راهکارهای توسعه روابط خراسان رضوی و جمهوری ترکیه

محمت دوغان
سرکنسول جمهوری ترکیه در مشهد

پس از آغاز به فعالیت سرکنسولگری ترکیه در مشهد در شهریور ماه سال 1393 در مورد چگونگی امکان توسعه روابط اقتصادی، تجاری و فرهنگی بین خراسان و ترکیه، ایجاد تماس متقابل بین دو ملت و پتانسیل های موجود در این منطقه تحقیقات کوچکی انجام دادم. در نگاه اول خراسان رضوی به عنوان منطقه ای از ایران که به کشور ترکیه دور می باشد، به نظر می رسد.

اما با اندکی کنجکاوی و بررسی به وجود ارتباط تاریخی عمیق با این منطقه پی بردم. خراسان منطقه گرد هم آیی اقوام قدیمی ترک که به فلات آناتولی مهاجرت کرده اند، می باشد. می دانیم که مولانا در مسیر مهاجرت خود به فلات آناتولی مدتی در نیشابور اقامت نموده و در این مدت با عطار نیشابوری آشنا شده است. حاج بکتاش ولی -که از شخصیتهای معروف اهل تصوف و مورد احترام هر دو ملت ایران و ترک می باشد- در روستایی به نام فوشنجان در 3 کیلومتری نیشابور متولد شده و از آن محل به آناتولی مهاجرت کرده است. همچنین مقبره امام محمد غزالی دانشمند فقه اسلامی که در معرفی اندیشه اسلامی به غرب نقش مهمی داشته و بیش از 500 کتاب از خود برجای گذاشته در شهر توس کشف شده است و اینها تنها چند نمونه از مواردیست که همه حکایت از تاریخ و فرهنگ مشترک بین ترکیه و خراسان دارد. زیارت حرم مطهر امام رضا توسط 25 میلیون نفر در سال، قرار گرفتن آرامگاه شاعر بزرگ ایرانی ابوالقاسم فردوسی در توس، قرار گرفتن آرامگاه ریاضیدان، فیلسوف و شاعر معروف عمر خیام و عطار در نیشابور، فرصت ارزشمندی را در توسعه پیوندهای تاریخی و فرهنگی موجود بین خراسان و ترکیه بوجود آورده اند.

بازسازی هم زمان آرامگاه امام محمد غزالی و ساخت یادواره ای در محل تولد حاج بکتاش به صورت یک پروژه مشترک می تواند در به تحرک در آوردن پتانسیل گردشگری این منطقه مفید باشد و همچنین از آن دو بزرگوار به گونه ای که شایسته آن می باشند یاد شود. اجرای این پروژه ها در گسترش روابط فرهنگی بین دو کشور نقش بسزایی خواهد داشت. مقامات محلی استان خراسان رضوی فعالیت‌هایی را برای ساخت یادواره ای در روستای محل تولد حاج بکتاش ولی آغاز نموده اند و برنامه ریزی پروژه ای برای بازسازی مقبره امام محمد غزالی که هم اکنون با حصار توری تحت محافظت می باشد، با همکاری مقامات ذیربط می تواند میسر شود. برخی سرمایه گذاران به منظور بررسی پتانسیل های اقتصادی و تجاری منطقه به خراسان رضوی سفر کرده اند و جهت هموارسازی گسترش همکاری های تجاری تقاضای تسهیل برخی مراتب بوروکراتیک را داشته اند و ما نیز مراتب را به مسئولان مربوطه اعلام نموده ایم.

تجار و سرمایه گذاران ترک در این منطقه می توانند در زمینه هایی متعدد به ویژه گردشگری، خدمات، مواد غذایی و تولید محصولات زراعی و صنعتی جهت صادرات به کشورهای آسیای میانه سرمایه گذاری مشترک و همکاری تجاری، داشته باشند. اینگونه به نظر می رسد که مقامات محلی نسبت به توسعه همکاری ها نگرش مثبت دارند، با این همه برای کسب پیشرفت در توسعه همکاری های تجاری به تلاش بیشتری نیاز می باشد. در این رابطه ما آماده همکاری می باشیم و همینطور معتقدم برادران ایرانی نیز در این خصوص اراده مند می باشند. با افزایش روز افزون فعالیت این سرکنسولگری، تعداد هیات های تجاری، شهروندان و سرمایه گذاران ترک که از استان خراسان رضوی بازدید می کنند افزایش می یابد، بدین شکل نیازهای توسعه روابط همه جانبه مشخص می شود و رفع این نیازها با تعامل متقابل با مسئولان و همفکری امکان پذیر می باشد.