چالش مالکان خودرو با نبود قطعات اصلی
اگر سری به بازار قطعات یدکی خودرو بزنید با خیل جمعیتی مواجه می‌شوید که برای خرید قطعات خودروهایشان که به سرقت رفته‌ یا خراب شده به بازار مراجعه کرده‌اند. یکی کاپوت ماشین می‌خواهد که در روز روشن به سرقت رفته و دیگری IC خودرویی که تامین آن این روزها دشوار شده و آن یکی نیز برف‌پاک کن شیشه عقب خودرو را درخواست می‌کند. این در حالی است که همه فروشندگان قطعات یدکی یک پاسخ مشترک به مراجعه‌کنندگان می‌دهند؛ «موجود نیست». آنگونه که به نظر می‌رسد، با افزایش تولید خودرو، قطعه‌ای برای عرضه به بازار خودرو باقی نمانده است. با این شرایط پاسخ کارگزاران در نمایندگی‌های فروش قطعه نیز شفاف و صریح است قطعه اصلی موجود نیست.

جالب‌تر آن است که برای خرید قطعات نه چندان اساسی، نمایندگی‌ها قطعات بی‌کیفیت بسیاری را در انبار خود دارند که به مشتری ارائه دهند و در این میان تنها توجیه آنها یک جمله است؛ اینکه همین قطعه تنها موجودی انبار است و هر جا بروید جز این پیدا نخواهید کرد. این جمله که «زحمت زیادی برای جست‌وجوی قطعه اصلی را به جان نخرید،» ذهن بسیاری از مراجعه‌کنندگان را مشوش کرده، به همین دلیل برخی از مشتریان کلافه از جست‌وجوهای بی‌سرانجام، خود را راضی به خرید قطعات بی‌کیفیت می‌کنند و خرید خود را انجام می‌دهند و عطای قطعه اصل را به لقایش می‌بخشند؛ اما دسته‌ای دیگر هاج و واج از وضعیت کنونی بازار، دائم در حال جست‌وجوی قطعه مورد نیاز خودروی خود هستند، قطعه‌ای که نایاب شده است. با این حال برخی از کارگزاران نمایندگی‌های فروش قطعات یدکی خودرو، یا فروشندگان قطعه تنها راه‌حل رفع مشکل مشتریان را پیدا کردن قطعات اصلی در بازار فروش قطعات دزدی می‌دانند و براین اساس مراجعه‌کنندگان را به بازار خیابان شوش ارجاع می‌دهند.

اجبار خرید قطعات بی‌کیفیت

یکی، دو سالی از ماجرای ورود قطعات بی‌کیفیت عمدتا چینی در بازار خودروی کشور می‌گذرد. قطعاتی که هر چند در بسته‌بندی‌هایی شیک با آرم برند‌های معروف شرکت‌های فرانسوی، آلمانی و ترک ارائه می‌شوند اما موجودی درون بسته اصالت لازم را ندارد. قطعات یدکی تقلبی با اصل جنس نیز تفاوت بسیاری دارند و بنا به گفته فروشندگان قطعات لوازم یدکی، در شرایط کنونی بازار برای رفع نیاز و استفاده از خودرویتان چاره‌ای جز خرید آنها ندارید. بنا به گفته کارگزاران نمایندگی‌های فروش قطعه، این قطعات بی‌کیفیت به دلیل قیمت ارزانی که دارند با استقبال بخشی از مشتریان روبه‌رو می‌شوند اما موضوع مهم آن است که این قطعات به دلیل کیفیت نازلی که دارند، عمر کوتاهی نیز دارند.

براین‌اساس، در شرایطی که مشتریان برای خرید قطعات اصلی و باکیفیت خودروهای داخلی دچار مشکل شده‌اند، یکی از کارگزاران نمایندگی‌های خودروساز در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: قطعات اصلی که شرکت‌های خودروساز برای تولید خود از آنها استفاده می‌کنند، ارتباط مستقیمی با تولید آنها دارد. به همین دلیل در بازه‌های زمانی که تولید خودروسازان افزایش پیدا می‌کند، برخی از قطعات در نمایندگی‌ها کمیاب می‌شود. وی مشکل کنونی نمایندگی‌های فروش قطعه شرکت‌های خودروساز را افزایش تولید خودروسازان در بهمن‌ماه می‌داند و می‌افزاید: به دلیل این موضوع در شرایط کنونی نمایندگی‌های فروش قطعه با کمبود قطعات اصل مواجه شده‌اند و این مشکل تا یک ماه آینده ادامه‌دار است، اما بعد از آن به دلیل کاهش تقاضا و افزایش تولید قطعه حل خواهد شد. مشکل دیگری که بسیاری از مالکان خودرو با آن در شرایط کنونی دست و پنجه نرم می‌کنند، اصالت نداشن قطعات یدکی است، به این ترتیب برخی از مشتریان با تصور اینکه با خرید قطعه دست دوم از خیابان شوش، به قطعه اصلی و با کیفیت دست پیدا خواهند کرد، به این خیابان مراجعه می‌کنند. حال آنکه به گفته فعالان بازار چنین موضوعی از اصل اشتباه است و مالکان نباید با خرید چنین قطعاتی به بازار لوازم سرقت رفته رونق دهند. یکی از کسبه فروش قطعه در گفت‌وگو با خبرنگار ما با اشاره به اینکه در بازار قطعات مختلف با کیفیت و بی‌کیفیت موجود است، می‌گوید: بازاری‌ها سعی دارند که براساس توان مشتری قطعات خودرو را وارد کنند و به فروش برسانند.

وی معتقد است به دلیل تحریم‌های بین‌المللی طی چند سال گذشته واردات قطعات اصلی کاهش یافت و واردکنندگان بیشتر به ورود قطعات بی‌کیفیت چینی پرداختند، به همین دلیل در بازار لوازم یدکی نیز پیدا کردن جنس باکیفیت سخت است. به گفته آنها قطعات تقلبی در سال‌های گذشته با بسته‌بندی متفرقه در بازار عرضه می‌شد، اما امروز به جای این کار، قطعات تقلبی به کشور وارد می‌شود و در اینجا بسته‌بندی می‌شود و با قیمت قطعه اصلی فروخته می‌شود. بسیاری از آنها معتقدند که ورود قطعات بی‌کیفیت با قیمت ارزان در برابر قطعات با کیفیت و قیمت مناسب ارتباط مستقیمی به ساماندهی واردات قطعات یدکی از سوی واردکنندگان و شرکت‌های خودروساز دارد. بنابراین تا زمانی که خودروسازان قطعات بی‌کیفیت را وارد چرخه تولید و خدمات پس از فروش کنند، وضعیت به همین قرار است. براین اساس فعالان بازار حل این موضوع را وابسته به عملکرد خودروسازان از یک سو و واردکنندگان و گمرکات کشور از سوی دیگر می‌دانند و معتقدند در صورت جدی گرفتن این موضوع، قطعات و لوازم یدکی مورد نیاز در کشور بومی‌سازی و تولید و به افزایش کیفیت نیز منجر خواهد شد.