گفتوگو با داریوش تقیپور آهنگساز و تنظیمکننده موسیقی پاپ:
محدودیتهای زیادی داریم
داریوش تقیپور، متولد ۱۳۵۱ است و ازتنظیمکنندههای مطرح موسیقی ایران است که در عرصه پاپ و پاپ کلاسیک فعالیت گستردهای دارد. از همکاریهای او میتوان به همکاری با خوانندگانی چون مانی رهنما، حمیدرضا حامی، قاسم افشار و. . . اشاره کرد. «محور شرارت»، «مینای شهر خاموش» و. . . فیلمهایی هستند که موسیقی آنها توسط این آهنگساز جوان ساخته شده است. او تاکنون موسیقی فیلمهای موفقی را نیز ساخته است که در آنها سعی در شکستن کلیشههایی داشته که کارش را سختتر میکند. داریوش تقیپور که هم اکنون علاوهبر فعالیت در گروه خود با عنوان اوستا، ساخت موسیقی یک فیلم سینمایی را انجام داده است حرفهای جالبی درباره موسیقی فیلم و جایگاه آن در ایران دارد که شنیدنی است.
داریوش تقیپور، متولد ۱۳۵۱ است و ازتنظیمکنندههای مطرح موسیقی ایران است که در عرصه پاپ و پاپ کلاسیک فعالیت گستردهای دارد. از همکاریهای او میتوان به همکاری با خوانندگانی چون مانی رهنما، حمیدرضا حامی، قاسم افشار و... اشاره کرد.«محور شرارت»، «مینای شهر خاموش» و... فیلمهایی هستند که موسیقی آنها توسط این آهنگساز جوان ساخته شده است. او تاکنون موسیقی فیلمهای موفقی را نیز ساخته است که در آنها سعی در شکستن کلیشههایی داشته که کارش را سختتر میکند. داریوش تقیپور که هم اکنون علاوهبر فعالیت در گروه خود با عنوان اوستا، ساخت موسیقی یک فیلم سینمایی را انجام داده است حرفهای جالبی درباره موسیقی فیلم و جایگاه آن در ایران دارد که شنیدنی است.
فکر میکنید موسیقی فیلم در ایران از جایگاه خاصی برخوردار باشد؟
متاسفانه به هیچ وجه موسیقی فیلم، از جایگاه قابل توجهی در ایران برخوردارنیست و این در حالی است که سخت ترین موسیقی، موسیقی فیلم است و زمانی که میبرد نسبت دیگر انواع موسیقی زمان بیشتری است. چون لازم است قبل از هر چیزی فیلمنامه خوانده شود. آهنگساز موظف است در راستای داستان فیلم، موسیقی بسازد و همین مساله کار را برای او سخت و سختتر میکند. همچنین وی نیازمند این است که از داستان و محتوای فیلم بداند.
از چه منظر این سختیها وجود دارند؟
ببینید! ساخت موسیقی فیلم از این جهت که محور اصلی آن بر اساس داستان فیلم میچرخد، با موسیقیهای دیگری که در طول روز و در کوچه و بازار میشنویم، بسیار متفاوت است. ضمن اینکه تصمیم گیرندههای موسیقی در فیلم، کسانی جز آهنگساز هستند، از کارگردان گرفته تا تهیهکننده و ... همه درخصوص موسیقی فیلم اظهارنظر میکنند.
