تولید 2600 مگاوات برق
ریحانه سجادی - عقد قرارداد فروش برق توسط شرکت پرشیان فولاد به شرکت فولاد مبارکه اصفهان سرآغاز فصلی جدید در توسعه صنعت برق کشور و مشارکت قدرتمندانه بخش خصوصی در این فرآیند می باشد. این قرارداد به عنوان نخستین قرارداد دوجانبه فروش مستقیم برق به میزان 200 مگاوات در ساعت به مدت یک سال منعقد گردیده است. این قرارداد برای سال های آتی نیز قابلیت تمدید خواهد داشت. دیدار و گفت و گوی ما با مهندس غلامرضا منانی مدیر تجارت برق شرکت پرشیان فولاد، پیرامون تلاش های هلدینگ پرشیان در این خصوص و وضعیت خصوصی سازی صنعت برق کشور می باشد.
دنیای اقتصاد: ارزیابی شما از روند خصوصی سازی صنعت برق و تولید این انرژی در کشور چه گونه است؟
مبحث بازار برق و اصلاحات اخیر در صنعت برق کشورها، از سال ١٩٧٠ شروع شد که در ابتدا، فعالیت در بخش تولید برق برای تولیدکنندگان کوچک و جدیدالاحداث، مجاز شمرده شد تا آن‌ها بتوانند در این بخش، فعالیت اقتصادی داشته باشند. در سال ١٩٧٨ در کشورهای آمریکای شمالی، قوانینی تصویب گردید که بر طبق آن، شرکت‌های برق به اجبار به خرید ازاین‌گونه تولیدکنندگان می پرداختند. در این کشورها صرفه‌جویی در انرژی و افزایش راندمان بهره‌برداری از انرژی، از اهداف اصلی صنعت برق بود. آمریکای جنوبی مثالی از ناحیه‌ای است که صنعت برق دولتی انحصاری را تجدید ساختار کرده است. در سال ١٩٨٢ در شیلی، قانونی به تصویب رسید که بر اساس آن به مصرف‌کنندگان بزرگ حق انتخاب خرید از شرکت‌های مختلف را داد که این انتخاب بر اساس یک توافق دوجانبه بر سر قیمت صورت می‌گرفت. در سایر کشورهای جهان نیز به همین منوال تجدید ساختار در صنعت برق صورت گرفت. هر کشور برای اجرای خصوصی سازی اهداف خاص خود را داشته است. لذا هر کشور با توجه به شرایط اقلیمی، فرهنگی و قوانین حکومتی حاکم بر کشور، میزان منابع و سرمایه های موجود در کشور اهداف خصوصی سازی را دنبال می نماید و نمی توان برای تمام کشورها یک الگوی خاص تعریف نمود. مبحث تجدید ساختار صنعت برق در ایران از سال ۱۳۷۰ آغاز گردید و پس از یک دهه برنامه ریزی در سال ۱۳۸۱ مرحله اول اجرایی سازی این مسئله با تشکیل شرکت مدیریت شبکه برق ایران که وظیفه رگولاتوری و حفظ امنیت شبکه برق ایران را برعهده دارد، آغاز گردید. در ادامه با راه اندازی بازار برق در شرکت مدیریت شبکه برق ایران، سنگ بنای فروش برق رقابتی و بستر خصوصی سازی در این صنعت نهاده شد.

دنیای اقتصاد: آیا در زمان راه اندازی بازار برق مالکیت نیروگاه ها خصوصی بود؟
خیر. در زمان راه اندازی بازار برق نیروگاه ها تحت مدیریت و تملک شرکت های برق منطقه ای مربوطه(دولت) قرار داشته اند. این نیروگاه ها برق تولیدی خود را در یک بازار رقابتی عرضه می نمودند و با توجه به قیمت بازار برق، هزینه ترانزیت و خدمات جانبی، صورتحساب های خرید برق شرکت های توزیع و برق منطقه ای صادر می گردید. پس از ابلاغ سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی توسط رهبر معظم انقلاب، از سال ۱۳۸۹ واگذاری نیروگاه های کشور به بخش خصوصی آغاز شد تا با تحقق این امر، موجبات جهش اقتصادی در کشور فراهم گردد.

