فروش نمایشگاه مشهد؟!
دنیای اقتصاد، گروه شهری- اظهارنظرها درباره آنچه «واگذاری نمایشگاه بین‌المللی مشهد» به شرکت «تبرک» خوانده شده است، کماکان ادامه دارد. موضوعی که به صورت رسمی از چهارشنبه، سوم دی ماه از سوی سید عبدالکریم جوادی، رئیس کمیسیون مشارکت‌های اقتصادی شورای شهر مشهد مطرح شد و سپس پنجشنبه شب با واکنش خاص سید صولت مرتضوی، شهردار مشهد که گفت: «اگر لازم باشد، ساختمان مرکزی شهرداری را هم می‌فروشیم.» ادامه یافت.
رئیس کمیسیون مشارکت‌های اقتصادی شورای شهر مشهد با تایید مذاکره با شرکت تبرک برای سرمایه‌گذاری در طرح توسعه نمایشگاه بین‌المللی مشهد به تسنیم گفت: « شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی مشهد در تملک شهرداری مشهد است؛...
اما برای توسعه این نمایشگاه مذاکراتی با شرکت تبرک انجام شده است که امیدواریم نتایج مثبتی از آن حاصل شود.»در ادامه اظهارنظرها، سید جلال فیاضی، عضو هیأت رئیسه شورای شهر مشهد ضمن اظهار بی‌اطلاعی از این موضوع به ایسنا گفت: «فروش نمایشگاه بین‌المللی مشهد نیازمند مصوبه شوراست.» فیاضی که در بدو تشکیل نمایشگاه بین‌المللی مشهد از جمله فعالان رسانه‌ای بود که اختصاص یافتن زمینی برای ساخت این مجموعه را پیگیری می‌کرد، در ادامه گفت: «اگر شهرداری بخواهد چنین اقدامی را انجام دهد، باید با مصوبه شورای شهر باشد.» وی ادامه داد: «هنوز طرح یا لایحه‌ای در زمینه فروش نمایشگاه بین‌المللی به هیأت رئیسه شورای شهر اعلام وصول نشده است.»شهردار مشهد اما جمعه شب در گفت‌وگو با تسنیم سعی کرد تا موضع قبلی خود را تلطیف و یا تصحیح کند و گفت: «شایعات اخیر درباره واگذاری بخشی از غرفه‌های نمایشگاه بین‌المللی مشهد به شرکت تبرک را قویا تکذیب می‌کنم. وی در ادامه اظهار کرد: برای هر کاری که ارزش افزوده داشته باشد گام برمی‌داریم و حتی اگر مورد تاثیرگذاری باشد، حاضر هستیم در موضوع تامین نقدینگی آن، ساختمان شهرداری مشهد را نیز واگذار کنیم.»
گمانه‌زنی‌ها درباره فروش نمایشگاه مشهد با تشریح جزئیات برنامه و مذاکرات شهرداری با شرکت سرمایه‌گذار از زبان محمدرضا مزجی، معاون اقتصادی شهرداری مشهد شکل جدی‌تری به خود گرفت و در ادامه این روز اظهارنظر خلیل موحدی، عضو شورای شهر مشهد ماجرا را تکمیل کرد. زمانی که آقای موحدی از توانایی شهرداری برای فروش املاک خود سخن به میان آورد اما گفت: «در این رابطه دو مشکل اساسی وجود دارد، اول اینکه زمین نمایشگاه مربوط به اداره کل مسکن و شهرسازی استان است و از سوی دیگر این نمایشگاه هنوز به صورت صد درصد در تملک شهرداری مشهد قرار نگرفته است.»
موحدی در اظهار نظری دیگر که به نظر می‌رسد از جایگاه یک فرد مطلع از روند امور انجام شده باشد، به تسنیم گفت: «برای فروش شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی مشهد، در یکی دو روز آینده تصمیم‌گیری می‌شود. و پس از اتخاذ تصمیم، برای اخذ مصوبه به شورای اسلامی شهر فرستاده می شود.»
با این همه هنوز از جزئیات توافق در حال انجام شهرداری مشهد با سرمایه گذار پروژه «توسعه نمایشگاه مشهد» اطلاعات دقیقی در دست نیست و اظهارنظرها در این باره ضد و نقیض است.
