چرا بعضی از ما بد قولی می‌کنیم؟

هیچ رفتاری بی‌دلیل از ما سر نمی‌زند. تمامی رفتار‌های ما از افکار و هیجانات خاصی شکل می‌گیرند. این باور می‌تواند درست باشد که کسانی که دیر قول می‌دهند خوش قول‌تر هستند، زیرا آنها فکر می‌کنند و بعد قول می‌دهند، اما در این میان پیش می‌آید که دیر قول می‌دهیم اما باز هم به آن عمل نمی‌کنیم. بد قولی هم یکی از همین رفتار‌ها محسوب می‌شود که در این مقاله می‌خواهیم به بررسی برخی ریشه‌های آن بپردازیم: چرا بد قولی می‌کنیم؟ چرا گاهی قول می‌دهیم و به موعد آن که می‌رسد به آن عمل نمی‌کنیم؟

1- تنبلی باعث می‌شود که گاهی ما به قول‌های خود عمل نکنیم. یکی از دلایلی که باعث می‌شود ما به قول خود عمل نکنیم تنبلی برای انجام تعهد خود است. گاهی ما قول می‌دهیم اما به انجام آن که می‌رسیم تنبلی گریبانگیر ما شده و باعث می‌شود که به آن عمل نکنیم. گاهی اهمال کاری باعث می‌شود آنقدر آن مساله را به تعویق بیندازیم تا زمان را از دست بدهیم. اهمال‌کاری باعث می‌شود که مدیریت زمان نداشته باشیم، در این‌صورت برای انجام کار‌ها یا وقت را از دست می‌دهیم یا اینکه مجبوریم در دقایق نهایی با اضطراب کار کنیم. این مساله هیچ راهکاری ندارد جز اینکه آن کار را هر قدر هم که بر‌خلاف میل‌مان است انجام دهیم.

2- ترس‌های ما باعث می‌شوند که به قول‌های خود عمل نکنیم. گاهی ترس‌های مرموز ما موجب می‌شوند که به قول خود عمل نکنیم. ترس‌هایی مانند ترس از رو‌به‌رو شدن با خود، ترس از دیدن توانایی‌های خود، ترس از انجام کار درست، ترس از موفق شدن، ترس از زمان، ترس ناشی از کامل‌گرایی، ترس از شکست و ده‌ها ترس دیگر که مانع عمل به قول‌هایمان می‌شود. ترس در ما اضطراب به‌وجود می‌آورد و واکنش‌های ناشی از آن یا جنگ است یا گریز، یعنی یا می‌مانیم و می‌جنگیم، یا فرار می‌کنیم. ترس از درست انجام دادن کار‌ها از زمانی در ما شکل می‌گیرد که از اطرافیان خود این جملات را می‌شنویم: « هیچ وقت هیچ کاری را درست انجام نمی‌دهی!» یا «نشد که یک بار کاری را درست انجام دهی!» و... زمانی که به کرّات این جملات را می‌شنویم، به تدریج باور می‌کنیم که ما هیچوقت نمی‌توانیم کاری را به درستی انجام دهیم. بنابراین، یکی از مواقعی که این جملات با صدایی خفیف به سراغ ما می‌آیند، لحظاتی است که باید به قول خود عمل کنیم، و این زمزمه‌های درونی، ما را عقب می‌کشند. ترس ناشی از کامل‌گرایی به ما می‌گوید که «اگر نتوانی آن را به خوبی انجام دهی چه می‌شود؟» یا « تو نمی‌توانی آن کار را انجام دهی!» و... و همین مکالمات درونی باعث می‌شوند که ما از انجام تعهدات خود فرار کنیم. ترس از زمان یعنی اینکه ما می‌ترسیم دیر شود یا زمان کافی برای انجام تعهد خود نداشته باشیم، بنابراین، اگر بنا را بر فرار بگذاریم، از تعهد خود سر باز می‌زنیم.

3- تعهدات نا خودآگاه ما باعث می‌شوند که به قول‌های خود عمل نکنیم. گاهی در ناخودآگاه ما باور‌های عمیقی شکل گرفته است که موجب می‌شوند ما از انجام کار‌هایی که امروز به آنها تعهد می‌دهیم خودداری کنیم. مردم دلیل این خودداری را نمی‌دانند زیرا در پس این رفتار تعهداتی در نا خودآگاه فرد وجود دارد که با نیرویی عظیم وی را به سمت خود می‌کشاند و باعث می‌شود که او به تعهدات خود عمل نکند. افراد برای یافتن تعهدات نا خودآگاه باید از یک متخصص کمک بگیرند.

4- اولویت‌های برتر ما باعث می‌شوند که به قول‌های خود عمل نکنیم. گاهی قول‌هایی که می‌دهیم در اولویت نیستند و مسائل دیگر ارزش بالاتری نسبت به آنها دارند. بنابراین، ما به دیگران قول می‌دهیم اما چون مساله‌ای که بابت آن قول داده‌ایم اهمیت و اولویت بالایی برای ما ندارد، یا آن را فراموش می‌کنیم یا با سهل انگاری به آن عمل نمی‌کنیم.

5- بیماری‌ها و اختلالات رفتاری یا روانی ما باعث می‌شوند که به قول‌های خود عمل نکنیم. بعضی از بیماری‌های رفتاری یا روانی ما باعث می‌شوند که به دیگران یا حتی خودمان قول بدهیم اما به آن عمل نکنیم؛ بیماری‌ها و اختلالاتی مانند اعتیاد‌ها و عادت‌های گوناگون، هراس از شکست، ترس از به موقع انجام ندادن کاری که قول آن را داده‌ایم، خود کم بینی، دروغگویی و....

6- گاهی بازی‌های روانی باعث می‌شوند که ما به قول‌های خود عمل نکنیم. بازی روانی « من قول می‌دهم، تو به من اعتماد کن» از بازی‌های روانی بعضی از مردمی است که اختلالات شدید شخصیتی دارند. این افراد برای اینکه دیده شوند، جدی گرفته شوند، اعتماد جلب کنند، حرفی زده باشند و... به راحتی به دیگران قول می‌دهند. قول‌هایی که همه اش از روی هیجانات و کمبود‌های درونی است و مدت کوتاهی پس از آن، کاملا تعهد خود را فراموش می‌کنند. انجام ندادن تعهدات هیچ معنای منفی‌ای برای این افراد ندارد و کاملا طبیعی جلوه می‌کند.

7- قول‌هایی که انجام آنها فراتر از توانایی کنونی ما هستند باعث می‌شوند که به آنها عمل نکنیم. هنگامی که به دیگران قول می‌دهیم باید ابتدا همه جوانب را بررسی کنیم و ببینیم آیا انجام آن در حد و توانایی ما هست یا خیر. اگر این تعهدات را با چشم بسته و بدون فکر به دیگران داده باشیم، به مرحله اجرا که می‌رسیم می‌بینیم که توانایی انجام آن را نداریم و چاره‌ای نداریم جز اینکه به آن عمل نکنیم. بنابراین، قبل از اینکه قولی دهیم باید خیلی خوب به آن فکر کرده و تمام جوانب را بررسی کنیم.