پیدا و پنهان پیش‌فروش خودروهای وارداتی

به دنبال افت ۵۰ درصدی واردات خودرو به کشور، باز هم بسیاری از نمایندگی خودروهای خارجی با پیشنهادهای جذاب پیش فروش، مشتریان را برای خرید ترغیب می‌کنند.واردکنندگان خودرو در حالی با فروش اقساطی و شرایط خوب قصد دارند مشتریان را برای خرید ترغیب کنند که بسیاری از کارشناسان افت ناشی از تقاضا را یکی از عوامل اصلی کاهش واردات خودرو عنوان می‌کنند.

در این میان مسائلی چون ساماندهی مقررات واردات به دلیل عدم ارائه گارانتی از سوی برخی واردکنندگان نیز از دیگر دلایل افت ورود خودرو به کشور عنوان می‌شود اما کارشناسان مهم‌ترین عامل در این موضوع را بازگشت بازار به روال عادی خود عنوان می‌کنند. این در حالی است که به اعتقاد آنها افزایش بی‌سابقه واردات خودرو به کشور در سال۹۳ نیز در شرایطی صورت گرفت که نیاز بازار برای خرید خودرو در نظر گرفته نشد و برهمین اساس نیز بازار این نوع خودروها اشباع شد. در آن سال به دنبال اشباع بازار وارداتی‌ها برخی از نمایشگاه‌داران که عمدتا خودروهای متعلق به واردکنندگان متفرقه را به فروش می‌رساندند به فروش اقساطی خودروهای خود روی آوردند. در شرایط کنونی اما به نظر می‌رسد که بازار خودروهای وارداتی از هیچ قاعده‌‌ای پیروی نمی‌کند، به‌طوری‌که با کاهش ۵۰ درصدی واردات، تقاضا برای خودروهای یاد شده نیز به‌طور چشمگیری کاهش یافته است. بنابراین در حالی که بازار با افت تقاضا مواجه شده و به قول دست‌اندرکاران خودروهای وارداتی این موضوع نشان از بازگشت واردات خودرو به شرایط عادی دارد، واردکنندگان خودرو با درنظر گرفتن شرایط جذاب قصد فروش محصولات خود را در بازار دارند. براین اساس در شرایط کنونی این پرسش وجود دارد که چه اتفاقی افتاده که واردکنندگان با شرایط قسطی و جذاب قصد دارند محصولات خود را به فروش برسانند؟

پاسخ کارشناسان به این پرسش همانند گذشته، افت تقاضا در بازار به دلیل کاهش توان مالی مشتریان است. موضوعی که بازار خودروهای داخلی را نیز با چالش مواجه کرده و موجب شده تا خودروسازان داخلی نیز برای فروش محصولات خود به پیش‌فروش‌های جذاب روی بیاورند.

از آنجا که در علم اقتصاد، هر کالایی با تقاضاکنندگان و عرضه‌کنندگان آن کالا شناخته می‌شود بنابراین اگر در بازاری به هر دلیل عرضه و تقاضا باهم برابر نباشند به معنی آن است که بازار در تعادل نیست. به‌عبارت دیگر اگر مازاد عرضه یا تقاضا وجود داشته باشد طبق نظریه‌های اقتصادی قیمت کالا تغییر می‌کند تا بازار به تعادل برسد. حال بازار وارداتی‌ها در شرایطی قرار گرفته که عرضه و تقاضا به‌طور همزمان سیر نزولی در پیش گرفته و در رکود عجیبی به‌سر می‌برد. در این اوضاع و احوال قیمت خودروها ثبات خود را حفظ می‌کند بنابراین تقاضا به دو دسته تقسیم می‌شود؛ دسته‌ای که توان خرید نقدی خودرو را ندارد و دسته دیگری که توان لازم را دارد. بنابراین دسته اول که پتانسیل مالی کمتری دارد با مراجعه به نمایندگی از شرایط اقساطی برای خرید خودروی خارجی استفاده می‌کند و دسته دوم نیز که توان مالی لازم را داراست به خرید از بازار می‌پردازد زیرا تفاوت قیمت ۲ تا ۴ میلیون تومانی میان بازار و نمایندگی نیز برای آنها تفاوتی ندارد.

به گفته یکی از کارشناسان، بازار خودروهای وارداتی از اوایل سال ۹۴ دچار رکود شدیدی شد‌ که آثار آن در بازار آزاد بسیار قابل توجه بود که این موضوع ناشی از کاهش قدرت خرید مردم در کشور است.او با بیان اینکه کاهش قدرت خرید مردم چه در بازار داخلی و چه در بازار وارداتی‌ها باعث کاهش تقاضا شده است،گفت: نبود تقاضا برای تمام بازارها یک سیکل پیوسته است و زمانی که افراد جامعه قدرت خریدشان کاهش پیدا می‌کند، مشتری برای کالا و خدمات روبه افول می‌رود.

اما موضوع مهم دیگر این است که طی سال گذشته با کاهش واردات، ورود خودرو به کشور براساس تقاضای بازار و بر مبنای قدرت خرید مشتریان صورت گرفت، بنابراین واردات به رقم واقعی خود رسید. اما موضوع مهمتر آن است که در شرایطی که حجم واردات به شرایط عادی خود بازگشته اما قدرت خرید مشتریان نه تنها افزایش نداشته بلکه روندی کاهشی نیز داشته است. از آنجا که ورود خودرو به کشور نیازمند وجود تقاضا در بازار است بنابراین واردکنندگان باید انگیزه لازم برای خرید را از طریق در نظر گرفتن شرایط و مشوق‌های فروش در مشتریان ایجاد کنند.

برهمین اساس نیز واردکنندگان خودرو شرایط ویژه‌ای را برای فروش محصولات خود در نظر گرفتند تا ضمن تحریک تقاضا در بازار بتوانند میزان واردات خود به کشور را نیز محقق کنند.با این وجود به گفته کارشناسان، فروش خودروهای وارداتی از طریق شرایط اعتباری یا پیش فروش به یک شکل نیست، به‌طوری که برخی از شرکت‌ها از این طریق محصولات خود را به فروش می‌رسانند تا نقدینگی لازم جهت گردش مالی ورود خودروهای خود به کشور را نیز به دست بیاورند و برخی دیگر به دلیل لوکس بودن خودروهایشان تنها به فروش نقدی می‌پردازند.

در همین زمینه، فربد زاوه، کارشناس خودرو در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: شرکت‌های نمایندگی خودروهای کره‌ای، ژاپنی و چینی از طریق پیش فروش محصولات خود قصد دارند تقاضای موجود در بازار را جذب کنند. زیرا بخشی از مصرف‌کنندگان طبقه متوسط رو به بالا می‌توانند از طریق شرایط اعتباری به خرید محصولات آنها بپردازند.وی با بیان اینکه بیشتر مصرف‌کنندگانی که خواهان محصولاتی در رنج قیمتی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان هستند، جذب خرید این مدل فروش‌ها می‌شوند، می‌گوید: این در حالی است که خودروهای وارداتی لوکس عمدتا به‌صورت نقدی فروش می‌روند زیرا مصرف‌کننده آنها متفاوت است ونیازی به خرید اقساطی خودرو ندارد.