مقایسه فنی و ایمنی سیستم‌های گرمایشی
نظارت صوری مهندسان ناظر و مقاومت سازمان نظام مهندسی در به‌کارگیری بازرسان مجرب باعث رواج انتخاب غیراصولی سیستم‌های گرمایشی توسط سازنده‌ها شده است. نبود ارگان‌های نظارتی قوی، غیرتشریفاتی و اجرایی که کلیه فرآیندهای ساخت‌وساز واحدهای مسکونی را کنترل و بازرسی کنند، شاید یکی از مهم‌ترین ضعف‌هایی است که آمار بالای حوادث ساختمانی به خصوص حوادثی که مربوط به نصب و اجرای غیراصولی و نامناسب سیستم‌های گرمایشی می‌شوند به آن مربوط می‌شود. این در حالی است که براساس قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، وجود ارگان‌های نظارتی تحت عنوان شرکت‌های کنترل و بازرسی ساختمان پیش‌بینی شده که صفر تا ۱۰۰ فرآیند ساخت و بهره‌برداری از واحدهای مسکونی را کنترل، بازرسی و تایید کنند. اما، به گفته رییس هیات‌مدیره شرکت‌های کنترل و بازرسی ساختمان، توجه به کمی‌سازی به جای کیفی‌سازی واحدهای مسکونی ظرف سال‌های اخیر، باعث شده این شرکت‌ها به‌رغم تاکید صریح قانون نظام مهندسی بر ضرورت وجود آنها و برخورداری از توان کافی به منظور نظارت و کنترل ساخت‌وسازها به حاشیه رانده شوند و عملا زمینه فعالیت آنها فراموش شود. علی‌اصغر کاردوست، در این زمینه با انتقاد از همکاری ضعیف برخی نهادهای ذی‌ربط به خصوص سازمان نظام مهندسی که هم اکنون به صورت مستقیم وارد چرخه نظارت بر مسائل پیرامونی ساخت‌وسازها مانند گودبرداری و... شده است، عدم فعالیت شرکت‌های کنترل و بازرسی ساختمان در ساخت‌وسازها را عاملی می‌داند که مهم‌ترین اثر مخرب آن اتلاف منابع ملی است. این در حالی است که به گفته وی نظارت بر سیستم‌های گرمایشی ساختمان جزو فعالیت‌هایی است که باید از جانب متخصصان بازرسی و کنترل ساختمان صورت گیرد تا از حجم حوادث مربوط به کاربرد نادرست و غیراصولی این سیستم‌ها کاسته شود.مشروح گفت‌وگوی «دنیای‌اقتصاد» با وی را در ادامه بخوانید:

آقای کاردوست، با توجه به اینکه براساس قانون، نظارت بر نحوه اجرا و نصب سیستم‌های گرمایشی، انتخاب درست و تایید صحت آنها جزو فعالیت‌هایی است که شرکت‌های کنترل و بازرسی ساختمان باید آن را انجام دهند، چرا هم‌اکنون این شرکت‌ها در راستای بازرسی و نظارت بر ساخت‌وسازها فعالیت نمی‌کنند؟
براساس قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان شرکت‌های کنترل و بازرسی ساختمان وظیفه نظارتی دارند و سازمان نظام مهندسی نظارت بر فرآیند ساخت‌وساز و کنترل و بازرسی آنها را به موجب قانون باید به این شرکت‌ها واگذار کند. اما در سال‌های اخیر که کمی‌سازی در اولویت دولت قرار گرفت و کیفی سازی مورد بی‌توجهی، این شرکت‌ها به حاشیه رانده شدند و نه تنها نظارت بر سیستم‌های گرمایشی که جزو وظایف آنها بود، بلکه بازرسی و کنترل سایر عملیات ساخت و تجهیز ساختمان‌ها نیز که باید از سوی این شرکت‌ها انجام می‌شد، به دست فراموشی سپرده شد.
