بلد نیستیم!

اوج هنرنمایی تبلیغات و اسپانسرینگ ما حالا در اطراف زمین‌های فوتبال وبعضاً فوتسالی خلاصه شده که با بنرها و استندهای رنگارنگ و در چند ورزشگاه معدود، تابلوهای ال ای دی، تبلیغات مختلف مربوط به برخی صنایع، فروشگاه‌ها و برندهای خاص را به نمایش می‌گذارند. تبلیغاتی که حالا برای خود مسئول پیدا کرده و کم کم به سمت حرفه‌ای شدن پیش می‌روند و البته مسیری طولانی پیش‌روی خود دارند. چند سال پیش بود که منصور ابراهیم‌زاده، سرمربی وقت ذوب‌آهن، در دورانی که تیمش در اوج بود و خوب نتیجه می‌گرفت و خوب می‌بُرد، در جمعی خصوصی گفته بود که من دوست دارم دورتا دور زمین ورزشگاه فولادشهر اصفهان از تبلیغات محیطی پر باشد. سخن او شاید در نگاه اول، مهم به نظر نرسد اما ، این سرمربی سال‌های پیش ذوب‌آهن، روزی را می‌دید که تیمش با نتایج و البته استفاده درست از منابع فوتبالی، تبدیل به برندی شود که همه برای تبلیغات خود، رو به استفاده از بازی‌های این تیم بیاورند.سال‌ها گذشت و ورزشگاه فولادشهر اصفهان هم تبلیغات محیطی را به چشم دید اما این صنعت، هنوز هم در شهر اصفهان و دیگر شهرهای ایران ناقص است و جای کار بسیاری دارد.

مشکل کجاست؟

همین سال گذشته بود که در حاشیه برگزاری مسابقات فوتسال جام باشگاه‌های آسیا، نکات بسیاری از مسئولان کمیته مارکتینگ ای اف سی یاد می‌گرفتیم. جایی که آنها حتی به یک آرم کوچک به قطر ۲۰ سانتی‌متر در حاشیه اسکوربورد ورزشگاه نیز حساس بودند و اجازه نمی‌دادند حتی یک دوربین تلویزیونی بدون خرید حق پخش وارد زمین ورزشگاه ۲۵ آبان اصفهان شود.با این حال، نگاه به تبلیغات محیطی در کشور ما چندان مناسب نیست.

جایی که صدای عباس ترابیان، از متخصصان این حوزه را هم در آورده و او را به نقد وادار کرده است. او می‌گوید: تبلیغات محیطی، ویترینی برای بازی زیبا همراه با علائم تجاری شرکت‌های جویای تولید و فروش بالاست و مستلزم آن است که این ویترین در جایی نشان داده شود و دید عموم بر آن حاکم باشد؛ و تماشای عمومی نیز تنها از طریق گیرنده‌های تلویزیون
امکان‌پذیر است.

رییس سابق کمیته فوتسال فدراسیون فوتبال با اشاره به مشکلات تبلیغات محیطی در ایران ادامه می‌دهد: نخستین مشکل تبلیغات محیطی در فوتبال و فوتسال کشور ما، صدا و سیما است. متأسفانه آنها هدف اساسی و شرح وظایف اصلی یک شبکه ملی را با بحث‌های دیگری عوض کرده‌اند. امروز صدا و سیمای ما تنها به موضوع درآمدزایی توجه می‌کند و معادله‌ای که در همه جای دنیا حاکم است، در ایران به واسطه آنکه صدا و سیما شبکه دیگری را رقیب خود نمی‌بیند، به هم خورده است. به همین دلیل، همکاری بین آنها وجود ندارد و با توجه به این موضوع، زمانی که می‌خواهید تبلیغات محیطی را به فروش برسانید، سئوال بسیاری از آن است که آیا این مسابقه در شبکه‌های تلویزیونی پخش می‌شود یا خیر؟!

استادیوم‌های ما فرصت تبلیغات نمی‌دهند

ترابیان ادامه می‌دهد: موضوع دیگر این است که امروز استادیوم‌ها و سالن‌های ما متناسب با شرایط و مکانیزم روز تبلیغات طراحی نشده، نمی‌توانیم از همه فضاهای تبلیغاتی خوب بهره‌برداری کنیم و به همین دلیل بخشی از درآمد در این زمینه از دست می‌رود. برخی از همین استادیوم‌ها و سالن‌هایی که اجاره خود را از قبل گرفته‌اند، برای تبلیغات محیطی مزاحمت ایجاد می‌کنند و خودشان را در این درآمد شریک می‌بینند. در حالیکه چنین چیزی نیست. وقتی شخصی فضای سالن را اجاره می‌دهد، اجازه داده که این شخص از سالن او استفاده کند اما متأسفانه این مسئله هم در کشور ما غلط جا افتاده و بعضاً برخی نگاه دولتی به این موضوع دارند.

راهکار این موضوع چیست؟

از ترابیان درباره راهکار رفع مشکلات می‌پرسیم که وی می گوید: بحث نخست صدا و سیماست. زیرا در همه جای دنیا این معادله جا افتاده که یک شبکه تلویزیونی بازی فوتبال را خریداری کرده و آن را نشان دهد. در تلویزیون ما آرم‌های خارجی کدر می‌شود و فیلم آن را در شبکه‌های ایرانی پخش می‌کنند اما متأسفانه مسئولان صدا و سیما توان مدیریت این موضوع را که بتوانند از آن درآمدزایی کنند، ندارند. درآمد تلویزیون ما از فوتبال امروز بسیار قابل توجه است و این مسئله با مقایسه تعرفه تبلیغاتی که در برنامه‌های فوتبالی وجود دارد، کاملاً مشخص می‌شود. در پاسخ به این سئوال که این تعرفه متعلق به چه کسی است، باید گفت بدون شک این بودجه متعلق به کسی است که فوتبال را تولید می‌کند و در آن حضور دارد. پس صدا و سیما باید حق باشگاه‌ها را پرداخت کند. باز هم تکرار می‌کنم معضل اصلی، اولیه واساسی ما در این زمینه صدا و سیماست و تا زمانی که این موضوع حل نشود، دیگر مشکلات برطرف نخواهد شد. توجه به مشکلاتی نظیر حق پخش تلویزیونی و استفاده مناسب از فرصت‌های تبلیغات در مسابقات مختلف فوتبال، فوتسال و دیگر لیگ‌های جذاب، بدون شک در آینده‌ای نزدیک، زمینه آن را فراهم می‌کند که صنعت ورزش در کشور ما بیش از گذشته شکل گیرد.