به همین منظور و برای کسب اطلاعات دقیق‌تر از کم و کیف ماجرا و اینکه در حال حاضر این موضوع در چه مرحله‌ای قرار دارد به سراغ دیگر تصمیم‌گیران و صاحب‌نظران سابق و فعلی نمایشگاه بین‌المللی مشهد و همچنین مدیرعامل شرکت «تبرک»- شرکتی که در یک ماه اخیر با اقدام به فروش سهام خود خبرساز شده بود- رفتیم تا نظر آن‌ها را درباره اتفاقات رخ داده در یک هفته گذشته جویا شویم.

فروش نمایشگاه به نفع شهرداری نیستpic1
عضو هیأت رئیسه شورای اسلامی شهر مشهد می‌گوید: هرگونه تصمیمی درباره فروش املاک شهرداری باید در ابتدا به تصویب شورای شهر برسد، شهردار و یا هیأت مدیره نمایشگاه بین‌المللی مشهد نمی‌توانند در خصوص فروش و یا مشارکت توسعه این نمایشگاه تصمیم‌گیری کنند. اینکه در این زمینه بررسی‌های کارشناسی انجام بدهند، قابل قبول است؛ اما هر اقدامی در زمینه فروش، واگذاری و یا مشارکت توسعه باید با ارائه لایحه به شورا باشد تا توسط اعضای شورای شهر و انجام کارشناسی‌های لازم در این مورد تصمیم‌گیری شود. در حال حاضر هیچ لایحه‌ای مبنی بر فروش و یا واگذاری نمایشگاه بین‌المللی به شورای شهر نرسیده است.
سیدجلال فیاضی با بیان اینکه پیش از مصوبه شورای شهر، هرگونه تصمیم‌گیری در این زمینه براساس قانون امکان‌پذیر نیست، می‌افزاید: این موضوع هم در مورد املاک و اموال شهرداری و هم در زمینه مشارکت یا فروش صدق می‌کند و تا قبل از مصوبه، هر اقدامی برای نمایشگاه و دیگر املاک شهرداری غیرقانونی است، حتی اجرای پروژه در زمین شهرداری و قرارداد مشارکت با بخش‌های خصوصی هم باید به تصویب شورای شهر برسد و سپس اقدامات لازم آغاز شود.
فیاضی در پاسخ به این سوال که نظر شورای شهر در خصوص صحبت‌های اخیر شهردار مشهد درباره نمایشگاه بین‌المللی چیست، اظهار می‌کند: ارزیابی خاصی از نظرات اعضای شورا ندارم، اعضای شورای شهر باید ابتدا ابعاد مختلف این موضوع را بررسی کرده و مصالح شهر مشهد و آینده‌نگری در این زمینه را مدنظر قرار دهند و سپس تصمیم‌گیری کنند.
عضو هیأت رئیسه شورای شهر با اشاره به فعالیت خود درگذشته در زمینه ایجاد نمایشگاه بین‌المللی مشهد می‌گوید: در زمانی که مدیرمسئول روزنامه قدس بودم بارها در این زمینه پیگیری کردم و به شخصه معتقدم فروش نمایشگاه به طور قطع به مصلحت شهرداری مشهد نیست. شهرداری به عنوان مدیریت شهری باید نمایشگاه را در اختیار داشته باشد و اگر مشکل مالی دارد براساس برنامه‌ریزی‌ها و تدابیر خود، درباره درآمدهای پایدار شهر از طریق درآمدهای نقدی که از عوارض و یا بهای خدمات کسب می‌کند و یا با استفاده از پروژه‌های مشارکت مسائل خود را حل کند.
فیاضی خاطرنشان می‌کند: من به عنوان یک شهروند و نه به عنوان عضو شورای شهر معتقدم که فروش نمایشگاه به نفع شهر و شهرداری نیست و با فروش کامل مجموعه نمایشگاه موافق نیستم؛ اما اینکه بخش خصوصی بخواهد در توسعه نمایشگاه مشارکت کند، به لحاظ کارشناسی و مصالح شهر این موضوع قابل بررسی است.
عضو هیأت رئیسه شورای شهر مشهد با بیان اینکه شهردار اعلام کرده که برای تامین نقدینگی و حل مسائل شهر ممکن است به فروش نمایشگاه بین‌المللی اقدام کنند، می‌گوید: باید برآوردهای لازم صورت بگیرد که آیا فروش سرمایه‌های شهر برای تامین نقدینگی روزمره به مصلحت شهر هست یا خیر؟ و برای برآیند نظر کارشناسی شورای شهر در این زمینه باید منتظر بررسی اعضا روی این موضوع باشیم.
