ایران رکورددار شدت مصرف انرژی درجهان
مدیرکل دفتر راهبری و نظارت بر انتقال و توزیع وزارت برق با بیان این مطالب افزود: قسمتهایی از انرژی اولیه کشور یا اتلاف یا صادر یا صرف خوراک صنایع همچون پتروشیمی و... میشود و به عنوان مصرف انرژی نهایی محسوب نمیشود. درنهایت ۱ میلیون و ۵۰۰هزار بشکه نفتخام مصرف نهایی انرژی در کشور میشود که عدد بالایی است. از این مصرف نهایی انرژی تقریبا ۴۰درصد در بخش خانگی، تجاری؛ ۳۱درصد مصرف نهایی انرژی مجموع برق، گاز و... در صنایع کشور؛ و حدود ۲۴درصد در صنعت حملونقل و تقریبا نیمدرصد نیز در کشاورزی مصرف میشود. عبدالصاحب ارجمند ادامه داد: انرژی نهایی مصرفی سهم هرکدام مشخص است که ۱۱درصد سهم برق بوده که از این ۱۱درصد، اگر ۱۰۰ درصدش را در نظر بگیریم؛ حدود ۳۲درصد بخش خانگی، ۵/ ۷درصد بخش تجاری، ۷/ ۸درصد در بخش عمومی و اداری و ۳۶درصد بخش صنایع و ۵/ ۱۴درصد نیز در بخش کشاورزی مصرف میشود.
وی درباره ارزان بودن انرژی در کشور برای صنایع گفت: در بحث انرژی، شاخصی با عنوان شدت مصرف انرژی داریم که بر اساس قدرت برابری خرید، نرخ ارز و شدت مصرف نهایی، اعداد مختلفی دارد. شدت مصرف انرژی در کل کشور بر اساس نرخ برابری قدرت خرید حدود ۴ برابر متوسط دنیاست. در بخش صنعت از قبیل صنعت سیمان، فولاد و... برآوردهایی انجام شده که به طور متوسط ۶۰درصد بیشتر انرژی مصرف میکنیم. در حقیقت، این قیمتِ پایینِ انرژی، یک سیگنال اشتباهی به کل صنعت انتقال داده است. ارجمند با تاکید بر اینکه زنجیره ارزش انرژی، کار زیادی دارد گفت: در برق راندمان نیروگاه حرارتی ۳۹درصد بوده که متوسط دنیا ۵/ ۳۷ تا ۳۸ است. در حال حاضر، راندمان نیروگاه حرارتی کشور، از متوسط دنیا، بالاتر است.
به خاطر سیاستهایی که در برنامه پنجم و ششم اتخاذ شده و اجازه احداث نیروگاه سیکل ترکیبی راندمان بالا آمده است. البته در سبد انرژی اولیه کشور از تولید برق، بیش از ۹۰درصد وابستگی به سوخت فسیلی دارد که در چشمانداز آینده این رقم به زیر ۷۰درصد قرار برسد. در برنامه هفتم و هشتم، سهم انرژیهای تجدیدپذیر بیشتر و وابستگی به سوختهای فسیلی کمتر خواهد شد که در کل، راندمان کل انرژی کشور را بالا میبرد. وی درباره قیمت برق و تاثیر آن در اقتصاد ملی و صنعت، افزود: در صنعت انرژی و برق کشور، ناترازی وجود دارد که به خاطر ناترازی مالی صنعت برق است؛ یعنی همان ارزان بودن انرژی صنعت برق. در این قسمت، سرمایهگذاران بخش خصوصی رغبت سرمایهگذاری ندارند. با قیمت ارزانِ این صنعت نمیتوان، هزینه استهلاک و بازسازی تجهیزات موجود را پوشش مناسب داد؛ و این امر باعث میشود که در صنعت انرژی و برق، با بحران مواجه شویم که باید مشخص شود که در قیمت تمامشده و قیمت فروش محصولات صنعتی در ایران و دنیا، چه درصدی از هزینه مربوط به برق است.
مدیرکل دفتر راهبری و نظارت بر انتقال و توزیع وزارت برق نیرو در پایان اظهار کرد: صنایع تولیدی کوچک در بازار رقابتی با فرمولهای مختلف محصولاتشان را میفروشند؛ ولی صنایع انرژی و هزینهبر محصولات آنها، عمدتا صادر میشود و عمده سود به خاطر انرژی به شدت ارزان به دست میآید. انرژی ارزان در اختیار صنعت است که یک فضای رانتی وجود دارد. از این رو، بقیه مصرفکنندگان ضربه میبینند. برق صنعتی عملا یکدهم قیمت جهانی و هزینه تمامشده آن به شدت پایین است. احداث نیروگاه توسط صنایع باید توسط بخش خصوصی انجام شود. اگر صنعتی هم توانست در این فضا سرمایهگذاری کند میتواند با بخش خصوصی رقابت کند؛ چون پیمانکاران همان پیمانکاران صنعت برق هستند.