دنیای اقتصاد: آیا واگذاری نیروگاه ها به بخش خصوصی موجب ارتقای عملکرد نیروگاه ها شده است؟
بله. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان واگذاری نیروگاه ها به بخش خصوصی موجب ارتقای عملکرد نیروگاه ها شده است. البته بخش خصوصی باید با برنامه ریزی پیش رود و لازم است سرمایه گذاری هوشمندانه ای جهت اجرای پروژه ها به عمل آورد. نمود این ارتقا را در ثبت رکورد تعمیرات اساسی واحد سه نیروگاه شهید محمد منتظری در مدت ۶۴ روز به جای ۹۰ روز شاهد بودیم. مسئله دیگری که بخش خصوصی بیشتر دنبال می کند، تلاش برای استفاده از تمامی ظرفیت های موجود در کشور جهت پیشبرد اهداف سرمایه ای و کمک به تامین برق مشترکین است. با پیگیری بخش خصوصی، به ویژه شرکت پرشیان فولاد، بند "واو" ماده ۱۳۳ برنامه پنجم توسعه مبنی بر اجازه به نیروگاه های خصوصی جهت عرضه مستقیم برق خود به شرکت های صنعتی خصوصی، اجرایی گردید. در این راستا، پس از برگزاری جلسات متعدد مابین شرکت پرشیان فولاد و شرکت فولاد مبارکه اصفهان، برای اولین بار بند "واو" ماده ۱۳۳ برنامه پنجم توسعه اجرایی گردید و قرارداد فروش برق مابین شرکت پرشیان فولاد و شرکت فولاد مبارکه اصفهان منعقد گردید. انعقاداین قرار داد با دید وسیع، آینده نگری و نقطه نظرهای کارگشا و هوشمندانه آقای دکتر سبحانی مدیر عامل محترم شرکت فولاد مبارکه اصفهان و آقای محمد فلاحتیان مدیرعامل محترم شرکت پرشیان فولاد ممکن گردید.

دنیای اقتصاد: پس اولین قرارداد فروش برق خصوصی توسط شرکت پرشیان فولاد انجام شده است؟
بله. این قرارداد به میزان ۲۰۰ مگاوات بین پرشیان فولاد و شرکت فولاد مبارکه اصفهان در سال جاری منعقد شد و در حال حاضر این قرارداد دوجانبه برق در حال اجرا می باشد. با توجه به این که این قرارداد برای اولین بار بین دو بخش خصوصی منعقد شده است، مورد تقدیر وزارت نیرو، معاون اول ریاست جمهوری و جناب آقای دکتر روحانی ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است. لازم به ذکر است در حال حاضر شرکت پرشیان فولاد توانسته انرژی تولیدی تولیدی دو نیروگاه شهید محمد منتظری و زواره را با روش های مختلف از جمله فروش در بازار رقابتی، قرارداد تضمینی برق (ECA)، بورس انرژی و فروش مستقیم به صورت معاملات دو جانبه عرضه نماید. علاوه بر این، به دنبال فراهم شدن حضور بخش خصوصی جهت صادرات برق می باشد و روش های دیگری نیز در دستور کار وزارت نیرو قرار دارد که این شرکت به دنبال اجرای آن روش ها نیز هست.

دنیای اقتصاد: معامله فروش برق به فولاد مبارکه با چه هدفی صورت گرفته است؟
قرارداد فروش برق پرشیان فولاد به شرکت فولاد مبارکه با سه هدف انجام پذیرفت. هدف اول اجرایی نمودن روشی نوین جهت فروش برق در کشور، هدف دوم ایجاد تعامل بین بخش های خصوصی و ایجاد تنوع در مشتریان، هدف سوم نظام مندتر شدن دریافتی های شرکت پرشیان فولاد بابت فروش برق می باشد. در حال حاضر وزارت نیرو که خریدار عمده برق تولیدی نیروگاه ها می باشد دارای بدهی سنگینی به بخش خصوصی می باشد و این بدهی در اثر تاخیرهای مکرر در پرداخت هزینه تولید برق خریداری شده از نیروگاه ها ایجاد گردیده است.

دنیای اقتصاد: بدهی وزارت نیرو به بخش خصوصی چه قدر است؟
به اعتقاد بنده بزرگترین معضل صنعت برق، واقعی نبودن نرخ برق در آن است. وزارت نیرو برقی را با قیمت واقعی در بازار برق خریداری می کند ولی بر اساس مصوبات دولت با نرخ کمتری به مشترکین عرضه می نماید که این مسئله تراز مالی وزارت نیرو را منفی نموده است. در حال حاضر وزارت نیرو به تولیدکنندگان بخش خصوصی برق، بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد که رفع این مشکل، تنها با افزایش نرخ برق اصلاح نخواهد شد و نیازمند بازنگری در قوانین، تغییر فرهنگ مصرف انرژی، بازسازی صنایع و استفاده از تکنولوژی های جدید می باشد. برای مثال درحال حاضر هزینه ۴ عدد پیامک که تنها ماده اولیه مورد نیاز آن چند وات انرژی برق است و طی چند ثانیه ارسال می گردد، برابر هزینه روشنایی یک لامپ مهتابی ۴۰ وات به مدت ۸ ساعت است. این مسئله نشان می دهد نرخ ها در قوانین موجود به درستی تعیین نشده اند، و ضروری به نظر می رسد سهم هزینه نهاده های موثر بر تولید هر خدمت یا کالایی مورد ارزیابی مجدد قرار بگیردتا از ایجاد ضرر و انباشت بدهی برای واحدهای تولیدی و سازمان ها جلوگیری به عمل آید.

