طرح ارتقای کیفیت سیستم سوخت رسانی سایپا

مهدی پاکدامن/ معاونت مهندسی شرکت اورند پیشرو

مسوولیت اجتماعی گروه صنعتی سایپا مبنی بر ارتقای سطح ایمنی، کیفی و زیست محیطی محصولات، موجب شد شرکت اورند ظرفیت‌های تکنولوژیکی لازم را متناسب با برنامه‌های راهبردی این گروه به کار گیرد. شناسایی مشکلات کیفی و آسیب‌های اجتماعی خودروهای تولیدی کشور در قالب پروژه‌های مشترک، طراحی محصولات جدید و انتقال فناوری توسط گروه صنعتی سایپا و شرکت اورند پیشرو در پروژه مجموعه باک پلیمری X۲۰۰ برنامه ریزی و اجرا شده است. در این مقاله ارزش‌های خلق شده پروژه مشترک طراحی باک پلیمری X۲۰۰ از منظر ملی و اجتماعی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

افزایش حجم باک

متناسب با قابلیت انعطاف پذیری بالای باک های پلیمری، حجم باک از ۳۹ لیتر به ۴۵ لیتر افزایش یافت. به بیان ساده‌تر، می‌توان با یکبار سوختگیری حدود ۸۵ کیلومتر بیشتر رانندگی کرد.

کاهش مصرف سوخت

با توجه به افزایش حجم باک ، انتظار می‌رود وزن مجموعه افزایش یابد ولی در پروژه X۲۰۰ وزن باک پلیمری نسبت به نمونه فلزی ۶/ ۱ کیلوگرم کاهش یافته است. این کاهش حدود ۰۶۵/ ۰ درصد مصرف سوخت خودرو را کاهش می‌دهد. این مقدار ناچیز برای ۷۲ هزار خودروی تولیدی در برنامه سال ۹۵ با متوسط کارکرد ۲۰هزار کیلومتر در سال، حدود ۶۵ هزار لیتر صرفه جویی ملی در مصرف سوخت ایجاد می‌کند.

کاهش انتشار CO2

متناسب با کاهش وزن خودرو و کاهش مصرف سوخت، برای ۷۲ هزار خودروی تولیدی در برنامه سال ۹۵ با متوسط کارکرد ۲۰هزار کیلومتر در سال، حدود ۲۳۰ تن انتشار گاز گلخانه ای CO۲ کاهش می‌یابد.

مقاومت بالا در برابر ضربه

در حوادث و سوانح رانندگی، هنگام ضربه باک‌های فلزی دچار تغییر شکل دائمی شده و باعث تراکم سوخت در باک می‌شوند. در باک‌های پلیمری به دلیل انعطاف پذیری بالا بعد از اعمال ضربه، محفظه مجددا به حالت اولیه بر می‌گردد که این موضوع از تراکم سوخت و بالا رفتن فشار سیستم سوخت رسانی جلوگیری می‌کند. برای تصدیق شبیه سازی، تست تصادف Crash Test مقاومت و عملکرد مطلوب باکهای پلیمری را در شرایط ضربه صحه گذاری می‌کند.

حذف خطر انفجار خودرو هنگام تصادف

در حوادث و سوانح رانندگی، احتمال واژگونی و ضربه ناشی از تصادف می‌تواند قطعات فلزی را مخدوش کرده و موجب نشت سوخت به محیط شود. گرمای سیستم اگزوز و محفظه موتور نیز می‌تواند شرایط اشتعال سوخت را ایجاد کند. در صورتی که محفظه باک فلزی باشد، به سرعت گرم شده و مایع بنزین به بخار بنزین تغییر حالت می‌دهد. این موضوع منجر به انفجار خودرو و آسیب جانی سرنشینان آن می‌شود. در ساختار مجموعه باک پلیمری X۲۰۰ از مواد پلیمری مقاوم به آتش استفاده شده است. انتقال حرارت ناچیز در این مواد موجب می‌شود زمان لازم برای خروج سرنشینان از خودرو محقق شده و در بحرانی ترین حالت اشتعال جایگزین انفجار خودرو شود.

افزایش طول عمر

مواد پلیمری مورد استفاده در باک پلیمری مقاومت بالایی در برابر شرایط محیطی و سوخت دارند. این در حالی است که فلزات دچار خوردگی و زنگ زدگی می‌شوند. هنگام استفاده از سوختهای Eu۴ و یا سوختهایی که دارای ترکیبات الکل هستنند، باک فلزی به عنوان کاتد و بنزین به عنوان محلول الکترولیت، بستر لازم برای واکنشهای الکتروشیمیایی ایجاد می‌کنند. این موضوع باعث کاهش استحکام، از بین رفتن خواص فلزات و کاهش عمر آنها می‌شود. همچنین مقاومت پایین فلزات در برابر محلولهای نمکی که از زیر خودرو با باک در تماس اند، باعث ایجاد خوردگی و زنگ زدگی سطحی باک می‌شود. باک پلیمری X۲۰۰ ریسک خوردگی و سوراخ شدن باک را حذف کرده است.

کاهش مصرف انرژی

متناسب با شاخصهای هزینه مواد اولیه، هزینه‌های تولید و هزینه‌های بازیافت باکهای پلیمری نسبت به فلزی به میزان ۳۰درصد بهره وری بالاتری برای چرخه تولید و مصرف به همراه دارد.

طرح ارتقای کیفیت سیستم سوخت رسانی سایپا