موتورسیکلت‌های برقی به تهران رسیدند
نوراحسینی خیابان‌های پایتخت سال‌هاست، محل تردد میلیون‌ها موتور سواری است که کمترین توجه را به قوانین راهنمایی و رانندگی می‌کنند. موتورهای پر سروصدایی که سهم بالایی در آلودگی هوا دارند؛ اما قرار است به زودی موتور‌هایی جدید جایگزین این لشکر میلیونی شود که به جای بنزین با برق کار می‌کند. موضوعی که مدت‌ها است در دستور کار مدیران شهری است؛ اما تاکنون زمینه اجرایی شدن آن فراهم نشده بود. «امیر خجسته»، نماینده مجلس درباره دلایل این جایگزینی می‌گوید: ایجاد آلودگی صوتی و آلودگی‌های زیست محیطی در کنار قانون گریزی برخی از موتورسواران از قوانین راهنمایی و رانندگی به همراه آسیب‌های امنیتی و انتظامی ناشی از تردد موتورسیکلت‌ها و همچنین هزینه‌های مادی و معنوی تلفات حوادث رانندگی با موتورسیکلت موجب شد تا این موضوع مورد بررسی قرار بگیرد. ارائه وام و برق رایگان به موتورسیکلت‌های برقی، تازه‌ترین وعده معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران به شهروندانی است که درصددند تا با جایگزینی موتورهای برقی گامی برای کاهش آلودگی هوای پایتخت بردارند.طرح جایگزینی موتورهای برقی با همتایان بنزینی‌اش در حالی کلید می‌خورد که یک چهارم آلودگی هوا و نیمی از آلودگی صوتی پایتخت، ناشی از تردد وسایل نقلیه سبک نظیر موتورسیکلت‌ها است.کارشناسان حمل ونقل و ترافیک همچنین معتقدند: وضعیت تردد موتورسیکلت‌ها در تهران یک معضل اساسی برای تولید آلودگی به شمار می‌رود، زیرا موتورسیکلت‌های داخلی حتی با وجود نو بودن و داشتن یک موتور با حجم بسیار پایین‌تر از خودرو پراید، چهار برابر بیشتر از آن آلودگی تولید می‌کنند. جمع‌آوری این مستندات در مورد آلودگی موتورسیکلت‌های بنزینی موجب شده است تا مسوولان روی جایگزین کردن موتورسیکلت‌های برقی تمرکز کنند و امیدوار باشند با اجرای طرح جایگزینی موتورسیکلت‌های برقی به جای بنزینی، بسیاری از مشکلات تهران نظیرآلودگی صوتی و آلودگی هوا حل شود. به عبارتی اگر اجرای این طرح در پایتخت آغاز و نهادینه شود، می‌توان امیدوار بود که دیگر شهرهای کشور نیز از تهران الگو بگیرند و چنین سیستمی فراگیر شود.«وحید حسینی» مدیرعامل کنترل کیفیت هوای تهران با بیان اینکه ذرات معلقی که موتورسیکلت‌ها تولید می‌کنند ذرات ریزی است که بدترین و خطرناک‌ترین اثرات را دارد می‌گوید: در کشور ما بیش از ۱۰۰ موتورسیکلت‌ساز فعالیت دارند و بسیاری از آنها کار مونتاژ شرکت‌های چینی را انجام می‌دهند،در حالی که استاندارد، آلایندگی یورو2 تا یورو4 است این موتورسیکلت‌ها حتی استاندارد یورویک را نیز پاسخگو نیستند و موتورسیکلت‌های کاربراتوری بدون هیچ فیلتر و کاهنده‌ای در اگزوز خود، روزانه در سطح شهر تردد می‌کنند.او با بیان اینکه در سال گذشته بیش از یک سوم روزهای سال ناسالم بود، اضافه می‌کند: ناوگان خودروهای فرسوده، موتورسیکلت‌های بنزینی و خودروهای دیزلی و کیفیت نامناسب سوخت باعث آلودگی‌ هوای تهران شده است. بنا بر گزارش سازمان بهداشت جهانی، ۴۰ تا ۵۰ برابر استاندارد، ذرات معلق در هوای تهران داریم که ‌ای‌کاش این ذرات معلق گرد و غبار بود؛ چرا که بدن ما در مقابل گرد و غبار سازگار است؛ اما بخش عمده ذرات معلقی که در تهران وجود دارد کربن است که هیچ مکانیزم دفاعی در بدن ما برای این آلاینده وجود ندارد. حسینی درباره اجرای طرح موتور بی‌باک (موتورهای برقی) یادآور می‌شود: ما تنها تسهیل‌گر هستیم و نقشی در تولید یا واردات موتورسیکلت‌های برقی نداریم و به این موضوع حساسیم که تنها از محصولات باکیفیت حمایت کنیم، البته در مراحل بعدی محدودیت‌هایی در قالب طرح مناطق کم انتشار آلودگی خواهیم داشت. یعنی وسایل نقلیه را براساس کلاس آلودگی تقسیم‌بندی می‌کنیم و براساس آن اجازه تردد می‌دهیم.وی درباره طرح موتور بی‌باک عنوان می‌کند: با توجه به مطالعات انجام شده، موتورسیکلت سهمی حدود ۶ درصد حمل و نقل روزانه در تهران را برعهده دارد و حدود ۱۲ درصد از سفرهای تهران در محدوده طرح ترافیک اتفاق می‌افتد. همچنین بیش از یک چهارم آلودگی تولید شده در شهر تهران ناشی از تردد موتورسیکلت‌ها است. به گفته حسینی، با توجه به روند رو به افزایش تعداد موتورسیکلت در محدوده طرح ترافیک برآوردها نشان می‌دهد در سال‌های آتی تعداد ناوگان موجود در این محدوده به بیش از ۲ میلیون دستگاه برسد که این می‌تواند باعث افزایش ۳۰ درصدی آلودگی صوتی و افزایش ۶۰ درصدی آلودگی هوا شود.