دنیای اقتصاد: چندی پیش وزارت نیرو برای ساخت نیروگاه های مقیاس کوچک توسط مردم اعلام آمادگی کرد. آیا پرشیان فولاد در این خصوص برنامه ای دارد؟
نیروگاه هایی با ظرفیت کمتر از ۲۵ مگاوات نیروگاه های تولید پراکنده محسوب می شود. نیروگاه های تولید پراکنده برق در راستای سیاست بهره گیری از پتانسیل سرمایه گذاران خرد در صنعت برق، کاهش تلفات ، آزاد سازی ظرفیت خطوط انتقال، بهبود سطح ولتاژ و مسائل پدافند غیرعامل مورد استفاده قرار می گیرند و با توجه به برنامه های وزارت نیرو باید در کشور ۳ هزار مگاوات نیروگاه تولید پراکنده احداث گردد. بخش های خصوصی فراخور امکانات مالی خود و نوع برنامه ریزی خود در تولید پراکنده یا ساخت نیروگاه های بزرگ سرمایه گذاری می نمایند. شرکت پرشیان فولاد بخش عظیمی از سرمایه و انرژی خود را در راه ساخت نیروگاه هایی با ظرفیت بالا سرمایه گذاری نموده است و عرصه برای سایر سرمایه گذاران جهت مشارکت در ساخت نیروگاه های تولید پراکنده باز می باشد.

دنیای اقتصاد: در حال حاضر بخش خصوصی تولیدکننده چه میزان از برق کشور است؟
هم اکنون بیش از ۵۰ درصد برق کشور توسط بخش خصوصی تولید می شود. در این شرایط نیروگاه های شهید محمد منتظری و سیکل ترکیبی زواره که متعلق به شرکت پرشیان فولاد است مجموعا ظرفیت تولید ۲۱۰۰ مگاوات ساعت برق را دارا می باشند که این دو نیروگاه ۵۰ درصد برق تولیدی استان و همچنین ۵ درصد برق مصرفی کل کشور را تامین می کنند.

دنیای اقتصاد: چشم انداز شرکت پرشیان فولاد در تولید برق چه گونه ترسیم شده است؟
سرانه مصرف برق در کشور به طور مداوم در حال افزایش است و از سوی دیگر کشورهای در حال توسعه مصرف برق بالایی دارند و رشد مصرف آنها معادل ۷ درصد است. بنابراین ما برای توسعه، نیازمند احداث نیروگاه های جدید هستیم و شرکت پرشیان فولاد احداث نیروگاه در شمال و همچنین مناطق دیگر کشور را در برنامه خود قرار داده است. و برای انجام بازتوانی نیروگاه شهید محمد منتظری با چند شرکت خارجی مذاکرات مفصلی انجام شده است. این شرکت در نظر دارد تا پایان برنامه ششم توسعه میزان تولید برق خود را از ۲۱۰۰ مگاوات در ساعت به ۲۶۰۰ مگاوات در ساعت افزایش دهد.

دنیای اقتصاد: شما در اثنای صحبت های خود به این نکته اشاره نمودید که تعمیرات واحد 3 نیروگاه شهید محمد منتظری در 64 روز انجام شد، به اعتقاد شما خصوصی بودن نیروگاه شهید محمد منتظری در رکورد 64 روزه تعمیرات اساسی آن تاثیرگذار بوده است؟
صد درصد تاثیرگذار بوده است. تعمیرات اساسی واحد سه نیروگاه شهید محمد منتظری چند نکته حائز اهمیت داشته است. اینکه اورهال این واحد توسط کارشناسان داخلی انجام شده است از سوی دیگر با توجه به اینکه زمان تعمیرات اساسی نیروگاه در دفتر فنی تولید توانیر ۹۰ روز بوده و اکنون توسط بخش خصوصی در مدت ۶۴ روز صورت گرفته می تواند الگویی برای سایر نیروگاه ها باشد چرا که چنین رکوردی را شرکت پرشیان فولاد برای نخستین بار در کشور رقم زده که نشان می دهد پشتوانه بخش خصوصی آموزش ، تفکر، علم، انگیزه و برنامه ریزی دقیق می باشد.

دنیای اقتصاد: هزینه تعمیرات اساسی نیروگاه شهید محمد منتظری در این مدت کوتاه چه قدر بوده است؟
طبق برآوردهای صورت گرفته بیش از هشت میلیارد تومان برای تعمیرات اساسی این واحد نیروگاه در مدت ۶۴ روز هزینه شده و نکته قابل توجه در این تعمیرات بهره گیری از پرسنل پیشکسوت به همراه نیروهای جدید برای انجام اورهال می باشد که مجموعا در تعمیرات اساسی واحد ۳ نیروگاه شهید محمد منتظری ۴۵۰ نفر حضور داشته اند استفاده از این حجم نیرو نیاز به برنامه ریزی دقیق و تعریف کار برای تک تک افراد حاضر در این پروسه دارد.