فیاضی تاکید می‌کند: به عنوان عضو شورای شهر از هر مصوبه این شورا دفاع خواهم کرد و خود را موظف می‌دانم تا قبل از مصوبه، نظراتم را اعلام کنم؛ اما بعد از آن به تصمیم شورا احترام می‌گذارم و نظر شورای شهر را قانونی می‌دانم.

سرمایه‌گذار نمایشگاه سهام‌دار نمی‌شودpic۲
معاون اقتصادی شهرداری مشهد در پاسخ به این سوال که دولت وقت، زمین را برای کاربری نمایشگاهی در نظر گرفته و در صورت واگذاری، این کاربری تغییر می‌کند یا خیر؟ می‌گوید: کاربری زمین نمایشگاه تغییر نمی‌کند؛ بلکه موضوع این است که توسعه نمایشگاه در حالت عادی اگر قرار باشد با اعتبارات شهرداری و با روال عادی انجام شود، ممکن است سال‌ها طول بکشد و انجام نشود. در حالی که مشهد استعداد مرکز بزرگ تجاری بین‌المللی را دارد و نیاز است نمایشگاه بین‌المللی این شهر در تمامی زنجیره‌های مورد نیاز تکمیل شود. به‌طور مثال دارای هتل بین‌المللی مناسب باشد، نمایشگاه‌های دائم و فصلی مناسب به شکل‌های مختلفی که مورد نیاز یک نمایشگاه مجهز است، وجود داشته باشد و مسائلی که مورد نیاز نمایشگاه است، تامین شود.
محمدرضا مزجی تصریح می‌کند: در این زمینه شهرداری‌ها با کمک سرمایه‌گذاران در بخش‌هایی که مربوط به نمایشگاه است، مشارکت می‌کنند و شهرداری بدون اینکه خودش منبعی بیاورد از منابع سرمایه‌گذاران استفاده می‌کند. بهره‌برداری بخشی که می‌توان به دیگران واگذار کرد، براساس قانون واگذار می‌شود و یا به جای مخارجی که سرمایه‌گذار انجام داده، مواردی واگذار می‌شود تا تسویه حساب صورت بگیرد؛ اما کاربری نمایشگاه تغییری نمی‌کند و مانند سابق باقی می‌ماند.
مزجی با تاکید بر اینکه در صورت واگذاری بخش‌هایی از نمایشگاه به شرکت مذکور برای سرمایه‌گذاری، آن شرکت سهام‌دار نمی‌شود، بلکه در ساخت مشارکت می‌کند، می‌گوید: این بدین معناست که به میزان آورده‌اش، محاسبات لازم صورت می‌گیرد. اگر مسائل حقوقی در این زمینه انجام نشود، نمی‌توان گامی برداشت؛ مصوبات شورای شهر در فرمانداری مورد بررسی حقوقی قرار می‌گیرد و مراحل آن باید مطابق قانون طی شود و موضوعی رسانه‌ای نیست که بتوان اعلام کرد. در این زمینه در شواری شهر توافق اولیه صورت می‌گیرد و اگر کوچکترین مساله حقوقی وجود داشته باشد، قطعا انجام نخواهد شد.
معاون اقتصادی شهرداری درباره اظهارات اخیر شهرداری مبنی بر فروش املاک شهرداری برای تامین هزینه‌های شهر اظهار می‌کند: ما به جای تراکم‌فروشی که در واقع یک مسکّن مقطعی بوده و ممکن است به استخوان شهر صدمه وارد کرده و منافع شهروندان را تحت تاثیر قرار دهد، باید به درآمدهای دیگری که از مزیت‌های نسبی شهر است، توجه کنیم. مثل بالا بردن سطح مبادلات بازرگانی که کار بسیار ارزشمندی است و می‌تواند برای شهر هم درآمد ایجاد کند.
مزجی می‌گوید: وقتی مرکز بین‌المللی فعال داشته باشیم، رفت‌وآمد مردم برای شهر درآمد و اشتغال ایجاد کرده و مشکلات مالی ما را حل می‌کند. اگر نیاز شهر ایجاب کند، مجبور به انجام این کار می‌شویم؛ اما مراحل آن باید طی شود. مبادی قانونی الان به‌گونه‌ای است که همه چیز کنترل شده بوده و دستگاه‌های نظارتی دقت کافی دارند و منافع شهر در تمامی ابعاد مورد توجه قرار می‌گیرد.

