شغل‌های مجازی برای بیکاران واقعی
30/9 صبح یک روز آفتابی میان هفته‌است و تلفن‌ها در شرکت کاندلیا که کارش بازاریابی محصولات مبلمان اداری در شهر لیل فرانسه است، مرتب به صدا درمی‌آید. مشتری‌ها از سراسر کشور و حتی از سوئیس و آلمان تماس می‌گیرند و سفارش دارند. یک دستگاه فتوکپی مشغول کار است و حدود ده نفری هم مشغول انجام امور فروش و معامله و تماس به عرضه‌کنندگان برای هماهنگ کردن حمل‌ونقل و تحویل میزها و صندلی‌ها. سابینه دوبایزر که در بخش حسابداری کار می‌کند، جلوی کامپیوتر مشغول بررسی ستون‌های صورت‌حساب‌ها و اعداد و ارقام است. حساب‌هایی که نشان می‌دهد شرکت کاندلیا کارش را خوب انجام داده‌است. درآمد این شرکت در این هفته بیشتر از هزینه‌ها بوده و حتی با کسر مالیات و حقوق کارمندان، سود به دست آمده‌است. دوبایزر می‌گوید: باید سودده باشیم و همه برای همین هدف کار می‌کنند.
این جمله‌ای است که هر رئیسی می‌خواهد بشنود. همه چیز مرتب به‌نظر می‌رسد. فقط یک نکته وجود دارد: همه اینها که توضیح دادیم درباره یک شرکت واقعی نیست. این یک کسب‌وکار ساختگی است. مشتری‌ها و عرضه‌کنندگان مبلمان اداری کاندلیا، چه آنها که مبلمان سفارش داده‌اند چه آنها که خریده‌اند و منتظر تحویل هستند، همگی مجازی هستند. حتی بانکی که کاندلیا از آن وام گرفته واقعی نیست.
بیش از 100 شرکت ساختگی شبیه شرکت کاندلیا این روزها در فرانسه مشغول کارند و هزاران شرکت شبیه این هم در سراسر اروپا وجود دارد. در خیابان دنیس خارج از شهر پاریس، یک کسب‌وکار مخصوص حیوانات خانگی به نام «پادشاهی حیوانات»، محصولاتی چون غذای سگ و قورباغه می‌فروشد. شرکت دیگری به نام آرت‌لیم در لیموژ در کار فروش چینی‌‌آلات هنری است. شرکت پرستیژ در اورلئان در کار عطر است. همه این شرکت‌ها مجازی است.
همه این شرکت‌ها بخشی از یک شبکه آموزش شغلی برای بیکاران و افراد جویای کار است که خودش مانند یک دانشگاه اقتصادی برای تقویت بازار کار عمل می‌کند. دانشگاه کارش این است که طی چند سال دانشجویان را برای بازار کار آماده کند و آموزش دهد. اکنون اما این شرکت‌های مجازی، بیکاران را برای انجام کارهایی واقعی آماده می‌کنند. حتی آنها را آماده می‌کنندکه اگر لازم شد و اگر بازار ایجاب کرد، بتوانند خیلی سریع تغییر شغل دهند و درجای دیگری مشغول کار شوند.
دلیل پیدایش این شرکت‌های مجازی، زنگ خطر بیکاری در اروپا است که هر روز صدایش بلندتر می‌شود. بیکاری آن هم به مدت زیاد، یکی از مهم‌ترین مشکلاتی است که اکنون اروپا با آن روبه‌رو است.
