دیپلماسی شهری هنر کاربردی ملت‌ها؛ نه ابزار دولت‌ها‌
دنیای اقتصاد: در کارگروه دیپلماسی شهری در حوزه بین‌الملل که در حاشیه بیست و پنجمین نشست کمیته روابط عمومی و امور بین‌الملل کلانشهرهای کشور برگزار شد، از برقراری دیپلماسی شهری به عنوان یکی از هنرهای مهم ملت‌ها یاد شد.به گزارش روابط عمومی شهرداری اصفهان، با برگزاری بیست و پنجمین نشست تخصصی کلانشهرهای کشور، سلسله کارگروه‌های تخصصی این نشست در حوزه روابط عمومی به صورت جداگانه برگزار شد که یکی از این کارگروه‌ها، «کارگاه دیپلماسی شهری در حوزه بین‌الملل» بود که به میزبانی علیرضا خیام‌پور مدیرکل امور بین‌الملل شهرداری اصفهان و با حضور مدیران و کارشناسان این حوزه برگزار شد.
در این نشست تخصصی دکتر محمد علی بصیری استادیار علوم سیاسی دانشگاه اصفهان و رایزن سابق فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در سنگال در بخش نخست این کارگاه به تعریف دیپلماسی و چگونگی شکل‌گیری اولیه آن پرداخت و اظهار کرد: دیپلماسی ریشه یونانی و به معنای اداره امور دولت‌ها به کمک وسایل مسالمت‌آمیز تعریف می‌شود. وی با تشریح اینکه قدیمی‌ترین دوره دیپلماسی به دوره جنگ جهانی اول بر می‌گردد، افزود: دوره دوم دیپلماسی پس از پایان جنگ جهانی اول تا دهه ۸۰ و سپس دوره سوم به دوره پست مدرن از دهه ۸۰ تاکنون اطلاق می‌شود که با وجود انقلاب ارتباطات این دیپلماسی تحت تاثیر قرار گرفته است.استادیار علوم سیاسی دانشگاه اصفهان با اشاره به جهانی شدن علت پیدایش دیپلماسی شهری در جهان امروز گفت: تغییر و تحولات نظام بین‌الملل سبب شده که محیط یک جانبه‌گرایی بین‌المللی و قدرت مسلط یک کشور جای خود را به محیط چند جانبه‌‌گرایی و حکمرانی جهانی بدهد که بیشتر بازیگران آنها را شهروندان و نمایندگانشان در سازمان‌های غیردولتی بین‌الملل تشکیل می‌دهند. وی ادامه داد: دولت‌ها در کشورهای پیشرفته بر خلاف کشورهای عقب افتاده، به سوی کوچکتر شدن حرکت می‌کنند و درباره مسائل اساسی حیات، سیاست، فرهنگ و اقتصاد جامعه از پایین به بالا تصمیم‌گیری می‌کنند اما در کشورهای جهان سوم شهرداری‌ها و شوراهای شهر به عنوان نماینده مستقیم افکار عمومی و اراده مردم در بهبود روابط ملت‌ها با یکدیگر نقش برجسته ایفا می‌کنند.بصیری در بخش دیگری از صحبت‌های خود به وضعیت فعلی ایران در دیپلماسی شهری پرداخت و افزود: در حالی دیپلماسی شهری پیش‌درآمد دیپلماسی جهانی است که شخصیت‌های دیپلماتیک غرب به انزوای سیاسی ایران و مخدوش نشان دادن چهره آن در مجامع جهانی می‌اندیشند. وی تاکید کرد: دیپلماسی غیر رسمی یا همان دیپلماسی عمومی که هدایت و نظارت آن بر عهده شهرداری‌ها است می‌تواند با کشیدن خط بطلان بر این ترفندها، این انرژی عظیم را در خدمت منافع ملی قرار دهد.