به طور رسمی خبری مبنی بر فروش یا واگذاری نمایشگاه به ما اعلام نشده استpic3
مدیرعامل نمایشگاه بین‌المللی مشهد در این زمینه به دنیای اقتصاد می‌گوید: درباره فروش، واگذاری و یا مشارکت بخش خصوصی در توسعه نمایشگاه هنوز به طور رسمی چیزی به ما اعلام نشده و تصمیماتی که درباره مشارکت‌های اقتصادی گرفته می‌شود توسط معاونت مشارکت‌های اقتصادی شهرداری است که مهم‌ترین هدف این معاونت هم جلب سرمایه و سرمایه‌گذار از خارج از شهر و حتی خارج از استان و کشور است. کار تخصصی آن‌ها جلب سرمایه است و هر جایی که بتوانند برای آبادانی شهر سرمایه جذب کنند، همه باید به آن‌ها کمک کرده و حمایت کنیم.
محمدجواد حمید می‌افزاید: اگر مذاکره‌ای در مورد نمایشگاه صورت گرفته هنوز چیزی به ما اعلام نشده و اگر توافقی هم در این زمینه صورت بگیرد به موقع به ما ابلاغ می‌شود. ما تابع نظر مدیران ارشد خود هستیم، تخصص آن‌ها همین جذب سرمایه و سرمایه‌گذار است و در این زمینه رزومه موفقی دارند.
مدیرعامل نمایشگاه بین‌المللی مشهد تصریح می‌کند: با درآمدها و عوارض شهرداری نمی‌توان شهر را توسعه داد و به ساخت‌وساز پرداخت، پیشرفت و توسعه نیازمند سرمایه‌گذاری بخش خصوصی است. این اتفاق در گذشته هم رخ داده و واگذاری اوراق مشارکت برای جذب سرمایه‌های مردمی در راستای توسعه و ساخت‌وساز صورت گرفته است. در زمینه مشارکت‌های اقتصادی قراردادهای زیادی با سرمایه‌گذاران امضا شده؛ اما شاید برخی از آن پروژه‌ها به حساسیت نمایشگاه نبوده است. برای ساماندهی پروژه‌ها نیازمند سرمایه هستیم؛ اما در مورد چگونگی موضوع مشارکت در نمایشگاه در حال حاضر اطلاعی ندارم، زیرا در مرحله مذاکرات قرار دارد.
حمید می‌گوید: تصمیم‌گیری در این موارد نیازمند مصوبه شورای شهر است، به کاربردن کلمات «فروش» و «واگذاری» نمایشگاه بین‌المللی درست نیست؛ بلکه بحث مشارکت در توسعه است، صحبت‌های اخیر شهردار نیز درباره مشارکت بخش‌خصوصی در فاز توسعه نمایشگاه بین‌المللی مشهد بوده است. نمایشگاه کنونی در حد شهر مشهد با این جمعیت و توان اقتصادی و گردشگران نیست و لازم است توسعه یابد.
مدیرعامل نمایشگاه بین‌المللی مشهد ادامه می‌دهد: مدیران ارشد شهری با وسواس و حساسیت بالایی این موضوع را پیگیری می‌کنند و همه نگران منافع شهر هستند. مردم باید به مدیران شهری اعتماد کنند، شورای شهر منتخب مردم و شهردار انتخاب شده این شوراست، هر تصمیمی که مدیران کلان شهری می‌گیرند منافع و مصالح شهر و مردم را مدنظر قرار می‌دهند و با نگاه کلان و اشرافی که به موضوع دارند، تصمیمات درستی می‌گیرند و نیازی به نگرانی در این زمینه نیست.

فروش نمایشگاه بین‌المللی غیرمنطقی استpic۴
عضو هیأت موسس نمایشگاه بین‌المللی مشهد نیز می‌گوید: نمایشگاه مشهد مجموعه‌ای است که در صورت واگذاری و یا فروش، جایگزین کردن آن به راحتی امکان پذیر نیست، کسی که به فکر فروش این نمایشگاه افتاده باید استدلالی قوی برای آن داشته باشد؛ زیرا این کار غیرمنطقی است.
محمد سیادت می‌افزاید: شهری مانند مشهد که همه مدعی‌اند مرکز تجاری منطقه‌ای وسیعی است و بخش بازرگانی آن نیازمند رشد بوده تا بتواند به تامین معاش و اشتغال‌زایی برای مردم کمک کند، نمی‌تواند دارای نمایشگاه بین‌المللی ضعیفی باشد. گذشتگان برای ایجاد این نمایشگاه تلاش کردند تا مجموعه‌ای آبرومند برای مردم شهر و مسافران و گردشگران ایجاد کنند و اقدامات زیادی صورت گرفت تا این نمایشگاه به شرایط کنونی برسد و نمی‌توان به راحتی همه این تلاش‌ها را نادیده گرفت.
