مسکن کی از رکود خارج می‌شود؟
بررسی‌های آماری از اوضاع سال گذشته بازار ملک نشان می‌دهد: یکی از مهمترین عوامل در شکل‌گیری موج‌های پی‌درپی نزول قیمت مسکن، رکودی بود که با تصمیم به «نخریدن» از جانب متقاضیان آماده خرید، در بازار حاکم شد.
عملکرد بنگاه‌های املاک در کل کشور نشان می‌دهد: در سال۹۲ حجم معاملات مسکن اندکی بیش‌از ۱۲درصد افت کرد که این کاهش در انجام معامله در سال‌های اخیر بی‌سابقه بوده است.
در سال‌‌های قبل از ۹۲ حجم معاملات مسکن در کشور میانگین ۲۰ تا ۳۰ درصد در هر سال افزایش پیدا می‌کرد، اما رکود سال۹۲ نه‌تنها منجر به این شدکه انبوه واحدهای مسکونی نوساز خود را به شکل مازاد عرضه نشان دهند که همزمان التهاب قیمت مسکن را نیز تحت کنترل قرار داد.
یک آمار رسمی از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد: در ۹ ماه بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری و تشکیل دولت یازدهم، نه تنها هیچ جهشی در قیمت مسکن رخ نداد بلکه متوسط قیمت مسکن در پایتخت نزدیک به ۱۰ درصد نسبت به فصل بهار۹۲ -یک فصل قبل از انتخابات- کاهش پیدا کرد که این مقایسه فصلی از آنجا که آخرین نبض نوسانی قیمت مسکن را نشان می‌دهد، بهترین شاخص برای اطلاع از وضعیت بازار محسوب می‌شود.متوسط قیمت مسکن در تهران از بالای ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان در هر مترمربع در ابتدای سال۹۲ به کمتر از ۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان در انتهای فصل پاییز رسید.
این کاهش قیمت نتیجه افت شدید معاملات مسکن هم در تهران و هم در سراسر کشور بوده است.معاملات مسکن در سال گذشته بیش از ۱۲ درصد نسبت به سال ۹۱ کاهش داشت که به تبع آن قراردادهای پیش‌خرید خانه هم ۲۸ درصد کمتر شده است.
گزارش‌های دریافتی از سامانه ثبت معاملات مسکن در بنگاه‌های املاک نشان می‌دهد: سال گذشته یک میلیون و ۸۷۰ هزار معامله مسکن انجام شد که از این میزان ۶۶ هزار و ۵۶۰ مورد مربوط به قراردادهای پیش‌ خرید خانه بوده است. این درحالی است که سال ۹۱ کل معاملات مسکن دو میلیون و ۱۳۰ هزار مورد بوده که ۹۲ هزار و ۴۳۶ مورد آن مربوط به قراردادهای پیش‌ خرید خانه بوده است. اما در سال گذشته پیش‌خرید خانه به میزان چشمگیری کاهش یافت که این روند کاهشی از خرداد آغاز شد و در آبان به اوج خود رسید و تا اسفند ادامه داشت، اما ماه پایانی سال گذشته نسبت به ماه‌های قبل از آن با روند افزایشی روبه‌رو شد که می‌توان گفت بازار مسکن با نزدیک شدن به ایام شب عید، به‌دلیل قصد عده‌ای از متقاضیان برای جابه‌جایی پیش از سال جدید، تاحدودی از رکود عمیق ماه‌های قبل فاصله گرفت، اما در عین حال معاملات اواخر سال گذشته را نمی‌توان به پای رونق ثبت کرد.
در حال حاضر گفته می‌شود بازار معاملات مسکن همچنان در رکود ابتدایی سال قرار دارد و برای اینکه معاملات در این بخش رونق بگیرد، حداقل ۲ تا ۳ ماه زمان نیاز است.در این زمینه رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران اعلام کرد: در حال حاضر مشاوران املاک مشغول بازسازی فایل‌های خود هستند و مالکانی که در ماه‌های اخیر برای فروش واحد خود، اقدام به تعریف فایل در بنگاه‌ها کرده‌اند عمدتا مراجعه می‌کنند تا قیمت پیشنهادی فروش را تغییر دهند یا مثلا انصراف خود را برای مدتی اعلام نمایند تا تکلیف بازار روشن شود.
حسام عقبایی در عین حال تصریح کرد: مدت زمان باقیمانده از رکود یکسال اخیر کاملا بستگی به نوع و زمان اجرای برنامه‌های جدید دولت در بخش مسکن و بخصوص برنامه پرداخت وام خرید کارآمد را دارد. اگر برای تقویت قدرت خرید مسکن برنامه‌ای اجرا نشود، رکود همچنان ادامه‌دار خواهد بود.در روزهای اخیر اگرچه میل به خرید و فروش آپارتمان در پایین‌ترین سطح ممکن قرار دارد، اما بازار پیش‌فروش و پیش‌خرید تا حدودی پررنگ‌تر از بازار خرید شده و با پیش‌بینی‌هایی که درباره آینده قیمت مسکن وجود دارد، پیش‌خرید هم برای پیش‌خریدار و هم برای پیش‌فروشنده در این مقطع به صرفه شده است.رئیس انجمن انبوه‌سازان مسکن در این باره معتقد است: با افزایش قابل توجهی که در تعداد آپارتمان‌های نوساز موجود در بازار اتفاق افتاده و مازاد عرضه مسکن به وجود آمده است، پیش‌فروش واحدهای در حال ساخت کاملا به عنوان یک نیاز روز بازار از طرف سازنده‌ها مطرح و قابل درک است، چراکه این رقم در ماه پایانی سال گذشته بیش از ۸۰۰۰ مورد اعلام شده که نسبت به بهمن‌ بیش از ۲۵ درصد افزایش دارد که البته این افزایش چشمگیر به میزان قراردادهای اردیبهشت‌ نرسید، چراکه طی ۱۲ ماه سال گذشته در اردیبهشت شاهد بیشترین قرار‌دادهای منعقد شده در بخش پیش‌ خرید خانه بودیم و اسفند ماه در رتبه دوم میزان این معاملات قرار دارد. با توجه به کاهش کلی میزان پیش‌خرید خانه در سال گذشته می‌توان گفت به‌دلیل بدقولی‌هایی که خریداران در تاریخ تحویل واحد مسکونی با آن مواجه می‌شوند و افزایش مبالغ در زمان تحویل واحد به بیش از مبلغ تعیین شده در قرارداد، متقاضیان اقبال کمتری نسبت به پیش‌خرید خانه نشان می‌دهند.