سفر به «امنیت» سیستان و بلوچستان

به تصویر کشیدن سیستان و بلوچستان با تمام جاذبه‌های متنوع طبیعی و تاریخی‌اش در چند سطر، کار آسانی نیست و چه بسا کم‌لطفی در حق این استان مرزی و مردمان مهربانش باشد. اما همین معرفی اجمالی و این که بدانیم سیستان و بلوچستان استانی امن است و زیبا، همین که بتوانیم عده‌ای را ترغیب کنیم که مقصد نوروزی‌شان را در این استان بگذرانند، کافی است تا دینمان را تا حدی به مردم این دیار ادا کرده باشیم. موزه منطقه‌ای جنوب شرق در زاهدان،‌ دهانه غلامان، روستای زیبای تمین، قلعه مچی، ساختمان قدیمی دادگستری، کوه خواجه، ساختمان قدیمی پست، شهر سوخته، آرامگاه هفتاد ملا، گونه نایاب جانوری به نام تمساح پوزه کوتاه، غار لادیز، قلعه پرتغالی‌ها، دره نگاران، گِل افشان، قلعه کنت، کوه‌های مینیاتوری یا مریخی، قلعه سب، کوه تفتان، آسیاب بادی مچی و قلعه ایرندگان تنها بخشی از جاذبه‌های این منطقه وسیع در شرق و جنوب شرق کشورمان هستند. از چابهار، نیک‌شهر و سرباز در جنوب استان تا سراوان و ایرانشهر و خاش و زاهدان در مرکز استان و زابل در شمال استان می‌توان جاذبه‌هایی را دید و تجربه کرد که در نوع خود بی‌نظیر هستند.

مسیرهای گردشگری

یک مقصد برای این سفر، شهر زاهدان است و مقصد دیگر قرار است زابل باشد. در مسیر زاهدان به زابل از مهم‌ترین مناطق باستانی سیستان نیز خواهید گذشت. ۱۵۱ کیلومتر که از زاهدان دور شوید در حاشیه جاده و در ۲۰۷ کیلومتری زابل، به «شهر سوخته» می‌رسید که تمدن ۵ هزار ساله ایرانی در آن نهفته است. اما ۱۲ کیلومتر بعد از شهر سوخته به «دهانه غلامان» می‌رسید؛ تنها شهر از زیر خاکِ بیرون کشیده شده مربوط به دوره هخامنشیان. در نهایت، «کوه خواجه» را در این مسیر طلایی نباید از دست داد که فاصله‌اش تا زابل تنها ۳۰ کیلومتر است. در مسیر بعدی به ایرانشهر در ۳۲۱ کیلومتری و نیک‌شهر در ۵۸۷ کیلومتری زاهدان هم سری بزنید. «قلعه چهل دختر» در شمال شهرستان ایرانشهر و در منطقه چاه‌جمال و قلعه ساسانی «بَمپور» در ۲۲ کیلومتری غرب ایرانشهر، مهم‌ترین بناهای این منطقه هستند. اما در مسیر نهایی جنوب این استان با مردم شیعه و سنی مهربانش که مرزبانان ایران هستند و با هرآنچه در خانه دارند با صفا و سادگی هرچه تمام‌تر، پذیرای مهمانانشان، چابهار قراردارد.


نوروز در چهار «بهار»

