ارزانی تجاری‌ها به نفع مشاغل کوچک؟

سرریز ساخت‌وسازهای تجاری چند سال اخیر در پایتخت هم اکنون موج تازه‌ای از رواج کسب‌وکارهای کم بازده در مجتمع‌های بزرگ تجاری ایجاد کرده که چند سال پیش به دلیل عدم بازدهی کافی برای صاحبان این مشاغل، در شرف انقراض و تعطیلی قرار داشتند. به گزارش «دنیای اقتصاد»، طی دو سال گذشته، اضافه بار ساخت‌وسازهای تجاری در پایتخت و برخی دیگر از کلانشهرها موجب شده آن دسته از کسب‌وکارهایی که به دلیل عدم ارزش افزوده کافی عملا توان تامین هزینه‌های مربوط به استقرار فعالیت‌های خود در مجتمع‌های تجاری بزرگ یا نسبتا بزرگ را نداشتند با خروج از این مجتمع‌ها و انتقال به مراکز ارزان‌تر، هزینه‌های خود را کاهش دهند.به این ترتیب، در حالی که طی سال‌های گذشته عملا شاهد تعطیلی کسب‌وکارهای همراه با ارزش افزوده اندک یا فاقد سود مناسب در مجتمع‌های بزرگ تجاری بودیم افزایش حجم ساخت‌وسازهای تجاری و سرریز کلانشهرها از این گروه مجتمع‌ها، به دو دلیل عمده باعث حضور چشمگیر این گروه مشاغل در فضاهای تجاری پر رفت وآمد شده است.

برخی از کارشناسان و اقتصاددانان در تحلیل علت بازگشت گسترده مشاغل کم بازده همچون کتاب فروشی‌ها، کافه‌ها و ایستگاه‌های تهیه انواع فست فود در راهروها و فضاهای میانی مجتمع‌های تجاری، ارزان‌تر شدن قیمت خرید و به خصوص اجاره واحدها و فضاهای تجاری در نتیجه اشباع بازار ساخت‌وساز از این گروه از مجتمع‌ها را به‌عنوان عامل اصلی بازگشت گسترده کسب‌وکارهای کم‌بازده به فضاهای تجاری عنوان می‌کنند.آن‌طور که این گروه از کارشناسان معتقدند هم اکنون وضعیت ساخت‌وسازهای تجاری که طی سال‌های اخیر به اوج خود رسیده، به صورتی درآمده که در نتیجه اشباع بازار از این گروه ساخت‌وسازها و عرضه بیش از حد نیاز واحدهای تجاری، سازندگان این واحدها مجبور به کاهش قیمت فروش یا اجاره این واحدها به صاحبان کسب‌وکارهای مختلف از جمله مشاغل کم بازده شده‌اند.به این ترتیب این گروه از مشاغل که طی سال‌های گذشته به دلیل گرانی فضاهای تجاری و فاصله فاحش آن با درآمدهای ماهانه خود عملا از توان مالی کافی برای حضور در فضاهای تجاری معروف و بزرگ برخوردار نبودند هم اکنون تحت‌تاثیر انعطاف مالکان و سازندگان این فضاها در نتیجه فراوانی املاک تجاری در مقایسه با تقاضای موجود برای این فضاها، حضور گسترده خود را در مجتمع‌های بزرگ تجاری از سر گرفته‌اند.

