نروژی‌ها؛ میلیونر کاغذی
به یمن بالارفتن قیمت نفت و گاز در بازارهای جهانی، اکنون همه شهروندان نروژی روی کاغذ و به صورت تئوریک، میلیونر هستند. این میلیونر بودن به خاطر سهمی است که هر یک از شهروندان این کشور اروپایی از صندوق درآمدهای نفتی کشورشان دارند. این صندوق در سال 1990 تاسیس شد و خیلی زود لقب بزرگ‌ترین صندوق مالی مستقل جهان را تصاحب کرد. این صندوق اکنون یک درصد از سهام همه بازارهای سهام دنیا را در اختیار دارد و در بازارهای گسترده‌ای در نقاط مختلف جهان از بازار املاک و مستغلات لندن تا بورس نیویورک سرمایه‌گذاری کرده‌است. این صندوق همچنین بیش از 2 درصد سهام همه شرکت‌های مستقر در اروپا را در اختیار دارد. در شرایطی که اکثر کشورهای اروپایی از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب این روزها با بحران بدهی و مشکلات اقتصادی روبه‌رو هستند، این صندوق به کمک اقتصاد نروژ آمده‌است. اندوخته این صندوق در فوریه سال جاری میلادی به 11/5 هزار میلیارد کرون (معادل 66/828 میلیارد دلار) رسید که این رقم را اگر به جمعیت بیش از 5 میلیون نفری نروژ تقسیم کنیم، یعنی هر نفر یک میلیون کرون دراین صندوق سهم دارد.
البته این به این معنی نیست که نروژی‌ها می‌توانند به پول موجود در این صندوق دسترسی داشته‌باشند. این پول قرار است پول روز مبادای نروژی‌ها باشد و برای نسل آینده اندوخته شود. اندوخته این صندوق اکنون رقمی معادل ۱۸۳ برابر تولید ناخالص داخلی نروژ است و پیش‌بینی می‌شود که اندوخته آن در سال ۲۰۳۰ به ۲۲۰ برابر تولید ناخالص داخلی این کشور برسد. این صندوق نمونه موفق اندوخته کردن درآمدهای مازاد نفتی در دنیا به حساب می‌آید. مدیریت و نظارت بر آن از طریق پارلمان نروژ صورت می‌گیرد. یکی از راه‌های جلوگیری از مصرف اندوخته این صندوق در داخل و پس‌انداز آن برای آیندگان، سرمایه‌گذاری موجودی آن در خارج از کشور بوده‌است. بر اساس قانون، دولت‌ها در نروژ تنها می‌توانند سالانه ۴ درصد از اندوخته این صندوق را هزینه کنند. مقامات نروژی می‌گویند که به پشتوانه این صندوق درآمد نفتی، برای مقابله با بحران‌های ناگهانی اقتصادی آماده هستند و حتی اگر بازار نفت از نظر قیمت دچار سکته شود، تاثیر ناگهانی بر اقتصاد نفتی نروژ نمی‌گذارد.
گردش مالی صندوق درآمد نفتی نروژ در هفته یک میلیارد دلار است. دفتر این صندوق در ساختمان بانک مرکزی نروژ در اسلو واقع است و 200 کارمند دارد. صد کارمند دیگر در دفاتر این صندوق در نیویورک‌، لندن، شانگهای و سنگاپور هستند.
یارانه نفتی
با وجود میلیونر شدن نروژی‌ها از درآمد نفتی، این ثروت برای این کشور اروپایی دردسرهایی هم به دنبال دارد و ساختار اقتصاد نروژ را از دیگر اقتصادهای اروپایی متفاوت می‌کند. از جمله این دردسرها وابستگی به یارانه نفتی است. درآمد هنگفت نفتی باعث شده که دولت علاقه‌ای به اصلاح نظام پرداخت یارانه که در اروپا کم‌سابقه است نداشته باشد. دولت نروژ برای بخش‌های مختلف اقتصادی سوبسید می‌پردازد. مثلا کشاورزان نروژی با بهره‌مندی از یارانه دولتی، در عرصه رقابت در اروپا نیروی زیادی دارند که این باعث اعتراض دیگر کشورهای اروپایی شده‌است.
از سوی دیگر درآمد نفتی و پرداخت یارانه از سوی دولت موجب شده که نروژی‌ها علاقه چندانی به کار کردن نداشته‌باشند. اکنون از هر ۵ شهروند نروژ که در سن کار کردن هستند، یک نفر بیکار است و بیمه بیکاری دریافت می‌کند. این درحالی است که نرخ بیکاری رسمی در نروژ ۳/۳ درصد است. نروژ یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان از نظر سرانه ثروت جمعیتی است. در نروژ کسی از بحران بدهی اروپا چیزی تجربه نکرده‌است. در روزهایی که دولت‌های اروپایی یک به یک به دلیل بحران بدهی و کسری بودجه یا در انتخابات شکست می‌خورند یا زودهنگام استعفا می‌دهند و می‌روند، در نروژ همه چیز آرام به نظر می‌رسد.
تلاش برای اصلاح صندوق
دانشکده اقتصاد نروژ در اسلو پیشنهاد اصلاح ساختار و کارکرد صندوق درآمد نفتی این کشور را ارائه کرده‌است. برونو گرارد استاد این دانشگاه می‌گوید که این صندوق باید تغییر کند. او می‌گوید که نباید مدیریت این صندوق تنها در دست یک نهاد باشد. چرا که یک اشتباه کوچک در اداره صندوقی با چنین حجم گسترده‌ای از پول، می‌تواند پیامدهای جدی و مهمی داشته‌باشد. اگر این صندوق به صندوق‌های کوچکتر تبدیل شود، مدیریت و اداره آن هم کم‌دردسرتر خواهد بود. این موضوعی است که در دستور کار حزب محافظه‌کار نروژ که به‌تازگی در انتخابات پیروز شده نیز قرار دارد. تغییر در ساختار این صندوق به خاطر حجم سرمایه‌گذاری آن در بازارهای جهانی می‌تواند تاثیری بر موقعیت برخی شرکت‌ها و بازارها داشته باشد.