یکسال مذاکرات هسته ای فشرده به انتها نزدیک می شود
توافق هسته‌ای در دسترس
کامران کرمی سال ۹۳ را بی‌گمان می‌توان سال مذاکره و رایزنی هسته‌ای نامید. روندی که از تابستان ۹۲ با روی کارآمدن دولت حسن روحانی با گفتمان تدبیر و عقلانیت آغاز شد و تاکنون که نزدیک‌ترین گام به توافق هسته‌ای است و مذاکرات در شهر لوزان سوئیس برقرار است، ادامه دارد. وین و ژنوهای چندگانه ماحصل بیش از یک سال مذاکره سخت، فشرده و طاقت فرسا محسوب می‌شود. اگرچه مسقط پایتخت عمان هم در برهه‌ای که می‌رفت تا گفت‌وگوها به سرانجام خود نزدیک‌تر شود، میزبان هیات‌های ایران و ۱+۵ بود، اما این مذاکرات بیشتر در دو کشور اتریش و سوئیس و در شهرهای وین، ژنو، لوزان و مونترو برگزار شد.
کامران کرمی سال 93 را بی‌گمان می‌توان سال مذاکره و رایزنی هسته‌ای نامید. روندی که از تابستان 92 با روی کارآمدن دولت حسن روحانی با گفتمان تدبیر و عقلانیت آغاز شد و تاکنون که نزدیک‌ترین گام به توافق هسته‌ای است و مذاکرات در شهر لوزان سوئیس برقرار است، ادامه دارد. وین و ژنوهای چندگانه ماحصل بیش از یک سال مذاکره سخت، فشرده و طاقت فرسا محسوب می‌شود. اگرچه مسقط پایتخت عمان هم در برهه‌ای که می‌رفت تا گفت‌وگوها به سرانجام خود نزدیک‌تر شود، میزبان هیات‌های ایران و 1+5 بود، اما این مذاکرات بیشتر در دو کشور اتریش و سوئیس و در شهرهای وین، ژنو، لوزان و مونترو برگزار شد.
در آستانه ورود به سال ۹۴ که مصادف با دو ساله شدن مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ است، زمینه‌ها برای رسیدن به توافق جامع فراهم است. توافق موقتی که در آذر ۹۲ در ژنو و تحت عنوان برنامه مشترک اقدام میان طرفین منعقد شد و قرار شد تا به مدت یک سال و در دو بازه زمانی ۶ ماهه گفت‌وگوها برای رسیدن به توافق نهایی ادامه پیدا کند.
توافق موقت ژنو از اواسط دی ماه 92 با گفت‌وگوهای طرفین به مدیریت کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در شهر وین آغاز شد و در ماه‌های بهمن و اسفند ادامه پیدا کرد و مجددا این گفت‌وگوها در سال 93 از سر گرفته شد و تا ضرب‌الاجل 6 ماهه اول یعنی 27 تیر ادامه پیدا کرد.
شکاف میان طرفین در مواردی چون سانتریفیوژها، تحریم ها و مدت زمان توافق باعث شد تا مجددا مذاکرات برای یک دوره ۶ ماهه تا ۲۴ نوامبر (۳آذر) ۹۳ تمدید شود. وین سرد و بارانی مجددا در اواخر آبان میزبان هیات‌های ایران و ۱+۵ برای رسیدن به توافق بود.توافقی که بیش از هر زمان دیگری برای همگان آشکار شده بود و کمتر کسی از گزینه تمدید یا شکست مذاکرات سخن به میان می‌آورد. حضور پرشمار خبرنگاران ایرانی و خارجی در چادر خیمه شکل مشرف به کاخ کوبورک و هتل ماریوت حکایت از خبر خوش توافق می‌داد.
اما همه چیز به یک باره از تب و تاب افتاد. سفر ناگهانی سعود الفیصل وزیر خارجه کهنه کار عربستان سعودی به وین و ملاقات با جان کری وزیر خارجه آمریکا در هواپیمای شخصی، اگر چه همه اتفاقی نبود که منجر به تمدید دوباره گفت‌وگوها برای یک دوره دیگر 6 ماهه شد، اما به‌زعم تحلیلگران یکی از موانع تاثیرگذار بر روند خوب گفت‌وگوها بود، به‌ویژه که نفت هم بعد از این ماجرا و در نشست اوپک به روند نزولی خود همچنان ادامه داد.
تمدید مجدد مذاکراتی که می‌رفت تا به توافق نهایی بینجامد، باعث شد که طرفین مجددا در ماه‌های دی، بهمن و اسفند روبه‌روی یکدیگر صف آرایی کنند.