پس چه کسانی تصمیم گیرندههای اصلی در ساخت موسیقی یک فیلم هستند؟
از آنجایی که در تولید و ساخت یک فیلم سینمایی عوامل زیادی همچون کارگردان، تهیهکننده، بازیگر و ...حضور دارند، مطمئنا در ساخت موسیقی آن نیز همین عده دوست دارند نظرات خود را اعمال کنند. چون بخشی از فعالیت آنها نیز در فیلم است و دوست دارند به بهترین شکل ممکن ارائه شود. بنابراین حق هم دارند که بخواهند درباره موسیقی آن نیز نظر بدهند و دوست داشته باشند که نظراتشان اعمال شود.موسیقی فیلم همیشه فیلتری اتوماتیک سر راه آهنگساز است که مانع از این میشود آهنگساز خود به تنهایی، آنچه را مدنظر دارد، در موسیقی اش پیاده کند و مورد استفاده قرار دهد. کدام فیلمسازاست که بدون این نیت که با مردم ارتباط برقرار کند، از اکشن گرفته تا مضامین اجتماعی و عاشقانه و ...فیلم میسازد؟ وقتی چنین نیتی پشت ساخت هر فیلم هست، ناخودآگاه حضور عوامل مهم فیلم در موسیقی آن نمود پیدا میکند. وقتی یک کارگردان با تمام سختیهایی که دارد، فیلمی را میسازد، دوست دارد روی آن موسیقیای بگذارد که نتیجه خوبی بدهد. دوست دارد مردم بتوانند از طریق تمامی اجزای آن با فیلم و البته با احساس و تفکرات او ارتباط برقرار کنند. به همین دلیل است که خود را ملزم به دقت بیشتری در انتخاب موسیقی برای آن میکند. چون دارد در آن واحد افکار و احساسات خود را با موسیقی و فیلم به نمایش میگذارد و آنها را با دیگران تقسیم می کند. برای همین هم هست که خود را موظف میداند تا همه چیز را درنظر بگیرد و روی موسیقی آن نیز اعمال سلیقه کند.با احتساب چنین مواردی آهنگساز نمیتواند تصمیم گیرنده نهایی باشد و فقط در بخشی از آن صاحب نظر است.
این اعمال نظرها کار را برای یک آهنگساز فیلم سختتر نمیکند؟
این داستان و این مقوله فیلتر و محدود شدن موسیقی و ملودی در موسیقیهای رایجی که هر روزه شنیده میشود، وجود ندارد و خالقان آنها راحتتر و بهتر میتوانندنظرشان را در موسیقیشان بیان کنند. این اعمال نظر در ساخت موسیقی فیلم برای یک آهنگساز بسیار محدود است. چون در عرصه موسیقی فیلم و سینما، فیلمسازان و عوامل فیلم عموما آشنایی چندانی با موسیقی ندارند و این موضوع باعث به وجود آمدن فیلتر برای آهنگساز میشود و دست او را میبندد. این فیلتر پیچیده کار را سختتر میکند و بعضا آنچه باید، نمیشود! چون یکسری از کلیشهها همواره وجود دارند که اگر بخواهد شکسته شود، کار سختی پیشرو است و کارگردان معمولا پذیرای آن نخواهد بود.
اگر دست آهنگساز در موسیقی باز باشد، منجر به چه خواهد شد؟
مسلما اگر دست آهنگساز در ساخت موسیقی فیلم باز باشد، خوب است ولی شخصا بر این عقیده ام که فیلمسازی یک کار گروهی است و مطمئنا چند فکر، بهتر از یک فکر است. من موسیقی فیلم کم کار میکنم اما از وقتی با امیرشهاب رضویان همکاری دارم، در ساخت موسیقی سه فیلم با وی همکاری کرده ام. با وجودی که بین ما دوستی خوبی اتفاق افتاده است، بازهم مشکلات اینچنینی وجود دارد ولی درنهایت همه چیز خوب تمام میشود. درست است که امیرشهاب دست من را درساخت موسیقی باز میگذارد ولی این آزادی به گونهای نیست که فقط من صاحب اختیار باشم.
بهعنوان کسی که در این زمینه فعالیتهای بسیاری دارد و توانسته است نظرات بسیاری را به خود جلب کند، فکر میکنید این قضیه که یک تیم درباره یک موضوع تصمیم بگیرند، جواب میدهد یا نه؟
طبیعتا کار تیمی بهتر جواب میدهد. موسیقیهایی که من برای فیلمها میسازم، در ابتدا به صورت طرح است و در واقع اول طرح میزنم و قبل از فیلمبرداری آن طرح را با امیرشهاب رضویان و فرامرز هوتهم(تدوینگر) در میان میگذارم و سه نفری تصمیم میگیریم. خوشبختانه امروزه این امکان وجود دارد که قبل از استودیو و ضبط نهایی، موسیقی را به گوش عوامل فیلم برسانم و اگر تایید نهایی شد، آن را به ضبط برسانم.