به این ترتیب هم اکنون نمی‌توان انتظار داشت که با خلأ ناشی از نبود این شرکت‌ها بتوان سیستم‌های گرمایشی را کنترل، بازرسی و تایید کرد که آیا این سیستم‌ها در مکان درست و با رعایت ضوابط و اصول استاندارد انتخاب و نصب شده‌اند یا خیر؟
با توجه به اینکه ظرف سال‌های اخیر به خصوص سودجویی سازندگان باعث رواج بی‌رویه استفاده از پکیج‌های ساختمانی در واحدهای مسکونی شده است؟ شما به‌عنوان رییس هیات‌مدیره شرکت‌های کنترل و بازرسی ساختمان کدام سیستم گرمایشی را برای ساختمان‌ها توصیه می‌کنید؟
پکیج هم یکی از سیستم‌هایی است که برای گرمایش ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما مهم‌ترین عاملی که در این زمینه وجود دارد این است که آیا این پکیج‌ها درست استفاده می‌شوند یا خیر؟
در سال‌های اخیر به دلیل سودجویی برخی سازنده‌ها و همچنین تمایل مردم به مدیریت تکی سیستم‌های گرمایشی، استفاده از این سیستم‌ها رواج پیدا کرده است، اما در برخی موارد دیده می‌شود که این سیستم‌ها بدون ملاحظه و بدون در نظر گرفتن ضوابط استاندارد و اینکه آیا این سیستم‌ها برای ساختمانی که در آن نصب می‌شوند مناسب هستند یا خیر، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در اینکه در مجتمع‌های مسکونی معمولی استفاده از پکیج ایرادی ندارد و با رعایت تمام ضوابط و استانداردها می‌توان از این سیستم گرمایشی استفاده کرد شکی نیست، اما مشکل اینجا است که به دلیل نبود نظارت، کنترل و بازرسی موثر تهدیداتی در نتیجه اجرای نادرست این سیستم‌ها، متوجه اعضای خانواده می‌شود.
البته باید توجه کرد که با استفاده از موتورخانه مرکزی و سایر سیستم‌های گرمایشی هم می‌توان مدیریت مصرف اعمال کرد و صرفه‌جویی‌های مورد نظر را به عمل آورد. همه اینها بستگی به رعایت استانداردها، انتخاب درست سیستم‌ها متناسب با واحد مسکونی مورد نظر و همچنین نصب درست دارد.
شما کدام سیستم گرمایشی را به خریداران واحدهای مسکونی و سازندگان
توصیه می‌کنید؟
نمی‌توان نسخه واحدی برای کل ساختمان‌های مسکونی ارائه کرد. سیستم‌های گرمایشی با توجه به فاکتورهایی همچون اقلیم، هزینه‌های ساخت، متراژ ساخت و تعداد واحدها و طبقات باید تشخیص داده شده و تعیین شوند.
این در حالی است که هر چند تاکید بر انتخاب سیستم‌های استاندارد است، اما هم‌اکنون برای ساختمان‌های با تعداد واحد زیاد، بلندمرتبه و زیربنای بالا، پکیج سیستم مناسبی نیست و سیستم‌های مرکزی گزینه مناسب تری به حساب می‌آیند.
ولی الان هیچ نظارتی برای رعایت این ضوابط نیست و دیده می‌شود برخی سیستم‌های گرمایشی به غلط و به صورت غیراستاندارد در ساختمان‌های مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرند، نظیر همین پکیج‌ها که در حال حاضر سازندگان در اغلب واحدهایی که می‌سازند آن را به عنوان سیستم گرمایشی به کار می‌برند، علت چیست؟
ببینید تمام اینها به ضعف نظارت و بازرسی مربوط می‌شود. این در حالی است که اگر در کنار فعالیت‌های نظارتی، با در نظر گرفتن تبعات کاربرد نامناسب سیستم‌های گرمایشی ضوابط تنبیهی و تشویقی در نظر گرفته شود مشکلات موجود در این زمینه به حداقل می‌رسد. اما واقعیت آن است که هم‌اکنون هزینه نظافت در یک واحد مسکونی در حال ساخت از هزینه نظارت بیشتر است. این در حالی است که در هیچ کجای دنیا چنین چیزی وجود ندارد.
راهکار شما چیست؟
اول اینکه انتخاب و اجرای سیستم‌های گرمایشی حتما باید با تشخیص و تعیین مهندس تاسیسات انجام شود و دوم اینکه باید هزینه‌های نظارتی واقعی شود و امر نظارت و بازرسی هم به صورت مستمر انجام گیرد. هم اکنون افرادی نظارت بر ساختمان‌ها را بر عهده دارند که شغل اصلی آنها چیز دیگری است و در بسیاری موارد تنها اسم آنها به عنوان ناظر درج می‌شود و عملا فعالیتی در زمینه نظارت و بازرسی ساختمان هم از سوی آنها صورت نمی‌گیرد.
این در حالی است که با واقعی تر شدن هزینه‌های نظارت از یک سو و به کارگیری شرکت‌های کنترل و بازرسی ساختمان می‌توان بسیاری از موانع و مشکلات موجود در این زمینه را برطرف کرد.
واقعی‌تر شدن هزینه‌ها به چه معنا است و چگونه می‌توان هزینه‌های خدمات مهندسی را واقعی کرد؟
واقعی‌تر شدن هزینه‌های خدمات مهندسی به این معنا است که باید درصدی از هزینه ساخت به مهندسان ناظر اختصاص یابد؛ در حالی که هم اکنون چنین فرمولی وجود ندارد.
بهترین رقمی که در این زمینه می‌توان پیشنهاد کرد اختصاص ۵ درصد از هزینه اجرای ساختمان است که در ساختمان‌های با کیفیت، متراژ و ویژگی‌های مختلف عددی متفاوت
خواهد بود.