استادیار علوم سیاسی دانشگاه اصفهان بیان کرد: دیپلماسی شهری یعنی هنر کاربردی روابط بین‌الملل برای مذاکرات، تعامل، توسعه و بهسازی روابط بین ‌ملت‌ها ورای مشکلات و معضلات روابط دولت‌ها که بخش مهمی از دیپلماسی عمومی کشورهای دموکراتیک پیشرفته به شمار می‌رود. وی اضافه کرد: در این تعریف سه وجه تمایز دیپلماسی شهری از دیپلماسی دولتی مشخص و دیپلماسی شهری به عنوان یک هنر کاربردی و هدف اصلی ملت‌ها نه الزاما دولت‌ معرفی می‌شود.بصیری نتایج و آثار دیپلماسی شهری را برقراری صلح، فرصتی ارزشمند برای توسعه پایدار، ابزاری برای توسعه ملی و زمینه‌ساز تحقق جامعه جهانی و خروج دولت‌ها از بن‌بست عنوان کرد. وی در ادامه صحبت‌های خود با بیان اینکه اگر شاخص‌های دموکراتیک در شهری رعایت شود، توریست افزایش پیدا می‌کند، گفت: کشور ایران یک‌صدم کل جهان جمعیت دارد اما یک صدم جهان درآمد ندارد.استادیار علوم سیاسی دانشگاه اصفهان با تاکید بر این نکته که باید اتاق فکری در شهرداری‌ها برای عملیاتی کردن ایده‌ها تشکیل شود، به نقش دیپلماسی فرهنگی در دوران پساتحریم اشاره و اظهار کرد: رفع تحریم‌های مالی، بانکی و اقتصادی فرصت مناسبی برای توسعه دیپلماسی شهری در سهولت مبادلات است. وی حضور سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در کلانشهرها، رفع تهدید و زمینه گسترش تعاملات در همه حوزه‌ها، حضور گسترده‌تر گردشگران و امکان سرمایه‌گذاری سخت‌افزازی و نرم‌افزاری، زمینه اجرای قراردادهای خواهرخواندگی گذشته و امکان توسعه نمایشگاه‌ها و همایش‌های مختلف در کلانشهرها با طرف خارجی را از دیپلماسی پساتحریم عنوان کرد.

ایجاد کانال ارتباطی بین مدیران روابط عمومی و بین‌الملل کلانشهرها
رئیس مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری تهران نیز در ادامه این نشست با اشاره به اینکه ۵۰ درصد جمعیت ایران در کلانشهرها زندگی می‌کنند، گفت: چالش‌های زیادی در عرصه بین‌الملل و دیپلماسی شهری داریم و در این مسیر با شهرهای دنیا فاصله زیادی داریم که باید با یک طرح خلاقانه و ابتکاری و کوتاه‌مدت خود را در عرصه جهانی مطرح کنیم.گشتاسب مظفری با تاکید بر استفاده از آثار مثبت جهانی شدن، افزود: تاکنون فضای جهانی برای کشور ما تهدید بوده اما در دوران پساتحریم باید از این فرصت استفاده کرد. وی با بیان اینکه ما در فضای بین‌الملل از فضای مقابله به فضای دیپلماسی وارد شده‌ایم، گفت: در حال حاضر فضای حاکم بر روابط بین‌الملل ما فضای سنتی است که باید از آن عبور کنیم.رئیس مرکز ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری تهران در بخش دیگری از صحبت‌های خود بر همفکری مدیران روابط عمومی حوزه بین‌الملل تاکید کرد و افزود: با کمال تاسف هنوز عنوان یکسانی در بین شهرداری‌های کلانشهرها برای واحد بین‌الملل وجود ندارد که باید نسبت به این عنوان تامل بیشتری کرد. وی شبکه تبادل و تفاهمنامه و جلسات فصلی امور بین‌الملل را از برنامه‌های پیشنهادی خود در این جلسه عنوان کرد.مظفری همچنین از نشست تخصصی مدیران بین‌الملل به میزبانی تهران در سال آینده خبر داد و افزود: در اواخر سال آینده این همایش برای نخستین بار با حضور مدیران روابط عمومی و بین‌الملل با بررسی دغدغه‌های روابط عمومی برگزار می‌شود.گفتنی است، در پایان این نشست تخصصی پرسش و پاسخ و چندین مصوبه و طرح از جمله ایجاد گروه و کانال تخصصی در شبکه مجازی با حضور مدیران حوزه بین‌الملل، برگزاری جلسات فصلی در چهار کلانشهر کشور، مشارکت در نشریات الکترونیکی، دبیرخانه مستقل کارگروه و برگزاری برنامه‌های آموزشی دیپلماسی فرهنگی مطرح شد.