حضور مستقل رنو، زنگ خطری برای پژو؟

بعد از جنگ تحمیلی سیاست‌های تعدیل اقتصادی در کشور آغاز شد. واردات که سال‌های بعد از انقلاب محدودیتهای زیادی را تجربه کرده بود، آزاد شد. کارخانه های داخلی هم برای حفظ بقای خود به تولید محصولات جدید در قالب قراردادهای جدید اقدام کردند. پژو که توانست رقیب ایتالیایی خود فیات را از ایران خودرو دور کند با رقیب هم وطن خود، رنو که با سایپا مشارکت می‌کرد رقابت می‌کرد. در عین حال، انبوه خودروهای آلمانی وژاپنی به کشور وارد می‌شد. رنو آن سال‌ها روزهای خوبی را سپری نمی‌کرد و محصولات بی‌کیفیت تولید می‌کرد. پژو اما در مهد توجه در بازار اروپا قرار داشت. ولی هر دو برند فرانسوی به علت کیفیت بسیار نازل‌تر محصولات مونتاژ داخل، شانس زیادی در قیاس با خودروهای وارداتی نداشتند. فشارهای ارزی و نگرانی از تعطیلی کارخانه های داخلی سبب ممنوع شدن واردات خودرو شد. ممنوعیت واردات سبب شد بازار از رقبای پر قدرت وارداتی خالی شود. پژو به لطف محصول به روزتر، جایگاه بهتری در بازار پیدا نمود و رنو به حاشیه رفت. سال‌ها، بازار خودرو در پیکان و کیا پراید و پژو ۴۰۵ خلاصه شد و محصولات دیگر هم به دلایل مختلف از گردونه رقابت حذف شدند یا تیراژی بسیار محدود داشتند.

پژو در بازار انحصاری داخلی توانست یکه تازی کند و بعدها با عرضه محصول ۲۰۶ هم توانست موقعیت خود را در بازار تحکیم نماید. با شروع واردات مجدد در اواسط دهه ۸۰، دیوار تعرفه مجددا محافظ محصولات پژو در بازار داخلی بودند. پژو که دیگر به قدرت سابق نبود در بازار رقابتی خودروهای وارداتی نتوانست موفقیتی کسب نماید و بعد از واردات معدودی پژو ۴۰۷ به تمرکز روی تولیدات داخلی بسنده کرد. دیوار بلند تعرفه، فضای امنی برای پژو ایجاد نموده بود و پژو توانست در حالی نصف بازار ایران را در اختیار بگیرد که بازار ایران در عین حال مهم ترین بازار این خودروساز بود. ورود مجدد رنو در قالب پلت‌فرم مشترک البته زنگ خطری برای امپراتوری پژو در بازار ایران بود که به لطف مسائل و مشکلات سیاسی هرگز نتوانست به اهداف تعیین شده دست یابد. تندر ۹۰ که بنا بود جایگزین پیکان شود، با قیمتی بالاتر از محصولات پژو وارد بازار شد تا خطری را متوجه این هموطن خود نکند.

در اثر تحریم‌ها پژو مجبور شد بازار بی‌دردسر ایران را ترک کند. ترک بازار ایران ضربه مهلکی برای صنعت خودروی ایران و مهلک‌تر برای خود پژو بود. در عین حال، رنو در بازار ماند و در کنار تولید، واردات را هم پیگیری کرد. ماندگاری رنو در شرایطی بود که شبکه بانکی دیگر امکان انتقال وجه قطعات خریداری شده را هم نداشت. بعد از لغو تحریمها پژو تلاش گسترده‌ای برای بازگشت به بازار ایران را از سر گرفت. به لطف روابط قبلی، قرارداد پژو اولین قرارداد همکاری پس از برجام شد. قرارداد سیتروئن و واگذاری سایپای کاشان به آن هم در حالی اتفاق افتاد که رنو از مدتها قبل‌تر مصرانه تلاش داشت پایگاه مستقل تولیدی خود را در ایران راه‌اندازی کند. نهایتا، قرارداد رنو با کشمکش‌های فراوان در حاشیه نمایشگاه پاریس امضا شد. رنو البته در انتها قرارداد خوبی بست و موفق شد مجوز اولین حضور مدیریتی مستقل را در صنعت خودروی ایران کسب نماید. هر چند ورود سازمان گسترش به شراکت به دلیل تلاش وزارت صنعت برای حفظ هژمونی و کنترل مدیریتی خود بر بازار است و خلاف جهتگیری‌های چند ساله اخیر دولت، اما سهام ۶۰ درصدی رنو در شرکت جدید و شبکه فروش مستقل آن در ایران نوید روزهای بهتری را در بازار خودروهای اقتصادی در کشور می‌دهد.

هدفگذاری نیم میلیونی رنو برای بازار ایران، نشان از پایان روزهای طلایی پژو- سیتروئن با ورود تمام قد رنو به بازار ایران دارد. محصولات رنو از وضعیت به مراتب بهتری از پژو-سیتروئن برخوردار هستند و مشتری ایرانی احتمالا با رضایت بیشتری این محصولات رنو را انتخاب خواهد کرد. وضعیتی که کم و بیش در سطح بازارهای بین‌المللی هم وجود دارد. رنو در بازارهای بین‌المللی روبه رشد است، در حالی که پژو موقعیت مناسبی در آنها ندارد. این دامنه گسترده‌تر و کیفیت بالاتر محصولات، سبب خواهد شد رنو سریع‌تر به اهداف خود برسد. شبکه فروش مستقل هم تجربه جدیدی برای بازار ایران است. بازار خودرو در ایران بسیار سنتی مدیریت می‌شود و ورود یک بازیگر بین‌المللی با شرایط مدرن و دانش روز توزیع و فروش سبب تغییرات گسترده در بازار می‌شود.

هرچند قرار است مدل جدید و قدیم تندر ۹۰ همزمان در بازار عرضه شوند، ولی احتمالا رنو تلاش خواهد کرد در شبکه فروش مستقل خود محصولات به‌روزتری را عرضه کند. قیمت‌گذاری مستقل البته برگ برنده رنو خواهد بود تا تجربه تلخ ساندرو برای حفظ موقعیت سایر محصولات قدیمی خودروسازان دولتی تکرار نشود. این رقابت داخلی در محصولات رنو، البته به نفع رنو است و قدرت چانه‌زنی رنو را با خودروسازان دولتی به شدت افزایش می‌دهد. درصورتی که رنو بتواند قیمت‌ها را در سطحی رقابتی نگه دارد، فروش محصولات قدیمی رنو در خودروسازان دولتی به شدت تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد. البته بخش عمده این فشار به محصولات رقیب هموطن رنو وارد می‌شود که قرار است محصولاتی با قیمت‌های نسبتا بالا عرضه کنند.

ورود اقلام ارزان قیمت هیوندای، خصوصی‌سازی گروه بهمن در کنار ورود قریب‌الوقوع فولکس واگن هم عواملی خارجی هستند که رنو را مجبور خواهد کرد برای دستیابی به هدف نیم میلیونی خود، به روز، چابک و شنونده صدای مشتری ایرانی باشد. در غیر این صورت، دستیابی به این هدف، تنها با به لطف شراکت با سازمان گسترش میسر خواهد بود.