بنا بر اعلام نویسنده طرح جامع مسکن، هم اکنون به ازای هر ۸ خانوار ایرانی یک واحد تجاری وجود دارد که نسبت به استاندارد موجود فضاهای تجاری به ازای هر خانوار، عدد بزرگی محسوب می‌شود.به عبارت دیگر در حالی که در برخی کشورها همچون ژاپن به ازای هر ۵۰ خانوار و در ترکیه به ازای هر ۳۰ خانوار یک واحد تجاری وجود دارد این میزان در کشور ما به دلیل اشباع بازار ساخت‌وساز از مجتمع‌های تجاری به‌وجود یک واحد تجاری در برابر هر هشت خانوار ایرانی منجر شده است. فردین یزدانی در این باره اعلام کرد: هم اکنون بازار ساخت‌وسازهای تجاری در مقایسه با نیاز موجود اشباع شده است و بنابراین این حوزه تا اطلاع ثانوی فاقد کشش ساخت‌وسازهای بیشتر است.این در حالی است که مشاور وزیر راه و شهرسازی هم با تایید این موضوع اعلام کرد: هم اکنون ساخت‌وسازهای تجاری به دلیل اشباع بازار از این گروه ساخت‌وسازها طی سال‌های اخیر و همچنین فراوانی واحدهای تجاری سرمایه‌گذاری، خاصیت سودآوری برای سازندگان و فعالان ساختمانی را از دست داده است و به همین ترتیب سرمایه‌گذاری در این زمینه فعلا توصیه نمی‌شود.حسین عبده‌تبریزی با بیان اینکه هم اکنون ساخت‌وسازهای تجاری به مرز اشباع رسیده است و تنها سازندگان واحدهای تجاری نیمه‌تمام مجبور به تکمیل این واحدها و ادامه فعالیت ساختمانی خود در این فضا هستند، خاطرنشان کرد: هم اکنون نوعی باج دهی سازندگان و مالکان واحدها و مجتمع‌های تجاری به صاحبان مشاغل و کسب‌وکارهای کم بازده همچون کافه‌ها و کتاب فروشی‌ها ایجاد شده است؛ به این معنا که سازندگان و مالکان فضاهای تجاری به دلیل اشباع بازار از این ساخت‌وسازها و فراوانی واحدهای تجاری مجبور به انعطاف بیشتر با مشتریان شده‌اند.

وی ادامه داد: به عبارت دیگر هم اکنون صاحبان و سازندگان مجتمع‌ها و فضاهای تجاری با نرخ‌های ارزان‌تری نسبت به گذشته این فضاها را به فروش رسانده یا اجاره می‌دهند و به همین علت است که می‌بینیم کسب‌وکارهایی که در گذر زمان به دلیل عدم برخورداری از بازده مناسب از مجتمع‌های تجاری خارج می‌شدند، هم‌اکنون حضور پررنگ‌تری در این فضاها یافته‌اند. عبده‌تبریزی با بیان اینکه هم اکنون نرخ‌های اندک سود در ساخت‌وسازهای پایتخت باید ملاک سازندگان قرار بگیرد خاطرنشان کرد: در صورتی که سازندگان به نرخ‌های سود ۱۰ تا ۱۲ درصدی به‌عنوان بازده سرمایه‌گذاری در بازار واحدهای مسکونی ارزان قیمت قانع باشند این بازار می‌تواند محل بهتری برای سرمایه‌گذاری باشد. این در حالی است که برخی دیگر از کارشناسان می‌گویند: علت حضور پررنگ‌تر کسب‌وکارهای کوچک مانند کتاب فروشی‌ها و کافه‌ها یا ایستگاه‌های فست فود در مجتمع‌های تجاری نسبت به قبل، به تغییر روش این کسب‌وکارها برای درآمدزایی بر می‌گردد و تنها نمی‌توان آن را ناشی از افت قیمت واحدهای تجاری عنوان کرد. به گفته این گروه از کارشناسان تغییر شیوه فعالیت این گروه از کسب‌وکارها و استفاده از روش‌های جدید و عامه پسند عامل سوددهی آنان و بالا رفتن توان رقابت این مشاغل با سایر کسب‌وکارها شده است و همین عامل موجب شده برخی از این مشاغل که در گذشته توان مالی کافی برای اجاره یا خرید یک واحد اجاره‌ای در مجتمع‌های تجاری نداشتند هم اکنون بتوانند با توان بالاتری در این مراکز حضور یابند.