چرا سعی در چنین کاری دارید؟
چون سعی داریم در قالب یک تیم پیش برویم و نظرم این بوده که تصمیمها گروهی گرفته شود. عموما در تصمیمگیریهای گروهی حاصل کار بسیار بهتر و نتیجه بخشتر است.آیا اینکه من به تنهایی بنشینم و درباره یک موضوع تصمیمگیری کنم، بهتر جواب میدهد یا اینکه در قالب یک تیم با کسانی که کارشناس هستند و در آن زمینه صاحبنظرند، مشورت کنیم؟طبعا این گونه میتوان به نتیجه مثبتتر و بهتر رسید طبیعتا وقتی در کاری از یک عده بلد کار و کارشناسی که با آن آشنایی دارند، استفاده کرد، منتج به نتیجه بهتری خواهد شد. به همین دلیل من کار گروهی را بهخصوص در زمینه موسیقی ترجیح میدهم.
فکر میکنید موسیقی فیلم در ایران بتواند با موسیقی فیلم خارج از ایران به رقابت بپردازد؟
به هیچ وجه!ما در ایران بهدلیل کمبودها و مشکلاتی که در زمینه موسیقی داریم، نمیتوانیم به خوبی روی این قضیه متمرکز شویم و به همین دلیل به آنچه مدنظر داریم، نمیرسیم. باتوجه به اینکه هیچ یک از انواع موسیقی ایران در هیچ جای دنیا شناخته شده نیست، نمیتوان به این قضیه چشم داشت. در چه زمینهای تاکنون توانستهایم رقبای خارجی داشته باشیم که در این زمینه بتوانیم؟ مگر موسیقی پاپ ما در دنیا شناخته شده است و میتواند در دنیا با موسیقیهای همسبک خود رقابت کند که موسیقی فیلم بتواند؟
به چنین چیزی خوشبین هم نیستید؟
میتوان خوشبین بود؟ البته اگر مشکلات بسیاری که در راه موسیقی داریم از سر راه برداشته شوند، به مرور به جاهای خوبی در این زمینه میرسیم، ولی حتی چنین چیزی هم بدون زحمت و تلاش میسر نیست و باید برای رسیدن به آن کلی زحمت کشید و زمان گذاشت.
در آینده قرار است با گروه خود فعالیت کنید یا بازهم منتظر آثار سینمایی شما باشیم؟
من موسیقی را دوست دارم و برایم فرقی نمیکند در چه سبک و سیاقی و در چه حوزهای از این عرصه فعالیت کنم. ضمن اینکه موسیقی فیلم جزو یکی از دغدغههای اصلی من است. هر چند که ساخت موسیقی برای فیلم کار سختتری نسبت به موسیقیهای دیگر است، ولی من همچنان دوست دارم موسیقی فیلم بسازم. امیدوارم شرایط خوبی برایم فراهم شود.
فکر میکنید موسیقی فیلم در ایران از جایگاه خاصی برخوردار باشد؟
متاسفانه به هیچ وجه موسیقی فیلم، از جایگاه قابل توجهی در ایران برخوردارنیست و این در حالی است که سخت ترین موسیقی، موسیقی فیلم است و زمانی که میبرد نسبت دیگر انواع موسیقی زمان بیشتری است. چون لازم است قبل از هر چیزی فیلمنامه خوانده شود. آهنگساز موظف است در راستای داستان فیلم، موسیقی بسازد و همین مساله کار را برای او سخت و سختتر میکند. همچنین وی نیازمند این است که از داستان و محتوای فیلم بداند.
از چه منظر این سختیها وجود دارند؟
ببینید! ساخت موسیقی فیلم از این جهت که محور اصلی آن بر اساس داستان فیلم میچرخد، با موسیقیهای دیگری که در طول روز و در کوچه و بازار میشنویم، بسیار متفاوت است. ضمن اینکه تصمیم گیرندههای موسیقی در فیلم، کسانی جز آهنگساز هستند، از کارگردان گرفته تا تهیهکننده و ... همه درخصوص موسیقی فیلم اظهارنظر میکنند.