اما برای آنکه موتور سواران مشتاق خرید موتورسیکلت‌های برقی شوند چه بسته‌های تشویقی پیش‌بینی شده است ؟
حسینی اعطای وام بدون بهره تا سقف ۷ میلیون تومان معادل ۸۰ درصد قیمت موتور برقی را از سیاست‌های تشویقی شهرداری تهران برای مجاب کردن راکبان موتورسیکلت عنوان می‌کند ومی گوید: تامین چندین پارکینگ در منطقه ۱۲ شهر تهران و ایجاد ایستگاه‌های هوشمند شارژ باتری به صورت رایگان در پارکینگ‌های ایستگاه‌های مترو، منع تردد موتورسیکلت‌های بنزینی در بخش‌هایی از منطقه ۱۲ و منع تردد موتورسیکلت‌های بنزینی در کل محدوده طرح ترافیک شهر تهران پس از ۱۸ ماه از اجرایی شدن طرح از سیاست‌هایی است که باعث تشویق افراد به جایگزین کردن موتورسیکلت‌هایشان با موتورسیکلت برقی و استقبال از طرح موتور بدون‌باک می‌شود.
حسینی درباره ایستگاه‌های موتوربرقی هم توضیح می‌دهد : ایستگاه شارژ سریع ایستگاهی است که شارژ موتور در آن ۲۰ دقیقه طول می‌کشد. ایستگاه شارژ کند ایستگاهی است که شارژ موتور در آن بین ۶ تا ۸ ساعت طول می‌کشد. مناقصه‌ای برای تامین ۵۰ ایستگاه شارژ سریع در منطقه ۱۲ و ۵۰۰ ایستگاه شارژ غیر سریع در حال انجام است و همچنین مقدمات لازم برای تامین ۲۰۰۰ پارکینگ رایگان درحال انجام است.
تهرانی‌ها چه زمانی نخستین موتورسیکلت‌های برقی را در خیابان‌های پایتخت می‌بینند. «حسین افشین»، مدیرپروژه موتورهای برقی و حمل و نقل هیبرید می‌گوید: ثبت نام اولین سری موتورسیکلت‌های برقی این هفته آغار می‌شود، بررسی انواع موتورسیکلت‌های برقی در شرکت به پایان رسیده است. این موتورها به اصطلاح موتورهای بدون ‌باک هستند. بسیاری از موتورهایی که برای بررسی آمده بودند استانداردهای لازم را نداشتند. ما سخت‌گیرانه نگاه کردیم چرا که معتقدیم تکنولوژی که برای اولین بار قرار است وارد کشور شود، باید موفق باشد و این‌طور نباشد که موتور برقی وارد تهران شود و بعد همه بگویند این مشکلات را دارد و شما نمی‌دانستید بنابراین موتورهایی که تاییدیه گرفتند کیفیت بالایی دارند و به همین دلیل است که قیمت نهایی آنها از قیمت موتورهای بنزینی بیشتر است. قیمت این موتورسیکلت‌ها بین 7 تا 11 میلیون و متوسط قیمت 10 میلیون تومان برآورد شده است.
چنانکه افشین می‌گوید، منطقه ۱۲ تهران به عنوان منطقه پایلوت برای نصب زیرساخت‌های مورد نیاز برای استفاده از موتور برقی در نظر گرفته شده و در منطقه ایستگاه‌های شارژ موتورهای برقی و پارکینگ به صورت رایگان در اختیار راکبان و صاحبان موتورسیکلت‌های برقی قرار می‌گیرد.
به گفته او در مرحله اول منطقه 12 تهران برای استفاده از موتور سیکلت‌های برقی انتخاب شده اما در آینده و پس از پایان زمان اجرای این طرح به صورت پایلوت و تامین زیرساخت‌ها در سایر مناطق به تدریج استفاده از موتورسیکلت‌های بنزینی در مناطق مختلف تهران به ویژه مناطقی که از نظر آلودگی هوا مشکلات بیشتری دارند، محدود خواهد شد.
او ادامه می‌دهد: شرکت پست جمهوری اسلامی ایران اولین شرکتی است که اعلام آمادگی کرده همه موتورهای مورد استفاده در ناوگانش را به موتورهای برقی و در واقع موتورهای پاک تبدیل کند.