خانم دوبایزر اصلا فکر نمی‌کند شرکتش مجازی است. او دو سال پیش کارش را از دست داد و دیگر نتوانست کاری پیدا کند. اکنون شش ماه است که هر روز صبح زود بیدار می‌شود لباس می‌پوشد آماده می‌شود و به دفتر کارش می‌آید. او کارش را هر روز ساعت ۹ صبح در دفتر کارش در شهری شروع می‌کند که بیشترین آمار بیکاری را در سراسر فرانسه دارد. این خانم ۴۱ ساله هیچ پولی در آخر ماه دریافت نمی‌کند؛ اما از این وضعیت راضی است و هر روز هم آن را تکرار می‌کند. او امیدوار است که کاندلیا روزی به یک شرکت واقعی تبدیل شود. دست‌کم حضور در این دفتر کار بهتر از ساعت‌ها جست‌وجو برای کار در خانه است. او که ماننددیگر افراد حاضر به‌عنوان کارمند در شرکت کاندلیا، حقوق بیکاری از دولت دریافت می‌کند، می‌گوید: این روزها شغل پیدا کردن خیلی سخت است. وقتی روزها دنبال کار می‌گردی و هیچ کاری نمی‌یابی، بعد از مدتی افسرده می‌شوی، اعتماد به نفست را از دست می‌دهی و به همه توانایی‌هایت شک می‌کنی. بعد از مدتی دیگر هیچ نوری در انتهای تونل نمی‌بینی.
او یکی از چک‌های ساختگی که مثلا برای یکی از شرکت‌های تولیدکننده مبلمان طرف حساب و قرارداد شرکت صادر شده را نشان می‌دهد و بعد این چک را به حسابداری می‌فرستد تا مثلا روند امور در آنجا انجام شود. آن طرف‌تر یک گروه چهارنفره از زنان نشسته‌اند تا کاتالوگ شرکت را به روز کنند.
پنج سال از بحران اقتصادی اروپا می‌گذرد و اکنون نشانه‌ای از بهبود در حال نمایان شدن است. اقتصاد ۱۹ کشور عضو پول واحد یورو به کندی رشد اقتصادی را تجربه می‌کنند؛ اما این به معنای حل معضل بیکاری نیست. اما با کاهش قیمت نفت، میزان هزینه کردن مصرف‌کننده‌ها هم بیشتر شده و نرخ بیکاری هم بالاخره اندکی تکان می‌خورد. اما هنوز ۱۰ میلیون نفر در کشورهای حوزه یورو، با بیکاری بلندمدت روبه‌رو هستند. سال گذشته، نزدیک به ۵۳ درصد از افراد بیکار در این کشورها به مدت یک سال یا بیشتر نتوانستند شغلی پیدا کنند. این بالاترین رقم در همه سال‌های اخیر است. وضعیت در کشورهای جنوب اروپا بدتر است. در یونان که با رکود روبه‌رو است، ۷۳ درصد از کسانی که دنبال کار می‌گردند، زیر یک سال نتوانسته‌اند کار پیدا کنند. در ایتالیا، این رقم ۶۱ درصد است. این روند در کشورهای ثروتمندتر مانند فرانسه هم وجود دارد. در مقابل، شمار بیکاران در آمریکارو به کاهش است و تقریبا نصف اروپا است.
این شرکت‌های مجازی چون حقوقی پرداخت نمی‌کنند، معمولا هزینه‌ای ندارند اما هزینه جا و مکان آنها را یا دولت می‌دهد یا برخی صنایعی که به مشاغل نیاز دارند.
ایده شرکت‌های مجازی که به شرکت‌های تجربی هم معروف است، به آلمان بعد از جنگ جهانی دوم برمی‌گردد. وقتی نیاز به این بود که عده زیادی از افراد حاضر در بازار کار، شغلشان را و اساسا مهارتشان را تغییر دهند. اکنون بیش از ۵ هزار شرکت مجازی یا شرکت تجربی در سراسر اروپا مشغول به کار هستند. بخش عمده بودجه این شرکت‌ها را دولت‌ها تامین می‌کنند. نمونه این شرکت‌ها به تعداد ۲۵۰۰ عدد در دیگر نقاط دنیا از جمله در آمریکا مشغول به کارند.
خاصیت این شرکت‌ها این است که کارمندانی که به اصطلاح در آنها مشغول به کارند، به‌صورت چرخشی در همه بخش‌ها کار می‌کنند مثلا از بخش حسابداری به مدیریت از مدیریت به قسمت فنی از فنی به فروش و همین‌طور به‌صورت چرخشی و دوره‌ای تجربه کار در همه بخش‌ها را پیدا می‌کنند.