پس چه کسانی تصمیم گیرندههای اصلی در ساخت موسیقی یک فیلم هستند؟
از آنجایی که در تولید و ساخت یک فیلم سینمایی عوامل زیادی همچون کارگردان، تهیهکننده، بازیگر و ...حضور دارند، مطمئنا در ساخت موسیقی آن نیز همین عده دوست دارند نظرات خود را اعمال کنند. چون بخشی از فعالیت آنها نیز در فیلم است و دوست دارند به بهترین شکل ممکن ارائه شود. بنابراین حق هم دارند که بخواهند درباره موسیقی آن نیز نظر بدهند و دوست داشته باشند که نظراتشان اعمال شود.موسیقی فیلم همیشه فیلتری اتوماتیک سر راه آهنگساز است که مانع از این میشود آهنگساز خود به تنهایی، آنچه را مدنظر دارد، در موسیقی اش پیاده کند و مورد استفاده قرار دهد. کدام فیلمسازاست که بدون این نیت که با مردم ارتباط برقرار کند، از اکشن گرفته تا مضامین اجتماعی و عاشقانه و ...فیلم میسازد؟ وقتی چنین نیتی پشت ساخت هر فیلم هست، ناخودآگاه حضور عوامل مهم فیلم در موسیقی آن نمود پیدا میکند. وقتی یک کارگردان با تمام سختیهایی که دارد، فیلمی را میسازد، دوست دارد روی آن موسیقیای بگذارد که نتیجه خوبی بدهد. دوست دارد مردم بتوانند از طریق تمامی اجزای آن با فیلم و البته با احساس و تفکرات او ارتباط برقرار کنند. به همین دلیل است که خود را ملزم به دقت بیشتری در انتخاب موسیقی برای آن میکند. چون دارد در آن واحد افکار و احساسات خود را با موسیقی و فیلم به نمایش میگذارد و آنها را با دیگران تقسیم می کند. برای همین هم هست که خود را موظف میداند تا همه چیز را درنظر بگیرد و روی موسیقی آن نیز اعمال سلیقه کند.با احتساب چنین مواردی آهنگساز نمیتواند تصمیم گیرنده نهایی باشد و فقط در بخشی از آن صاحب نظر است.
این اعمال نظرها کار را برای یک آهنگساز فیلم سختتر نمیکند؟
این داستان و این مقوله فیلتر و محدود شدن موسیقی و ملودی در موسیقیهای رایجی که هر روزه شنیده میشود، وجود ندارد و خالقان آنها راحتتر و بهتر میتوانندنظرشان را در موسیقیشان بیان کنند. این اعمال نظر در ساخت موسیقی فیلم برای یک آهنگساز بسیار محدود است. چون در عرصه موسیقی فیلم و سینما، فیلمسازان و عوامل فیلم عموما آشنایی چندانی با موسیقی ندارند و این موضوع باعث به وجود آمدن فیلتر برای آهنگساز میشود و دست او را میبندد. این فیلتر پیچیده کار را سختتر میکند و بعضا آنچه باید، نمیشود! چون یکسری از کلیشهها همواره وجود دارند که اگر بخواهد شکسته شود، کار سختی پیشرو است و کارگردان معمولا پذیرای آن نخواهد بود.
اگر دست آهنگساز در موسیقی باز باشد، منجر به چه خواهد شد؟
مسلما اگر دست آهنگساز در ساخت موسیقی فیلم باز باشد، خوب است ولی شخصا بر این عقیده ام که فیلمسازی یک کار گروهی است و مطمئنا چند فکر، بهتر از یک فکر است. من موسیقی فیلم کم کار میکنم اما از وقتی با امیرشهاب رضویان همکاری دارم، در ساخت موسیقی سه فیلم با وی همکاری کرده ام. با وجودی که بین ما دوستی خوبی اتفاق افتاده است، بازهم مشکلات اینچنینی وجود دارد ولی درنهایت همه چیز خوب تمام میشود. درست است که امیرشهاب دست من را درساخت موسیقی باز میگذارد ولی این آزادی به گونهای نیست که فقط من صاحب اختیار باشم.