چابهار هم برای مسافران و مردم نام‌آشناست و هم سفر به آن در اولویت سفر بسیاری از کسانی قرار می‌گیرد که می‌خواهند سفری به جنوب شرق کشور داشته باشند؛ به‌ویژه در نظرسنجی«دنیای اقتصاد» پیشنهاد بسیاری از فعالان حوزه گردشگری نیز همین چابهار بوده است. حال و هوایش در همه ایام سال ظاهرا بهاری بوده که نام «چابهار» یا چهاربهار را بر این شهر گذاشته‌اند. این بندر که در 721 کیلومتریِ جنوبِ مرکز استان قرار گرفته، از مهم‌ترین مقاصد گردشگری منطقه است که اهمیت تجاری نیز دارد. در سفر به این منطقه و با عبور از خاش به کوه آتشفشانی «تفتان» می‌رسید. اگر از زاهدان به سمت خاش حرکت کنید، حدود کیلومتر ۱۳۰ به خروجی روستاهای تمندان و کوشه نیز می‌رسید. در ادامه راه به سراوان و طی 368 کیلومتر، «قلعه سب» را خواهید دید که زیباترین و سالم‌ترین قلعه باقی مانده از دوران اسلامی (صفویه) در سیستان و بلوچستان است. در 25 کیلومتری این شهر سفال‌های بی نظیر روستای «کَلپورگان» که گذشته‌ای هفت هزار ساله دارند را از دست ندهید و از آن به یادگار خرید کنید. اما در گذر از شهر سرباز و تا رسیدن به چابهار، به منطقه حفاظت شده «باهوکلات (گاندو)» هم سری بزنید تا در صورت امکان، تمساح پوزه کوتاه ایرانی (گاندو) را هم از نظر بگذرانید؛ تمساحی که در محدوده رودخانه‌های سرباز و باهوکلات و باتلاق‌های دلگان و کلانی، زندگی می‌کند. اما 5 کیلومتر مانده به چابهار روستای باستانی 2 هزار ساله «تیس» از بنادر مهم هخامنشیان، راحتما ببینید. در همان حوالی به «قلعه پرتغالی‌ها» یا قلعه تیس هم بروید که یک کیلومتر با روستا، فاصله دارد.

اما در ساحل دریای عمان و خلیج گواتر، به جنگل‌های حرا هم سری بزنید که در منتهی الیه جنوب شرقی ایران روییده‌اند. چابهار جاذبه‌های طبیعی هم دارد و «گِل فشان‌ها» در 20 کیلومتری روستای کهیر از جمله آنهاست؛ جایی در نزدیکی شهر کُنارک در غرب چابهار. یک پدیده منحصر به فردِ طبیعى که همواره از دهانه‌اش در هر 30 تا 36 ثانیه یک بار، گِل و لای سردِ طوسی رنگی به همراه گاز خارج می‌شود. «کوه‌هاى مینیاتورى» یا تپه‌هاى مریخى را هم باید در سفر به چابهار ببینید که چشم‌اندازى سحرانگیز و بدیع را پدید آورده است. در خود چابهار هم علاوه‌بر اسکله‌های شهید کلانتری و شهید بهشتی، موزه چابهار و عمارت قدیمی پُست و تلگرافخانه را از دست ندهید.


کجا بمانیم؟

به هر جای سیستان و بلوچستان که بخواهید بروید، به‌دلیل این که احتمالا قبلا به آنجا سفر نکرده‌اید بهتر است اطلاعات کامل اقامتی و مسیرها و همچنین استفاده از راهنما در مناطقی را از قبل مشخص کنید تا سفری آرام داشته باشید. هتل ایرانشهر در ایرانشهر، هتل استقلال، هتل امین، هتل بهار، مهمانسرای جهانگردی و مهمان‌پذیر هیرمند در زاهدان، هتل سپیده، هتل لیپار و مهمانسرای کشتیرانی چابهار، هتل آرام و مهمان‌پذیر امین در شهر زابل، مهمانسرای جهانگردی در شهر سراوان و مهمانسرای جهانگردی در میرجاوه به عنوان اقامتگاه‌های شما در هر یک از شهرهای این استان که قصد سفر به آنها را دارید، وجود دارند. علاوه‌بر این بهتر است مانند سفر به هر منطقه دیگری، در سفر به سیستان و بلوچستان نیز پیشاپیش از اطلاعات راه و جاده و اقامتتان اطمینان حاصل کنید.