جشن فراگیرسینمایی پیروزی انقلاب

سیدمحسن هاشمی
کارشناس فرهنگی

جشنواره‌های سینمایی در همه جای جهان آدابی کم و بیش یک پارچه دارند. این آداب از نوع فیلم‌های«طعم و بوی» جشنواره گرفته تا ترکیب هیات داوری، تعداد فیلم‌های بخش مسابقه و سایر بخش‌های نمایشی را شامل می‌شود. جشنواره فیلم فجر اگرچه بر سنت دیرپای سینمای ایران بالید اما پس از آن که سینما خود را با مدار و ارزشهای بر آمده از انقلاب اسلامی پنجاه و هفت تنظیم کرد، شکل گرفت. به همین سبب نیز زمان برگزاری‌اش در دهه فجر پیش‌بینی شد. هم هنگامی برپایی جشنواره فیلم فجر با دهه فجر انقلاب اسلامی ناگزیر ملاحظاتی را بر جشنواره تحمیل می‌کند.

الف) مخاطبان؛ در جشنواره‌های فیلم، غالب مخاطبان جشنواره دست‌اندرکاران صنعت سینما و هنرمندان هستند. در جشنواره فیلم فجر غالب مخاطبان مردم هستند. 　

ب) تعداد نمایش فیلم‌ها؛ در جشنواره‌ها سه نوبت به اضافه یک نوبت پیش از همه برای رسانه‌ها است. در جشنواره فیلم فجر این تعداد به دست کم چهارده اکران و گاه تا بیست و سه اکران در طول جشنواره برای یک فیلم می‌رسد.

پ) انتخاب فیلم‌ها در جشنواره‌های فیلم توسط دبیرخانه دایمی جشنواره و به سرپرستی دبیر یا رئیس جشنواره انجام می‌شود. در جشنواره فیلم فجر هر ساله هیات انتخابی مرکب از مدیران دولتی و تعدادی سینماگر امر انتخاب فیلم‌ها را با رعایت ملاحظات حاکمیتی و البته سلیقه‌ای بر می‌گزینند.

ت) ترکیب و اعضای هیات داوران جشنواره‌های سینمایی پس از رایزنی با رئیس هیات داوران که توسط دبیر تعیین می‌شود، معلوم می‌شود. در جشنواره فیلم فجر رئیس و دبیر جشنواره بر روی تک‌تک اعضای هیات داوری بدون نیاز به رعایت طعم و عطر واحد نسبت به برگزیدن داوران اقدام می‌کنند و عمدتا می‌کوشند انتخاب‌هایشان صبغه دلجویی، منزلت پیشکسوتانه و منزلت حرفه‌ای توامان را داشته باشد.

ث) تعداد فیلم‌های بخش مسابقه در جشنواره‌ها عدد ثابتی است و به ندرت طی سالیان، شاهد تغییر در تعداد فیلم‌های بخش مسابقه هستیم. در جشنواره فیلم فجر اما هر سال تعداد فیلم‌ها بسته به سلیقه دبیر و تعداد فیلم‌های متقاضی شرکت، تغییر می‌کند.

ج) تعداد جوایز اهدایی جشنواره‌های سینمایی محدود و عمدتا بهترین فیلم، کارگردانی، فیلمنامه، بازیگران نقش‌های اول و مکمل را شامل می‌شود. در جشنواره فیلم فجر این تعداد سه برابر و گاه توسط دبیر جشنواره طی دوره برگزاری جشنواره افزایش یافته است.

آنچه بر شمرده شد نه موجب کاهش منزلت جشنواره فیلم فجر است و نه به تنهایی وجه امتیاز. جشنواره فیلم فجر شادمانی هنری فراگیر جشن‌های پیروزی انقلاب اسلامی سال ٥٧ است.