سهم فوتبال از سفره رنگین تلویزیون
صفر از پنج هزار میلیارد تومان!
بسیاری عقیده دارند تولیدات فعلی رادیو و تلویزیون طوری نیست که این رقم درشت را توجیه کند. میزان رضایتمندی مخاطبان از برنامه‌های سازمان در سطح بالایی نیست و خیلی اوقات، بازپخش چندین باره سریال‌های قدیمی در صدر پربیننده‌ترین برنامه‌های تلویزیون قرار می‌گیرد. آش آن‌قدر شور شده که گفته می‌شود در دوران مدیریت جدید سازمان، پیمان جبلی روند تولید برخی سریال‌های تلویزیون را متوقف کرده تا ابتدا از نظر کیفی مورد ارزیابی قرار بگیرند. جای بحث در مورد این مسائل اما اینجا نیست. سوژه‌ای که این مطلب روی آن متمرکز شده، سهم «صفر» ریالی حق پخش تلویزیونی از این بودجه سرشار پنج هزار و ۲۸۹ میلیارد تومانی است!
اگر بودجه صداوسیما را با دلار ۳۰ هزار تومانی تطبیق بدهیم، سازمان برای سال آینده چیزی حدود ۱۷۶ میلیون دلار بودجه خواهد داشت. این تازه غیر از مداخل پنهان و درآمدهای جانبی مخصوصا از محل پخش آگهی‌های تبلیغانی است. با این وجود فوتبال به عنوان تضمین‌کننده محبوب‌ترین برنامه‌های رادیو و تلویزیون یک ریال هم از این بودجه هنگفت به دست نمی‌آورد. به جرات می‌توان گفت هیچ برنامه‌ای مثل پخش زنده مسابقات فوتبال بیننده قطعی ندارد. محبوب‌ترین باکس‌های تلویزیون برای برنامه‌سازی، معمولا در ساعات سر شب هستند، اما یک بازی ساده پرسپولیس و استقلال برابر رقبا به آسانی می‌تواند باکس ساعت چهار بعدازظهر را طوری پر کند که میلیون‌ها نفر تلویزیون را روشن کنند. همین مساله باعث می‌شود تعرفه تبلیغات تجاری در زمان پخش مسابقات فوتبال به اوج برسد و زیرنویس و تقدیم برنامه و... هم مدام برای صداوسیما سود روی سود بیاورد.
در این سال‌ها بسیار تلاش شده تا حق پخش تلویزیونی اعاده شود، اما کوشش‌ها عمدتا راه به جایی نبرده است. سال گذشته مجلس، صداوسیما را مکلف کرد که سهم ورزش از محل پخش آگهی‌های بازرگانی را بدهد. این عدد که با فرمولی عجیب و غریب کشف شده بود، تنها سهمی ۱۵ میلیارد تومانی برای کل ورزش مملکت قائل بود که بیشتر به شوخی می‌ماند، اما همان را هم صداوسیما نداد! بعد جالب است که در این شرایط مثلا محمدرضا احمدی، گزارشگر دربی تهران از فراوانی تبلیغات دور زمین گلایه می‌کند و می‌گوید آنها چشم مخاطب را آزار می‌دهد. حالا بگذریم از اینکه درست هنگام ایراد همین نطق آتشین، زیرنویس‌های تبلیغاتی تلویزیون هم به راه بود. ظاهرا اینها ایرادی ندارند، ۲۰ دقیقه پخش آگهی قبل و بعد از مسابقات فوتبال مانعی ندارد، اما تبلیغات دور زمین که یکی از معدود راه‌های درآمدزایی باشگاه‌هاست، استادیوم را زشت و بی‌ریخت می‌کند!
از قرار معلوم صداوسیما در این سال‌ها به استفاده از فوتبال به عنوان یک «کالای رایگان» انس گرفته و تحت هیچ شرایطی هم حاضر نیست این عادت پول‌ساز و روح‌افزا را ترک کند. چیزی که آنها نمی‌دانند، اما این است که فوتبال خرج دارد و پوست باشگاه‌ها کنده می‌شود تا یک فصل از مسابقات را به شکل آبرومندانه پشت سر بگذارند. از قرارداد بازیکنان و مربیان تا سفرهای متعدد برای مسابقات بیرون از خانه، برپایی اردو برای هر مسابقه خانگی، اجاره زمین تمرین و مسابقه، خوراک و پوشاک و... انبوه هزینه‌های تیم‌داری هستند. همه اینها انجام می‌شود تا تلویزیون فوتبال را «مفت» پخش کند و حالش را ببرد!
