اقتصاد ضعیف در ورزش

بر‌اساس تحقیقی که در سال‌های گذشته پیرامون هزینه‌ها برای تحصیل هر فرد در ایران انجام شده، مشخص شد که آموزش ابتدایی تا پایان دوره دکترا حدود ۱۱ میلیارد تومان هزینه دارد. این درحالی است که این هزینه‌ها با مهاجرت افراد نخبه از خزانه کشورخارج شده و بی‌ثمر می‌ماند. ورزش ایران نیز درطول دوره‌های مختلف شاهد خروج نخبه‌های خود از کشورو مهاجرت آنها به کشورهای مختلف بوده است.  این اتفاق اثرات منفی بر روی پیکر ورزش داشته و از چند جهت حائز اهمیت است. نخست اینکه سرمایه بزرگی که درطول سال‌ها از بودجه کشور برای رشد و موفقیت او هزینه شده به یک‌باره از بین می‌رود. آماردقیقی از میزان این هزینه برای ورزشکاران تا رسیدن آنها به مرحله حرفه‌ای در دست نیست اما این ارقام دست‌کمی از هزینه آموزش افراد نخبه علمی نخواهد داشت. موضوع دیگراما پرکردن جای خالی نخبه ورزشی مهاجرت کرده است که برای کلیه تیم‌های ملی سخت و زمانبر خواهد بود. ماجرا اما وقتی دردناک می‌شود که گاهی همین ورزشکاران نخبه مهاجر، حریف ملی‌پوشان کشورمان در مسابقات بین‌المللی خواهند بود. این موضوع دست‌کم در ورزش کشتی ما مسبوق به سابقه بوده است. برخی از کشتی‌گیران کشورمان که پیش از این تابعیت جمهوری آذربایجان را قبول کرده بودند پیش از این در پیکارهای جهانی مقابل هموطنان خود قرار گرفتند که در پاره‌ای از اوقات اتفاقا هموطن سابق خود را شکست هم داده‌اند!

آخرین مورد از این دست درطول یک ماه اخیر در سه رشته ورزشی ایران اتفاق افتاده است. اوایل همین ماه بود که رسانه‌های کشور از مهاجرت و تغییر تابعیت چهار بازیکن فوتسال ایران به تیم ملی فوتسال جمهوری آذربایجان خبرهایی منتشر کردند. قبل ازآن نیز علیرضا فغانی داور موفق بین‌المللی فوتبال ایران نیز به‌دلایل مختلف ترجیح داد در استرالیا زندگی کند. اما چند روز پیش نیز یکی از ورزشکاران نامدار تکواندو ایران تغییر تابعیت داد و به این ترتیب از این به بعد برای صربستان بازی خواهد کرد. البته دلیل این کار مهدی خدابخشی که مدال‌های باارزشی برای ایران در میادین بین‌المللی کسب کرده ازدواج با یک بانوی صربستانی عنوان شده است اما به‌نظر می‌رسد  مهاجرت ورزشکاران موفق ایران به کشورهای دیگر جنبه‌های اقتصادی داشته باشد.

ورزشکاران به‌صورت سیستماتیک می‌توانند در باشگاه‌های خارجی به‌عنوان لژیونر فعالیت کنند اما با تغییر تابعیت از مزیت‌های بیشتر اقتصادی حضور در تیم‌های ملی دیگر کشورها بهره می‌برند. این موضوع حالا زنگ خطر را برای وزارت ورزش به‌صدا درآورده تا بیشتر مراقب سرمایه‌های خود باشد. یکی از تفاوت‌هایی که ورزشکاران قهرمان ایران با سایر کشورها دارند این است که پاداش‌های قهرمانی آنها به میزان مناسب و در موعد مقرر پرداخت نمی‌شود و همین موضوع انگیزه آنها را کاهش می‌دهد.