گزارش برنامه رکاب‌زنی در حاشیه رود ارس کل زمان رکاب زنی: 21:30 بیشترین سرعت: 57 کیلومتر در ساعت متوسط سرعت کل: 10 کیلومتر در ساعت کمترین و بیشترین ارتفاع: 39-735 متر از سطح دریا مسافت پیموده شده 360 کیلومتر
ارس نام رودی پرآب و خروشان است که از منطقه آرپای در آناتولی ترکیه سرچشمه گرفته و پس از گذر از مرز و ایران وارد آذربایجان می‌شود. ارس نامی پارسی است که بر این رود نهاده‌اند و معنای آن نیز زلال و بی‌غل‌وغش است. مطابق عهدنامه گلستان در سال ۱۸۱۳ این رود به‌عنوان مرز ایران و شوروی انتخاب شد. عریض‌ترین بخش رودخانه ارس در جلفا واقع شده که گاه عرض آن به ۲۰۰ متر می‌رسد و عمق آن نیز بیش از سایر مناطق و گاه ۴ متر می‌شود. ارس رودخانه‌ای با شیب زیاد است که آب با سرعت در آن جریان دارد. pic۱
اما ارس جدا از این آمار و ارقام چه جاذبه‌هایی دارد و آیا توانسته است نقشی را در جذب گردشگر ایفا کند؟ ارس جزو بکرترین مناطق ایران محسوب می‌شود و جاذبه‌های طبیعی و تاریخی زیادی در آن به چشم می‌خورد. ساحل این رود از جلفا تا خداآفرین کشیده شده است و اطراف آن را کوه‌های سبز و سر به فلک کشیده، دشت‌های زیبا و جنگل‌های انبوده و حیات وحش کم‌نظیر فراگرفته‌اند. پوشش گیاهی این منطقه شامل نی‌زار، بوته زار، درختچه‌های گز و انار، افرا و نسترن، بید، زرشک، گردو، گیاهان مرتعی و دارویی است و در آن حیواناتی از قبیل آهو، مارال، قوچ، میش، بز، پلنگ و خرس قهوه‌ای، سیاه خروس، کبک، عقاب طلایی، اردک، حواصیل، اگرت و بوتیمار، قرقاول، طرلان و بالابان به چشم می‌خورند.
اما چند وقتی است که منابع آگاه محلی از آلوده بودن آب‌های ارس و جانداران آسیب‌دیده از آلودگی محیط‌زیست در این منطقه خبر می‌دهند. منبع اصلی آلودگی به گفته مردم محلی تخلیه فاضلاب مناطق مسکونی و صنعتی به داخل رودخانه است که موجب شکل‌گیری باتلاق‌هایی در این منطقه شده است. کشورهای همجوار با این رود نیز به همان میزان در آلودگی ارس نقش دارند؛ به‌ویژه ارمنستان که از آلوده‌کننده‌های اصلی این رود زلال محسوب می‌شود. به گفته کارشناسان چنانچه رویه‌ای که تاکنون در آلودگی ارس در پیش گرفته شده، همچنان ادامه یابد، در آینده‌ای نزدیک ادامه حیات جنگل‌های حفاظت شده ارسباران، کیامکی و آینالی که محل پرورش گوزن قرمز ایرانی است دچار مخاطره‌های جدی می‌شود. pic۲
برای پاسخگویی به این دلنگرانی‌ها بود که بار دیگر کانون دوستداران محیط زیست دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تصمیم گرفت با موضوع «تنوع زیست فرهنگی میراثی برای همه» سفری نمادین را این‌بار به منطقه ارس ترتیب دهد. اعضای این گروه دو نفره را محمد(بهمن) عظیمی و همراه همیشگی‌اش محسن‌پور تشکیل می‌دادند. آنها سفر خود را از تهران به تبریز و جلفا با اتوبوس آغاز کردند تا رکابزنی خود را با دوچرخه در حاشیه ساحل رود ارس از شهر زیبای جلفا آغاز کنند. این پیمایش تا بیله‌سوار با هدف و ماموریت معرفی پتانسیل‌های گردشگری پایدار مبتنی بر تنوع زیست فرهنگی منطقه از سوی این هواداران محیط زیست انجام شد. (البته عظیمی و محسن‌پور پیش‌تر نیز برنامه‌هایی را به ورزنه، کویر مرکزی، کاشان و سایر مناطق نیز برگزار کرده و در هر سفر کوشیده‌اند جاذبه‌های گردشگری و محیط‌زیستی منطقه را معرفی و تهدیدات را نیز به مسوولان گوشزد کنند. از این رو است که آنها نام‌هایی شناخته شده در این عرصه در کشور به شمار می‌آیند) این زوج دوچرخه‌سوار در روز اول توانستند با طی مسافت ۷۲ کیلومتر شب را در کنار مجموعه تاریخی کردشت سپری کنند. آنها روز دوم با عبور از روستای زیبای اشتبین پس از طی ۱۰۸ کیلومتر شب دوم را در اسکانلو اطراق کردند. روز سوم نیز با عبور از کنار دریاچه و پل‌های زیبای خدا آفرین و طی ۱۱۵ کیلومتر شب را در خانه معلم پارس آباد مغان اقامت کردند و در روز چهارم این تیم دوچرخه سوار با طی ۶۱ کیلومتر و عبور از دشت مغان هنگام ظهر خود را به بیله سوار رساندند.
سفر عظیمی و همراهش به پایان رسیده است؛ سفری که عکس‌هایش نشان از زیبایی‌های بی‌نظیر منطقه ارس دارد؛ اما این عکس‌ها در کنار اخبار بد نگرانی را نیز به همراه دارد، چه آینده‌ای در انتظار ارس است؟ آیا مسوولان برنامه‌ای برای بهره‌گیری و معرفی درست این منطقه برای جلب گردشگری و جلوگیری از آب ارس دارند؟