مقایسه پاداش قهرمانی در فوتبال ایران و جهان
یک جام و دیگر هیچ!
بقیه دنیا چه خبر است؟
مسلم است که همه جای دنیا پاداشهای چشمگیر به تیمهای قهرمان داده میشود و اصلا همین مساله انگیزه رقابت را افزایش میدهد. امسال جایزه قهرمانی یوونتوس در لیگ ایتالیا در کنار سهم این تیم از حق پخش تلویزیونی مجموعا حدود ۱۰۰ میلیون یورو تخمین زده شد. در اسپانیا رئالمادرید فقط بابت قهرمانی در لالیگا و بدون در نظر گرفتن سایر عواید، ۶۸ میلیون یورو به جیب زد. در لیگ برتر انگلستان هم جایزه تیم قهرمان حدود ۴۰ میلیون پوند است، اما چون در این کشور بخشی از حق پخش تلویزیونی هم براساس رتبه تیمها در جدول تقسیم میشود، مداخل لیورپول بهعنوان قهرمان این فصل رقابتهای لیگ جزیره بیش از ۱۵۰ میلیون پوند تخمین زده میشود. صد البته وضعیت ما با اروپا قابل مقایسه نیست، اما اگر بدانید در آسیا هم مثلا ژاپنیها به تیمهای اول و دوم جیلیگ به ترتیب حدود ۱۴ و ۷ میلیون دلار میپردازند و در عربستان هم پاداش تیم قهرمان حدود یکونیم میلیون دلار است، وضعیت فرق خواهد کرد. مساله پاداشهای منظم و چشمگیر در مسابقات بینالمللی هم کاملا رایج است؛ بهطوریکه در لیگ قهرمانان اروپا بهصورت پله به پله شاهد پرداخت پاداشهایی از کف ۲۰۰ هزار یورو برای حضور در مرحله گروهی تا ۱۶ میلیون یورو برای کسب عنوان قهرمانی هستیم. در آسیا هم پاداش تیم فاتح لیگ قهرمانان، غیر از پاداشهای جداگانه مراحل قبلی، چهار میلیون دلار است.
نداریم، نمیدهیم
چنانکه گفتیم مهمترین دلیل فقدان «پاداش قهرمانی» در لیگ ایران، ساختار معیوب اقتصادی است. در واقع در لیگ ورشکسته ایران درآمدی وجود ندارد که قرار باشد از محل آن به تیم قهرمان پاداش بدهند. یک رکن اصلی کسب درآمد، حق پخش تلویزیونی است که اصلا نباید حرفش را بزنیم، بقیه درآمدهای فدراسیون و سازمان لیگ هم از محل عقد قراردادهای تجاری و تبلیغاتی ناشی میشود که اینجا هم باز مشکلات اساسی داریم. وقتی ما برعکس بسیاری از کشورهای دنیا برای تهیه لباس تیمملی فوتبالمان حتی ناچاریم پول هم بدهیم و وقتی مسوولان اقتصادی سازمان لیگ در وصول رقم قرارداد تبلیغات محیطی هم مشکل دارند، بدیهی است که نباید انتظار یک خزانه پر از پول را داشته باشیم. حالا فکر کنید قرار باشد این دوستان پروژه دشواری مثل اجاره دادن برند لیگ برتر را به سرانجام برسانند...!
تیم قهرمان ضرر میدهد
در این شرایط تنها نتیجه اقتصادی قهرمانی در لیگ برای تیمی که فاتح جام میشود، زیان مضاعف مالی است. این مساله دلیل کاملا مشخصی دارد؛ در قرارداد بازیکنان قید شده آنها در صورت کسب قهرمانی باید پاداش مضاعف بگیرند و باشگاه در این زمینه متعهد است. بازیکن هم کاری ندارد که فوتبال در ایران سودآور است یا زیانبار. او پولش را میخواهد و بالاخره هم میگیرد. گفته میشود مجموع آپشنهای موجود در قرارداد امسال بازیکنان و مربیان پرسپولیس برای قهرمانی، حدود ۲۰ میلیارد تومان است. این یعنی جامی که جلال حسینی شامگاه آدینه بالای سر برد، بدون یک ریال سود، حدود ۲۰ میلیارد تومان ضرر روی دست باشگاه پرسپولیس گذاشته است!