بهعنوان کسی که در این زمینه فعالیتهای بسیاری دارد و توانسته است نظرات بسیاری را به خود جلب کند، فکر میکنید این قضیه که یک تیم درباره یک موضوع تصمیم بگیرند، جواب میدهد یا نه؟
طبیعتا کار تیمی بهتر جواب میدهد. موسیقیهایی که من برای فیلمها میسازم، در ابتدا به صورت طرح است و در واقع اول طرح میزنم و قبل از فیلمبرداری آن طرح را با امیرشهاب رضویان و فرامرز هوتهم(تدوینگر) در میان میگذارم و سه نفری تصمیم میگیریم. خوشبختانه امروزه این امکان وجود دارد که قبل از استودیو و ضبط نهایی، موسیقی را به گوش عوامل فیلم برسانم و اگر تایید نهایی شد، آن را به ضبط برسانم.
چرا سعی در چنین کاری دارید؟
چون سعی داریم در قالب یک تیم پیش برویم و نظرم این بوده که تصمیمها گروهی گرفته شود. عموما در تصمیمگیریهای گروهی حاصل کار بسیار بهتر و نتیجه بخشتر است.آیا اینکه من به تنهایی بنشینم و درباره یک موضوع تصمیمگیری کنم، بهتر جواب میدهد یا اینکه در قالب یک تیم با کسانی که کارشناس هستند و در آن زمینه صاحبنظرند، مشورت کنیم؟طبعا این گونه میتوان به نتیجه مثبتتر و بهتر رسید طبیعتا وقتی در کاری از یک عده بلد کار و کارشناسی که با آن آشنایی دارند، استفاده کرد، منتج به نتیجه بهتری خواهد شد. به همین دلیل من کار گروهی را بهخصوص در زمینه موسیقی ترجیح میدهم.
فکر میکنید موسیقی فیلم در ایران بتواند با موسیقی فیلم خارج از ایران به رقابت بپردازد؟
به هیچ وجه!ما در ایران بهدلیل کمبودها و مشکلاتی که در زمینه موسیقی داریم، نمیتوانیم به خوبی روی این قضیه متمرکز شویم و به همین دلیل به آنچه مدنظر داریم، نمیرسیم. باتوجه به اینکه هیچ یک از انواع موسیقی ایران در هیچ جای دنیا شناخته شده نیست، نمیتوان به این قضیه چشم داشت. در چه زمینهای تاکنون توانستهایم رقبای خارجی داشته باشیم که در این زمینه بتوانیم؟ مگر موسیقی پاپ ما در دنیا شناخته شده است و میتواند در دنیا با موسیقیهای همسبک خود رقابت کند که موسیقی فیلم بتواند؟
به چنین چیزی خوشبین هم نیستید؟
میتوان خوشبین بود؟ البته اگر مشکلات بسیاری که در راه موسیقی داریم از سر راه برداشته شوند، به مرور به جاهای خوبی در این زمینه میرسیم، ولی حتی چنین چیزی هم بدون زحمت و تلاش میسر نیست و باید برای رسیدن به آن کلی زحمت کشید و زمان گذاشت.
در آینده قرار است با گروه خود فعالیت کنید یا بازهم منتظر آثار سینمایی شما باشیم؟
من موسیقی را دوست دارم و برایم فرقی نمیکند در چه سبک و سیاقی و در چه حوزهای از این عرصه فعالیت کنم. ضمن اینکه موسیقی فیلم جزو یکی از دغدغههای اصلی من است. هر چند که ساخت موسیقی برای فیلم کار سختتری نسبت به موسیقیهای دیگر است، ولی من همچنان دوست دارم موسیقی فیلم بسازم. امیدوارم شرایط خوبی برایم فراهم شود.
لیلا رضایی
ارسال نظر