تفاوت این دور از رایزنی‌ها نسبت به قبل از آن را می‌توان در روی آوردن ایران و آمریکا به گفت‌وگوهای دوجانبه و به حاشیه رفتن نقش میانجی‌گرانه کاترین اشتون دانست. مذاکرات دوجانبه که اتفاقا به‌زعم بسیاری از تحلیلگران هسته‌ای منجر به سرعت بخشیدن مذاکرات و حل عبارت‌های «در پرانتز» میان طرفین شد و موجب شد تا در گفت‌وگوهای ژنو و مونترو در اواخر بهمن و اوایل اسفند، طرفین از پیشرفت‌های محسوس و ملموس سخن به میان آورند.
موضوعی که باعث شد تا نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل در تلاش‌های مضاعف و با همراهی سناتورهای جمهوری‌خواه از کارشکنی‌های آشکار در روند گفت‌وگوها پرده بردارند و در یک موضع کاملا تقابلی با کاخ سفید و تیم هسته‌ای رئیس‌جمهور آمریکا قرار گیرند.به‌نظر می‌رسد که با وجود کارشکنی‌های کنگره، نتانیاهو و نگرانی دولت‌های عربی خلیج‌فارس، زمینه‌ها برای رسیدن به توافق بیش از پیش در حال
آماده شدن است.
در آستانه ورود به سال ۹۴ که مصادف با دو ساله شدن مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ است، زمینه‌ها برای رسیدن به توافق جامع فراهم است. توافق موقتی که در آذر ۹۲ در ژنو و تحت عنوان برنامه مشترک اقدام میان طرفین منعقد شد و قرار شد تا به مدت یک سال و در دو بازه زمانی ۶ ماهه گفت‌وگوها برای رسیدن به توافق نهایی ادامه پیدا کند.
توافق موقت ژنو از اواسط دی ماه 92 با گفت‌وگوهای طرفین به مدیریت کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در شهر وین آغاز شد و در ماه‌های بهمن و اسفند ادامه پیدا کرد و مجددا این گفت‌وگوها در سال 93 از سر گرفته شد و تا ضرب‌الاجل 6 ماهه اول یعنی 27 تیر ادامه پیدا کرد.
شکاف میان طرفین در مواردی چون سانتریفیوژها، تحریم ها و مدت زمان توافق باعث شد تا مجددا مذاکرات برای یک دوره ۶ ماهه تا ۲۴ نوامبر (۳آذر) ۹۳ تمدید شود. وین سرد و بارانی مجددا در اواخر آبان میزبان هیات‌های ایران و ۱+۵ برای رسیدن به توافق بود.توافقی که بیش از هر زمان دیگری برای همگان آشکار شده بود و کمتر کسی از گزینه تمدید یا شکست مذاکرات سخن به میان می‌آورد. حضور پرشمار خبرنگاران ایرانی و خارجی در چادر خیمه شکل مشرف به کاخ کوبورک و هتل ماریوت حکایت از خبر خوش توافق می‌داد.
اما همه چیز به یک باره از تب و تاب افتاد. سفر ناگهانی سعود الفیصل وزیر خارجه کهنه کار عربستان سعودی به وین و ملاقات با جان کری وزیر خارجه آمریکا در هواپیمای شخصی، اگر چه همه اتفاقی نبود که منجر به تمدید دوباره گفت‌وگوها برای یک دوره دیگر 6 ماهه شد، اما به‌زعم تحلیلگران یکی از موانع تاثیرگذار بر روند خوب گفت‌وگوها بود، به‌ویژه که نفت هم بعد از این ماجرا و در نشست اوپک به روند نزولی خود همچنان ادامه داد.
تمدید مجدد مذاکراتی که می‌رفت تا به توافق نهایی بینجامد، باعث شد که طرفین مجددا در ماه‌های دی، بهمن و اسفند روبه‌روی یکدیگر صف آرایی کنند.
تفاوت این دور از رایزنی‌ها نسبت به قبل از آن را می‌توان در روی آوردن ایران و آمریکا به گفت‌وگوهای دوجانبه و به حاشیه رفتن نقش میانجی‌گرانه کاترین اشتون دانست. مذاکرات دوجانبه که اتفاقا به‌زعم بسیاری از تحلیلگران هسته‌ای منجر به سرعت بخشیدن مذاکرات و حل عبارت‌های «در پرانتز» میان طرفین شد و موجب شد تا در گفت‌وگوهای ژنو و مونترو در اواخر بهمن و اوایل اسفند، طرفین از پیشرفت‌های محسوس و ملموس سخن به میان آورند.
موضوعی که باعث شد تا نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل در تلاش‌های مضاعف و با همراهی سناتورهای جمهوری‌خواه از کارشکنی‌های آشکار در روند گفت‌وگوها پرده بردارند و در یک موضع کاملا تقابلی با کاخ سفید و تیم هسته‌ای رئیس‌جمهور آمریکا قرار گیرند.به‌نظر می‌رسد که با وجود کارشکنی‌های کنگره، نتانیاهو و نگرانی دولت‌های عربی خلیج‌فارس، زمینه‌ها برای رسیدن به توافق بیش از پیش در حال
آماده شدن است.
ارسال نظر