نگاهی به فهرست نهایی تیم ملی در جام‌جهانی ۲۰۲۲
ناخن‌خشک!
فرار از آزمون
فرار از پاسخگویی، لزوما به این معنا نیست که شما محل صحبت را ترک کنید. گاهی اوقات جواب نامشخص می‌تواند دقیقا همان کاربرد ترک محل را داشته باشد. روز یکشنبه چند ده خبرنگار و عکاس بیش از یک ساعت در مجموعه آکادمی فوتبال منتظر سرمربی تیم ملی بودند ولی به دلیل «برخی مشکلات» کنفرانس مذکور لغو شد. کارلوس کی‌روش در این باره گفت: «من شرایط را پنهان نکردم. مطمئنا یکسری مسائل و مشکلات هست، اما وظیفه ما این است که مشکلات را حل کنیم. شما من را می‌شناسید، من همیشه علاقه دارم بهترین راهکار ممکن را انتخاب کنم. همه تصمیماتی که من گرفتم، بر این اساس بوده که منافع تیم بالاتر از بازیکن، مربی و همه باشد.»
خب استنباط شما از این صحبت‌ها چیست؟ درواقع هیچ تناسبی بین سوال و پاسخ داده شده وجود ندارد. با این حال مشخص نشد سرمربی‌ای که روزگاری ناراحتی‌اش بابت پرواز فرست‌کلاس پرسپولیس به ژاپن را کتمان نمی‌کرد، حالا با سیاست فرار پاسخی برای انتشار دیرهنگام فهرست تیم ملی نسبت به اعلام قبلی و البته لغو کنفرانس خبری‌اش ندارد. کی‌روش شایعه فشار برای حذف سردار آزمون از لیست را تکذیب کرد، اما وقتی دلیل دیگری برای اتفاقات یکشنبه عنوان نکرده، چطور می‌توان به راحتی گفته‌های سرمربی تیم ملی را پذیرفت؟ راستی کی‌روش در مصاحبه سرپایی دیروزش، ناگهان محل صحبت را با گفتن جمله «ممنونم» ترک کرد!
پیر بی‌آینده
میانگین سنی لیست 25 نفره کی‌روش، 28 سال و 11 ماه است که عملا در مرز 30 سالگی محسوب می‌شود. این تیم، پیرترین تیم تاریخ ایران در ادوار جام‌جهانی است. میانگین تیم ملی جام‌جهانی 2018 که نفرات مسنی همچون پژمان منتظری، اشکان دژاگه و مسعود شجاعی را در ترکیب داشت، 27 سال و سه ماه بود و دلیل پیرتر شدن ملی‌پوشان این است که کی‌روش عملا همان نفرات جام‌جهانی روسیه را با خود به قطر می‌برد. یکی از نکاتی که موسیو بابت آن مورد تمجید قرار می‌گرفت، میدان دادن به استعدادهای نوظهور بود، اما اکنون جوان‌ترین بازیکن تیم، ابوالفضل جلالی 24 ساله است که با استانداردهای امروز بازیکن جوانی به حساب نمی‌آید و حتی بعید است در جام‌جهانی هم به کار گرفته شود.
به نظر در ترکیب اصلی احتمالی‌ای که کی‌روش می‌خواهد به کار بگیرد هم تنها 4 یا 5 بازیکن زیر 30 سال داشته باشد که جملگی آنها هم در مرز هستند. به هرحال قرارداد سرمربی پرتغالی تا پایان جام ملت‌های آسیا تنظیم شده و او تنها به موفقیت در این دو تورنمنت پیش‌رو فکر می‌کند. اما کسی حواسش هست که اگر ایران در جام ملت‌ها ناکام شود، چه دوران سختی برای پوست‌اندازی در ترکیب پیش‌رو خواهد داشت؟
امیر عابدزاده؛ پاداش استوری؟
بین تمام تیم‌های حاضر در جام‌جهانی تنها ایران و سوئیس نام چهار دروازه‌بان را در فهرست نهایی قرار دادند. با سوئیس کاری نداریم، اما چنین انتخابی برای ایران واقعا عجیب است. ما در پنج دوره قبلی حضورمان در جام‌جهانی تنها سه بازی مرحله گروهی را برگزار کرده‌ایم و به خانه برگشته‌ایم. اگر امسال هم همان اتفاق تکرار شود، در واقع کی‌روش برای سه بازی چهار دروازه‌بان به قطر برده که واقعا عجیب است. حتی اگر تیم ملی موفق به صعود شود، باز خیلی خیلی بعید است که تحت هیچ شرایطی از گلر سوم تیم استفاده شود، چه برسد به دروازه‌بان چهارم! بنابراین خیلی‌ها برای تحلیل این اتفاق سراغ گمانه‌زنی‌های جانبی رفتند.
قبل از اعلام فهرست، به‌طور گسترده شایعه شده بود امیر عابدزاده خط خواهد خورد. چرا؟ چون عملکردش در طول یک سال اخیر فاجعه‌بار بوده است. او با پونفرادینا در رده هجدهم جدول 22 تیمی لیگ دوی اسپانیا قرار دارد و از نظر فردی هم فوق‌العاده ضعیف عمل کرده؛ به‌طوری که تیمش بیشترین گل خورده لیگ را دارد و خودش هم این اواخر نیمکت‌نشین شده بود. با این حال شاید حفظ عابدزاده و افزایش تعداد گلرها، پاداش او برای استوری حمایتی‌اش از کارلوس کی‌روش بوده باشد. عابدزاده جزو آن دسته از بازیکنان تیم ملی بود که علیه اسکوچیچ شوریدند و از تغییر کادرفنی استقبال کردند.
پس نفر 26 چی؟
اما تیتر کلی مطلب از کجا آمده؟ از اینجا که فیفا به هر تیمی اجازه داده نام 26 بازیکن را در فهرست نهایی قرار بدهد، اما کارلوس کی‌روش تنها 25 بازیکن را فرا خوانده است. گمان می‌رفت او در ساعات باقی‌مانده یک نفر دیگر را هم به فهرست اضافه کند، اما او در مصاحبه سر تمرین آخر اعلام کرد که تیم را با همین نفرات به قطر می‌برد. غیبت نفر بیست‌وششم و عدم استفاده از این ظرفیت قانونی واقعا اتفاق عجیبی است. بسیار ساده بود که کی‌روش یک بازیکن دیگر را هم انتخاب کند و امکان شگفت‌انگیز حضور در جام‌جهانی را به او بدهد، حتی اگر به کار تیم نمی‌آمد.
مثلا بین نفراتی که در دقیقه نود خط خوردند، می‌شد امید نورافکن یا میلاد سرلک را نگه داشت یا سامان فلاح، مدافع جوان پیکان را به قطر برد تا یک میدان بزرگ را از نزدیک ببیند و کسب تجربه کند. حتی گزینه استفاده از مهدی قائدی، محمد محبی یا هر بازیکن دیگری هم روی میز بود، اما کی‌روش این کار را نکرد. او در حالی یک بلیت ایران را سوزاند که افزوده شدن یک فوتبالیست به اردو مطلقا هیچ ضرری نداشت و حتی می‌توانست پاداش قابل توجه فیفا را نصیب باشگاه آن بازیکن کند، اما مربی پرتغالی خست و خشکدستی به خرج داد و به شکل عجیبی از این امکان سود نبرد.
