کمتر نه، هوشمندانه خرج کنید
همیشه در مورد کسب، پس‌انداز و سرمایه‌گذاری پول سعی می‌کنید از توصیه‌های متخصصان امور مالی و اقتصادی کمک بگیرید. اما وقتی نوبت به خرج کردن پول می‌رسد به نظر خودتان عمل می‌کنید.

الیزابت دان دانشمند رفتارشناسی دانشگاه بریتیش کلمبیا و مایکل نورتون از دانشکده بیزنس‌هاروارد در کتاب خود «علم خرج کردن هوشمندانه» این نیاز شما را برآورده کرده‌اند. آنها با تحقیقاتی که در این راستا انجام داده‌اند، توصیه‌هایی کاربردی برای نحوه پول خرج کردن ارائه می‌کنند که کمکمان می‌کند پولمان را در جهت شادی و آرامش بیشتر خرج کنیم.همه می‌دانند که پس‌انداز کردن پول کار خیلی سختی است چون برای این کار باید دست از خیلی چیزها بکشید. خرج کردن پول کاری فوق‌العاده لذت‌بخش است. اینکه پولتان را برای چیزی خرج می‌کنید که متعلق به شما می‌شود حسی فوق‌العاده می‌دهد. مردم تصور می‌کنند که خریدن چیزهای مختلف شادترشان می‌کند. اما چیزی که فراموش می‌کنیم این است که پول به تنهایی یک هدف نیست.

باید وسیله‌ای باشد برای رساندن ما به هدف‌هایمان. باید طوری استفاده شود که خوشبختی و شادی عمومی ما را در زندگی ایجاد کند.تحقیقات نشان می‌دهد که در بیشتر موارد تجربیات خرید کردن، خریدن کالاهای مادی است. مثلا یک تلویزیون فوق‌العاده چند میلیونی خریداری می‌کنید. اما به محض اینکه آن را روی دیوارتان نصب می‌کنید، قدیمی می‌شود. تلویزیونی جدیدتر وارد بازار می‌شود که از تلویزیون شما بهتر است و آرزو می‌کنید که ای کاش آن تلویزیون را داشتید. اما در نظر بگیرید که پولتان را صرف خریدن تجربه کنید. به عنوان مثال همان چند میلیون را صرف رفتن به مسافرت کنید. ممکن است بگویید که خوب خریدن تلویزیون بهتر است چون در نهایت برایتان می ماند اما به این فکر کنید که تا به حال چند بار به خاطره خریدن تلویزیونتان فکر کرده‌اید درحالی‌که خاطرات آن مسافرت همیشه با شما می‌ماند. ارزش واقعی تجربه در همان لحظه هویدا نمی‌شود، بلکه بعد از گذشت یک مدت زمان به ارزش آن پی می‌برید. بنابراین وقتی تلویزیونی که خریده‌اید روز به روز کهنه‌تر و از مد افتاده‌تر می‌شود، خاطراتتان در ذهنتان بهتر و لذت‌بخش‌تر می‌شوند.مایکل نورتون از دانشکده بیزنس‌هاروارد در کتاب «علم خرج کردن هوشمندانه» می‌گوید:

خریدهای مادی شاید شادی‌مان را کمتر نکنند، البته ممکن است اینکار را هم بکند، اما نکته اینجا است که فایده چندانی هم برایمان ندارند. به جای خریدن چیزهایی که فرهنگ و جامعه می‌گوید باید بخریم چون مهم هستند، مثل یک خانه بزرگ‌تر، یک ماشین جدید و از این قبیل، ما سعی داریم به مردم بگوییم قبل از اینکه ‌پولشان را برای خریدن چیزی از جیب یا کیفشان دربیاورند، از خودشان سوال کنند، «آیا با خریدن این چیز بیشترین شادی را برای خودم می‌خرم؟» و اگر این‌طور نیست، از آنها می‌خواهیم همان پول را به طریقی دیگر خرج کنند.گاهی ‌اوقات، وقتی کالایی را می‌بینید، همان لحظه شما را به هیجان می‌آورد اما وقتی کمی بین خودتان و آن کالا فاصله می‌اندازید، باعث می‌شود در دام خریدن آن نیفتید. وقتی یک کالای فوق‌العاده در مرکز خریدی می‌بینید، با خودتان فکر کنید، «خوب می‌تونم الان این رو بخرم اما می‌تونم هم صبر کنم. و اگر بعد از گذشت یک هفته باز هم آن را همین‌قدر خواستم، می‌خرمش.»نورتون در پاسخ به این سوال که وقتی ما می‌خواهیم خریدی انجام دهیم، هیچ وقت عامل ارزش زمان را مدنظر قرار نمی‌دهیم. چطور می‌توانیم در این زمینه هوشمندانه‌تر عمل کنیم؟ می‌گوید:

تصور کنید که یک نفر یک خانه بزرگ می‌خرد. یک خانه بزرگ شاید چیزی فوق‌العاده به نظر برسد. مشکل اینجا است که خانه‌های خیلی بزرگ معمولا در مرکز شهر نیستند و به همین دلیل با خریدن آن خانه مجبور می‌شوید که هزینه بنزین بیشتری هم برای رسیدن به محل‌کارتان صرف کنید. تحقیقات نشان می‌دهد که ماندن در ترافیک و رفت‌وآمدهای شهری یکی از بدترین مخرب‌های شادی انسان‌ها است. آیا واقعا می‌خواهید شادی و وقت خودتان را با خریدن آن خانه تلف کنید؟ وقتی یک تلویزیون می‌خرید چه؟ خودتان را متعهد می‌کنید که ساعت‌ها نشسته و وقتتان را صرف زل زدن به دیوار کنید!عوض کردن روش صرف کردن زمانتان یکی از راه‌های رسیدن به خوشبختی است اما بیشتر وقت‌ها ما به پول به عنوان هدف نهایی‌مان نگاه می‌کنیم. اگر به جای این، وقتمان را هدف نهایی‌مان بدانیم، به طریقی متفاوت به این‌گونه خریدها نگاه خواهیم کرد.

آن‌وقت می‌توانیم در زمان خرید، یک قدم عقب برداشته و بگوییم، «آیا پس‌انداز کردن این چند میلیون از نظر زمانی ارزش خرج کردن را دارد؟» وقتی زمان را مهم‌ترین متغیر وابسته در نظر بگیرید، دیدگاهتان به زندگی به کلی تغییر خواهد کرد.یکی از روش‌هایی که بسیاری از رفتارشناسان برای خرج کردن هوشمندانه پیشنهاد می‌کنند این است که «الان پرداخت کنیم، بعدا مصرف کنیم». در این صورت این سوال پیش می‌آید که آیا باید کارت‌های اعتباری خود را دور بریزیم؟ الیزابت دان دانشمند رفتارشناسی در این باره معتقد است: دنیای امروز امکان خرید در زمان حال و پرداخت در آینده را به راحتی امکان‌پذیر کرده است. اما تحقیقات نشان داده است که بدهی یکی از منفی‌ترین تاثیرات را بر شادی انسان‌ها می‌گذارد. مردم به طور روزانه و مداوم به بدهی‌هایشان فکر می‌کنند. وقتی در حال رانندگی هستید یا به پیاده‌روی رفته‌اید چه چیزی به ذهنتان خطور می‌کند؟

کوه بدهی‌هایتان. بهترین کاری که می‌توانید بکنید این است که پول هر چیزی که می‌خرید را همان لحظه پرداخت کنید.از طرف دیگر، اگر جلوتر از زمان مصرف برای چیزی پول بپردازید، دیگر نگران بدهی‌ها نخواهید بود و وقتی آن کالا یا تجربه را دریافت می‌کنید، احساس آزادی می‌کنید. کارت و خرید اعتباری، ابزاری بسیار فوق‌العاده در انجام امور مالی است، در صورتی که به طور صحیح از آن استفاده شود. می‌توانید خرید‌های بزرگ‌تر خود، مثل خرید ماشین، لوازم اساسی منزل و سایر موارد مشابه را نیز با کارت اعتباری انجام دهید. همان‌طور که می‌دانید داشتن وام مسکن برای خانواده‌های ایرانی چیز غریبی نیست و اکثر خانواده‌ها سال‌های زیادی از زندگیشان را به پرداخت اقساط وام‌های خود اختصاص می‌دهند. از نمونه‌های بدهی‌های خوب همین وام مسکن یا خرید سایر دارایی‌های مشابه است. بدهی به خاطر گرفتن وام دانشجویی نیز یکی دیگر از بدهی‌های خوب است، زیرا یک نوع سرمایه‌گذاری برای آینده است. اما یک نکته را به یاد داشته باشید که تمامی این بدهی‌ها نباید از توان بازپرداخت ما بیشتر باشد و گرنه تبدیل به یک بدهی بد می‌شود. بدهی‌های بد آن دسته از بدهی‌هایی هستند که بابت خرید کالاهای مصرفی از قبیل مبلمان، لوازم خانگی، تلویزیون و لباس به وجود می‌آیند. این موارد ارزش فروش مجدد بالایی ندارند، در حقیقت روزانه ارزش خود را بیشتر و بیشتر از دست می‌دهند. ایجاد بدهی برای خانواده به خاطر خرید این‌گونه موارد بسیار بر وضعیت مالی خانواده تاثیر می‌گذارد. یک خانواده با مدیریت صحیح پول از محل پس‌انداز خود، این‌گونه موارد را تهیه خواهد کرد.