عضو هیأت موسس نمایشگاه بین‌المللی مشهد می‌گوید: بعید می‌دانم که شورای شهر و شهرداری تصمیمی مبنی بر فروش و واگذاری نمایشگاه داشته باشند، هر چند وقتی این نمایشگاه در محدوده شهر قرار دارد و شهرداری که به راحتی می‌تواند برای املاک و زمین‌ها کاربری‌ها را تغییر دهد، در این زمینه هم اختیار دارد و می‌تواند کاربری نمایشگاه را تغییر دهد.

51 درصد ملک نمایشگاه
به تبرک واگذار می‌شودpic۵
مدیرعامل شرکت تبرک نیز در این زمینه به خبرنگار دنیای اقتصاد می‌گوید: برای کارشناسی در زمینه قیمت‌گذاری نمایشگاه بین‌المللی با شهرداری به توافق اولیه رسیده‌ایم، این ملک در حال حاضر قیمت مشخصی ندارد و کارشناس قیمت را تعیین می‌کند.
بوستانی تصریح می‌کند: ۵۱ درصد ملک نمایشگاه بین‌المللی به شرکت تبرک واگذار می‌شود و ۴۹ درصد آن مربوط به شهرداری است، ما با شهرداری مشارکت می‌کنیم و فرقی نمی‌کند زمین باشد یا نمایشگاه، ما ۵۱ درصد نمایشگاه را می‌خریم و مابقی آن مربوط به شهرداری است.
بوستانی با بیان اینکه کاربری نمایشگاه حفظ می‌شود و آن را به نمایشگاهی پر بازدید و دائمی تبدیل می‌کنیم، می‌افزاید: برخی از افراد ممکن است دغدغه داشته باشند و بخواهند از این کار جلوگیری کنند؛ اما اطلاع‌رسانی خوبی صورت نگرفته است. کار خوبی قرار است برای شهر مشهد انجام شود چون ضمن اینکه زائران بیشتری می‌توانند از این مکان استفاده کنند، برای بخش اقتصادی استان هم فایده بیشتری دارد و کارهای مطلوبی انجام خواهد شد.
مدیرعامل شرکت تبرک ادامه می‌دهد: تاکنون ۱۱ کارخانه متوقف را راه‌اندازی کرده و همه را به بهره‌برداری رسانده‌ایم پس می‌توانیم این نمایشگاه را از یک مجموعه زیان‌ده به یک نمایشگاه پربازده تبدیل کنیم. نمایشگاه بین‌المللی مجموعه‌ای است که با همه امکاناتی که در آن منطقه وجود دارد، استفاده بهینه‌ای نشده و ما سعی داریم از رکودی که در حال حاضر در این مجموعه وجود دارد، تغییر رویه بدهیم تا مردم به طور دائم از آن استفاده بهینه کنند و جزئیات این موضوع را پس از قرارداد قطعی از طریق رسانه‌ها به مردم اعلام خواهیم کرد.
بوستانی می‌افزاید: در تمام دنیا نمایشگاه‌ها شرایط این چنینی ندارند، امکانات دیگری در کنار آن‌ها ایجاد می‌شود که جذابیت بیشتری به آن می‌دهد. هیچ انسان فرهیخته‌ای از اینکه این نمایشگاه از حالت خلوت کنونی به مجموعه‌ای پرتردد و منفعت‌آور برای استان تبدیل شود، ناراحت نمی‌شود، فقط ممکن است اطلاعات درستی نداشته باشند و فکر کنند قرار است نمایشگاه خراب شود؛ اما اینطور نیست. این مجموعه قرار است مثل تمام نمایشگاه‌های دنیا تکمیل شود. ما می‌خواهیم به شهرمان خدمت کنیم و امیدواریم در این راستا بتوانیم موفق باشیم و از مردم و رسانه‌ها در این زمینه توقع همکاری داریم.
در هر صورت این ماجرا اگر هیچ نتیجه‌ای هم نداشته باشد، برای شرکت تبرک که این روزها با شایعات و اتهامات جمع کردن سرمایه‌های خرد بدون هدف خاص سرمایه‌گذاری مواجه بوده، خوب و اثرگذار است.