فرانسه؛ بزرگ‌ترین صادرکننده برق اروپا
انرژی هستهای منبع اصلی برق در فرانسه است. در سال ۲۰۲۲، انرژی هستهای ۶۳درصد از ترکیب انرژی این کشور را تشکیل می‌‌‌داد و پس از آن، برق‌آبی با ۱۱درصد قرار داشت. برای مقایسه، انرژی زیستی (یا حرارتی و زباله‌‌‌های تجدیدپذیر) کمترین منابع انرژی مورد استفاده در فرانسه در آن زمان با سهم تولید برق ۲درصد بودند. آمار و ارقام نشان می‌دهند که سهم برق تولید‌شده از سوخت هستهای در سال ۲۰۲۲ کمترین میزان از سال ۱۹۸۵ بوده است. اما در سال ۲۰۲۳، فرانسه با ۵۰.۱ تراوات ساعت (TWh) صادرات خالص برق به همسایگان اروپایی خود، جایگاه خود را به عنوان صادرکننده پیشرو که در سال ۲۰۲۲ در اختیار سوئد بود، مجددا پس گرفت. این گزارش بر اساس داده‌‌‌های شرکت تحلیلی S&P Global است که توسط روزنامه Les Echos منتشر شده است. در سال ۲۰۲۳، سوئد و نروژ، دو کشوری که مرتبا به لطف تولید برق‌آبی فراوان خود در صدر رتبه‌‌‌بندی قرار داشتند، به ترتیب به ۲۸.۶ تراوات ساعت و ۱۷.۳ تراوات ساعت صادرات خالص دست یافتند.
از این رو به نظر می‌رسد که فرانسه برق کافی را برای دوام در زمستان سخت کنونی با وجود سرمای شدید داشته باشد. اسپانیا که به انرژی خورشیدی و بادی متکی است، با ۱۳.۹ تراوات ساعت صادرات خالص در رتبه چهارم قرار دارد. به دلیل مشکلات خوردگی که در پایان سال ۲۰۲۱ روی چند رآکتور هستهای کشف شد، فرانسه مجبور شد برای پاسخگویی به نیاز خود تقریبا تمام سال ۲۰۲۲ را برق وارد کند که برای ۴۲ سال اتفاق نیفتاده بود. با راه‌‌‌اندازی مجدد رآکتورها، تولید برق هستهای اپراتور ملی برق فرانسه EDF در سال ۲۰۲۳ به ۳۲۰.۴ تراوات ساعت در مقایسه با ۲۷۹ تراوات ساعت در سال ۲۰۲۲ افزایش یافت که از سال ۱۹۸۸ به لحاظ تاریخی پایین‌تر است. الکتریسیته دو فرانس در مجموع دارای ۵۶ رآکتور هستهای فعال، در بیش از ۱۸ نیروگاه هستهای مستقر در فرانسه است که شامل ۳۲ رآکتور ۹۰۰ مگاواتی، ۲۰ رآکتور ۱۳۰۰ مگاواتی و ۴ رآکتور ۱۴۵۰ مگاواتی می‌شود. همچنین نیروگاه هستهای کاتانوم و نیروگاه کشندی رانس متعلق به این شرکت هستند.
آلمان برق وارد می‌کند
گلن ریکسون، تحلیلگر برق در S&P Global به خبرگزاری فرانسه گفت: در مجموع، همسایگان اروپایی مانند آلمان توانستند «به راحتی و با هزینه کمتر» از عرضه مازاد فرانسه منتفع شوند. آلمان در سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۱۰ تراوات ساعت برق وارد کرد که اولین بار از سال ۲۰۰۲ بود. این وضعیت را می‌توان با تعطیل شدن سه نیروگاه هستهای در آلمان توضیح داد، حتی اگر آنها تنها ۶درصد از برق تولید‌شده در این کشور را تشکیل می‌‌‌دادند. از طرف دیگر، تولید بزرگ‌ترین رآکتور هستهای اروپا پس از ۱۴ سال تاخیر در فنلاند آغاز شد. امریک دی ویگان، معاون مسوول بازارهای برق در شرکت Kpler به خبرگزاری فرانسه گفت که غیبت آنها برای ایجاد تنش با توجه به افت تولید مزارع بادی کافی بود. از نظر سایر کارشناسان، کاهش صادرات برق آلمان عمدتا به مساله قیمت مربوط می‌شود.
