رژیم‌غذایی
درست مثل هر نیروی مهاجم دیگر، غذای نیروهای سیستم ایمنی هم بسیار مهم است. دیرزمانی است که دانشمندان دریافته‌اند مردمانی که در فقر زندگی می‌کنند و تغذیه خوبی ندارند در برابر بیماری‌های عفونی آسیب‌پذیرتر هستند. اما اینکه بالا رفتن میزان بیماری به‌خاطر تاثیر سوءتغذیه بر سیستم ایمنی است یا نه هنوز مشخص نیست. تحقیقات کمی تا به امروز در مورد تاثیرات تغذیه بر سیستم ایمنی انسان‌ها انجام گرفته است و تحقیقات بسیار کمتری هم آن را مستقیما با افزایش بیماری‌ها مرتبط دانسته‌اند. تحقیقاتی در مورد تاثیرات تغییرات غذایی بر سیستم ایمنی حیوانات انجام گرفته است اما باز هم تحقیقات کمی افزایش احتمال بیماری را در نتیجه این تغییرات بررسی کرده‌اند. به‌عنوان مثال، گروهی از محققان دریافته‌اند که رژیم‌های غذایی کم‌پروتئین در موش‌ها تعداد و عملکرد سلول‌های T و ماکروفاژها را کاهش می‌دهند و همچنین تولید پادتن ایمونوگلوبولین A را نیز کم می‌کنند.شواهدی وجود دارد که کمبودهای ریزمغذی‌های مختلف -به‌عنوان مثال کمبود زینک، سلنیوم، آهن، مس، اسیدفولیک و ویتامین‌های A، B6، C و E- واکنش‌های ایمنی را در حیوانات تغییر می‌دهد. اما تاثیر این تغییرات سیستم ایمنی بر سلامت حیوانات چندان مشخص نیست و اثر کمبودهای مشابه بر سیستم ایمنی انسان‌ها هنوز بررسی نشده است.اگر تصور می‌کنید که رژیم‌غذایی‌تان ریزمغذی‌های لازم را برایتان فراهم نمی‌کند - ممکن است از سبزیجات خوشتان نیاید یا نان سفید را به نان غلات کامل ترجیح دهید - استفاده از یک مولتی‌ویتامین روزانه و مکمل‌های موادمعدنی علاوه بر ثمربخش بودن برای سیستم‌ایمنی‌تان، فواید بسیار زیادی برای سلامتی‌تان دارد. اما مصرف مقدار زیاد از یک ویتامین خاص این فواید را ندارد. در این مورد هرچه بیشتر، بهتر نیست. در حال حاضر محققان مشغول بررسی قدرت اثربخشی موادمغذی مختلف بر سیستم‌ایمنی هستند.
ویتامین A. مدت زمان طولانی است که محققان می‌دانند که ویتامین A با تاثیر گذاشتن بر بعضی زیرمجموعه‌های سلول‌های T و B و سیتوکین‌ها، نقش بسیار مهمی در بیماری و حفظ سطوح مخاطی دارد. کمبود ویتامین A با ضعف ایمنی و بالا رفتن احتمال ابتلا به بیماری‌های عفونی در ارتباط است. از طرف دیگر، طبق یکی از تحقیقات انجام‌گرفته، استفاده از مکمل‌ها در افرادی که دچار کمبود این ویتامین نیستند در تقویت یا سرکوب ایمنی سلول T موثر نشان نداده است.
ویتامین B2. شواهدی وجود دارد که این ویتامین مقاومت دربرابر بیماری‌های باکتریایی در موش‌ها را تقویت می‌کند اما اینکه چه تاثیری بر واکنش ایمنی دارد هنوز مشخص نیست.
ویتامین B۶. تحقیقات مختلفی نشان داده‌اند که کمبود ویتامین B۶ می‌تواند بر جنبه‌هایی از واکنش ایمنی مثل توانایی لمفوسیت‌ها در بالغ شدن و تغییرشکل به انواع مختلف سلول‌های T و B تاثیر بگذارد. مصرف میزان متعادل برای برطرف کردن این کمبود عملکرد ایمنی بدن را به حالت اول برمی‌گرداند اما مصرف زیاد آن فواید بیشتری به دنبال نخواهد داشت و ویتامین B۶ می‌تواند رشد تومورها را سرعت بخشد.
ویتامین C. تحقیقات متفاوتی درمورد ویتامین C به‌طور کلی انجام گرفته است اما متاسفانه بسیاری از آنها چندان جالب نبوده‌اند. ویتامین C می‌تواند درکنار سایر ریزمغذی‌ها فعالیت کند و نه به تنهایی.
ویتامین D. سال‌ها بود که پزشکان می‌گفتند که افراد مبتلا به سل به نور خورشید بسیار خوب پاسخ می‌دهند. امروز توجیهی برای آن وجود دارد. محققان دریافته‌اند که ویتامین D که با قرارگیری در معرض آفتاب توسط پوست تولید می‌شود، یک واکنش ضدمیکروبی به باکتری مسوول بیماری سل ایجاد می‌کند. اینکه ویتامین D همین توانایی را برای مقابله با سایر بیماری‌ها دارد یا اینکه مصرف آن به شکل مکمل غذایی فایده‌بخش هست یا خیر، سوالاتی است که نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.
ویتامین E. در تحقیقی که روی افراد بالای ۶۵ سال سالم انجام گرفت، مشخص شد که بالا بردن مصرف روزانه ویتامین E از مقدار مصرف مجاز روزانه از ۳۰ میلی‌گرم به ۲۰۰ میلی‌گرم واکنش‌های پادتن‌ها را بعد از واکسیناسیون به هپاتیت B و کزاز تقویت می‌کند؛ اما این تقویت واکنش‌ها در مورد واکسن بیماری دیفتری و ذات‌الریه وجود نداشته است.
زینک (روی). عنصری مهم برای سلول‌های سیستم ایمنی بدن است و کمبود آن بر توانایی سلول‌های T و سایر سلول‌های ایمنی بدن برای عملکرد درست اثر می‌گذارد. احتیاط: بااینکه خیلی مهم است که در رژیم‌غذایی خود به میزان کافی از زینک استفاده کنید 25-15 میلی‌گرم در روز) اما مصرف بیش از حد آن نیز می‌تواند عملکرد سیستم‌ ایمنی را مختل کند.