کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای؛ تنها راه کاهش خطرات اقلیمی (قسمت دوم)

آناهیتا جمشیدنژاد
Anahita.jamshidnezhad@gmail.com

مساله تغییر اقلیم می‌تواند موضوعی بسیار سخت باشد. این علم بسیار پیچیده است. پیشگویی‌ها در مورد سرنوشت زمین شامل هشدارهای بی‌پایان می‌شود. بنابراین ما لیستی از پاسخ‌های سریع به سوالات متداول در مورد تغییر اقلیم را جمع‌آوری کرده‌ایم. امیدواریم این پاسخ‌ها بتواند شروع خوبی برای درک این مشکل باشد. در بخش اول این مقاله به سه سوال معمول از جمله اینکه «زمین تا چه اندازه در حال گرم شدن است؟» و «وظیفه ما به عنوان یک انسان چیست؟» پرداختیم، در بخش دوم این مقاله به چهار سوال دیگر پاسخ می‌دهیم:

۱- سناریوی خوش‌بینانه چیست؟

در بهترین حالتی که دانشمندان می‌توانند تصور کنند چند اتفاق رخ می‌دهد: زمین به گازهای گلخانه‌ای نسبت به آنچه اکنون تصور می‌شود حساسیت کمتری خواهد داشت؛ گیاهان و حیوانات با تغییراتی که پیش‌تر اجتناب‌ناپذیر بوده‌اند خود را وفق می‌دهند؛ جامعه انسانی اراده سیاسی به مراتب بزرگ‌تری برای تحت کنترل درآوردن گازهای گلخانه‌ای را توسعه می‌دهد و پیشرفت‌های تکنولوژیک عمده رخ می‌دهند تا به جامعه انسانی کمک کنند تا هم انتشار گازها را کاهش دهند و هم خود را با تغییرات اقلیمی وفق دهند.البته متغیرهای تحت تاثیر انسان کاملا مستقل نیستند: پیشرفت‌های تکنولوژیک که انرژی پاک را از سوخت‌های فسیلی ارزان‌تر می‌سازند همچنین توسعه اراده سیاسی برای عملکرد سریع را نیز به مراتب آسان‌تر می‌کنند. دانشمندان می‌گویند متاسفانه احتمال همه این چیزها خیلی زیاد نیست. زمین می‌تواند به گازهای گلخانه‌ای حساس‌تر از اکنون باشد. به‌نظر می‌رسد گرمایش جهانی منجر به هرج و مرج در بخش‌هایی از جهان و طبیعت شده است و به‌نظر می‌رسد که نه تنها بهتر بلکه بدتر شود؛ بنابراین از دیدگاه کارشناسان، تکیه بر یک سناریوی خوشبینانه بدون هیچ برنامه واقعی می‌تواند خطرناک باشد. آنها معتقدند که تنها راه برای کاهش خطرات، کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است.

۲- آیا کاهش گوشت در رژیم غذایی من به آب و هوا کمک خواهد کرد؟

کشاورزی از همه نوع آن گازهای گلخانه‌ای تولید می‌کند که کره زمین را گرم می‌کند؛ اما تولید گوشت به طور خاص مضر است و گوشت گاو مضرترین شکل گوشت برای محیط‌زیست است. برخی روش‌های تولید به مراتع بسیارنیاز دارد و موجب تخریب جنگل‌ها می‌شود و دی‌اکسیدکربن بسیاری وارد اتمسفر می‌کند. سایر روش‌ها به میزان زیادی از آب و کود برای پرورش غذا برای گاوها نیاز دارد. گاوها خودشان متان تولید می‌کنند؛ متان یک گاز قوی گلخانه‌ای است که منجر به گرمایش کوتاه‌مدت می‌شود. مصرف گوشت با افزایش جمعیت در سراسر جهان در حال افزایش است. توسعه اقتصادی نیز مردم را ثروتمندتر کرده است و آنها راحت‌تر قادر به تهیه گوشت هستند. این امر چندان مطلوب نیست: مطالعات نشان داده است که اگر کل جهان با همان نرخی که آمریکایی‌ها گوشت گوساله مصرف می‌کنند و به همان شیوه‌ای که آمریکایی‌ها از آن استفاده می‌کنند، شروع به خوردن آن می‌کردند، این امر به تنهایی ممکن بود هر نوع شانسی برای باقی‌ماندن زیر حد توافق شده بین‌المللی برای گرمایش جهانی را از بین ببرد. تولید مرغ به مراتب گاز کمتری تولید می‌کند. بنابراین کاهش مصرف گوشت یا تغییر ذائقه از گوشت گاو به مرغ در رژیم غذایی شما می‌تواند تغییر جهت در مسیر درستی باشد. البته باید بگوییم که درست است که هر نوع تغییر رفتاری منجر به ایجاد منفعتی در آب و هوا می‌شود؛ اما زمانی می‌تواند تفاوت شگرفی ایجاد کند که بسیاری دیگر از افراد این کار را انجام دهند و شاهد کاهش سراسری تولیدات گوشت باشیم.

۳- بدترین سناریوی ممکن چیست؟

واقعا گفتن این موضوع سخت است که یک دلیل وجود دارد که دانشمندان متفق‌القول هستند که گازهای گلخانه‌ای باید کم شوند؛ آنها می‌خواهند احتمال هر نوع سناریوی بدتری را کاهش دهند. شاید بزرگ‌ترین ترس فروپاشی تولید غذاست که با افزایش قیمت‌ها و قحطی گسترده همراه است. حتی با رشد افسارگسیخته گازهای گلخانه‌ای مشخص نیست که حتی اگر کشاورزان بتوانند محصولات‌شان و تکنیک‌های کشاورزی خود را به درجه‌ای تعدیل کنند که با تغییرات آب و هوایی منطبق باشد، این امر چگونه خواهد بود. احتمال دیگر فروپاشی و تجزیه یخ‌های قطبی خواهد بود که منجر به بالا آمدن سریع آب دریاها می‌شود و مردم زیادی را مجبور خواهد کرد تا شهرهای خود را ترک کنند. همه اینها منجر به از دست رفتن تریلیون‌ها دلار ارزش املاک و دیگر دارایی‌ها می‌شود. دانشمندان در مورد سناریوهای دیگر نیز نگران هستند؛ سناریوهایی مانند چرخه‌های قابل‌پیش‌بینی بادهای موسمی در آسیا که دیگر چندان قابل اتکا نیستند. زندگی میلیاردها نفر به باد و باران‌های موسمی وابسته است تا بتوانند محصول تولید کنند؛ بنابراین هر نوع اختلالی می‌تواند فاجعه‌بار باشد.

۴- آیا یک پیشرفت تکنولوژیک می‌تواند به ما کمک کند؟

هنگامی که اکثر شرکت‌ها، دولت‌ها و محققان خودشان را وقف این مشکلات کرده‌اند، شانس پیشرفت‌های بزرگ تکنولوژیک رو به افزایش است. حتی بسیاری از کارشناسانی که در مورد راه‌حل‌های تکنولوژیک خوش‌بین هستند هشدار می‌دهند که تلاش‌های فعلی کافی نیست. افرادی مانند بیل گیتس استدلال کرده‌اند که قول دادن و امیدوار بودن به معجزات تکنولوژیک، یک استراتژی نیست. ما باید هزینه کنیم و به این ترتیب تحقق این مسائل را سرعت ببخشیم.