آلمان قبلا همسایگان خود را با برق ارزان‌قیمت تولید‌شده از زغالسنگ تغذیه می‌‌‌کرد، برقی که اکنون به دلیل قیمت بالاتر CO۲ گران‌تر است و واردات آن دیگر صرفه اقتصادی برای همسایگانش ندارد. ریکسون در ادامه افرود: ما انتظار داریم که آلمان در آینده نزدیک جایگاه خود را به عنوان واردکننده حفظ کند، به‌ویژه اینکه تعدادی از نیروگاه‌‌‌های با سوخت زغالسنگ و زغالسنگ قهوه‌‌‌ای در سال ۲۰۲۴ تعطیل خواهند شد. به طور کلی، برق در آلمان اکثریت قریب به اتفاق از منابع فسیلی به دست می‌‌‌آید که ۷۷.۶درصد از کل مصرف انرژی را در سال ۲۰۲۳ تشکیل می‌دهد، پس از آن انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر با ۱۹.۶درصد و ۰.۷درصد انرژی هستهای قرار دارند.
ترکیب انرژی اروپا
ناوگان۵۶ رآکتور هستهای فرانسه که حدود۷۰درصد برق این کشور را تامین می‌کنند، پس از اینکه کشورهای عضو اتحادیه اروپا اخیرا توافق کردند که انرژی اتمی باید بخشی از ترکیب انرژی این بلوک در آینده باشد، تقویت شد. گنجاندن آن در اصلاح بازار انرژی اتحادیه اروپا که در حال تغییر از وابستگی به سوخت‌‌‌های فسیلی به یک بازار سبزتر و تجدیدپذیرتر است، هم بر تلاش‌‌‌های لابی‌گری پاریس و هم بر الزامات پاریس در مورد امنیت انرژی ناشی از جنگ روسیه در اوکراین تاکید کرد.
همچنین فرانسه در ماه دسامبر یک یادداشت همکاری هستهای با سوئد امضا کرد. استکهلم، مانند پاریس، در حال استفاده از انرژی هستهای برای دستیابی به اهداف آب و هوایی خود است. اگنس پانیر روناچر، وزیر انرژی سابق فرانسه، پس از امضای این سند با همتای سوئدی خود، ابا بوش، اظهار کرد: این یادداشت به ما اجازه می‌دهد تا روابط خود را در مورد انرژی هستهای محکم‌تر کنیم و این امر موجب می‌شود فرانسه رآکتورهای هستهای نسل جدید بیشتری برای دستیابی به اهداف سبز خود بسازد.
اما آلمان در پاسخ به این ژست پاریس اعلام کرد که منابع انرژی تجدیدپذیر باید در اولویت سیاست‌‌‌های انرژی این اتحادیه قرار گیرند. سون گیگلد، وزیر امور اقتصادی و اقدامات اقلیمی آلمان در ماه دسامبر گفت که ما به منابع بسیار انعطاف‌‌‌پذیر و تکمیلی نیاز داریم و این به آن معناست که در حال حاضر فناوری هستهای پاسخگوی نیازهای ما نخواهد بود. وی همچنین نگرانی خود را در مورد بهره‌‌‌مندی بخش‌‌‌های هستهای در فرانسه و سایر کشورها از یارانه‌‌‌های دولتی ابراز کرد، در حالی که آلمان به دلیل تصمیم دادگاه که بودجه خود را کاهش می‌دهد، با کاهش هزینه‌‌‌ها مواجه است. گیگلد افزود: برای جلوگیری از پیامدهای منفی برای بازار واحد اتحادیه اروپا، این روند باید کنترل شود.
