سوخت زمستانی همواره یکی از دغدغه‌های اصلی دولت و وزارت نفت است. در سال‌های گذشته تامین سوخت زمستانی بیشتر با محدود کردن خوراک پتروشیمی‌ها و البته کاهش گازرسانی به نیروگاه‌ها انجام می‌شد و نیروگاه‌ها نیز در فصل سرد سال، به‌جای گاز از سوخت‌های مایع شامل گازوئیل و مازوت استفاده می‌کردند. با افزایش گازرسانی در کشور و اتصال همه نیروگاه‌ها به شبکه گاز (به جز دو نیروگاه) تامین گاز در زمستان سخت‌تر شد. اگرچه اکنون ظرفیت تولیدگاز ایران به بالای یک میلیارد مترمکعب در روز رسیده اما افزایش شمار مشترکان در کنار الگوی غلط مصرف همواره سرعتی بیشتر از رشد ظرفیت تولید داشته است. از همین رو نگرانی‌ها نسبت به تامین سوخت زمستانی البته با اولویت بخش خانگی بیش از گذشته شده، تا آنجا که وزیر نفت دولت سیزدهم یکی از مهم‌ترین اولویت‌های خود را تامین گاز زمستانی عنوان کرده است. جواد اوجی درباره تدابیر وزارت نفت برای تامین گاز مورد نیاز مردم در فصل سرما گفت: با روند کنونی مصرف گاز طبیعی در کشور، پیش‌بینی می‌کنیم حدود ۲۰۰ میلیون مترمکعب کسری گاز در فصل سرما داشته باشیم. البته وزیر نفت اظهار امیدواری کرده بر اساس برنامه‌ریزی انجام‌شده، بتوان با برداشت حداکثری گاز از میدان مشترک پارس جنوبی زمستان بدون چالشی را سپری کرد.

با این حال کمبود گاز در زمستان بسیار جدی است. در سال‌های گذشته نیز اگرچه دیگر قطعی گاز بخش خانگی به‌ویژه در استان‌های شمالی اتفاق نیفتاد اما نیروگاه‌ها با کاهش گازرسانی در زمستان دست به گریبان بودند. این موضوع در کنار پایین ‌بودن بازده نیروگاه‌های کشور، زنگ خطری برای قطعی برق در زمستان است. آمارها نشان می‌دهد در زمستان سال گذشته در برخی روزها، گاز تحویلی به نیروگاه‌ها به زیر ۷۰ میلیون مترمکعب در روز رسید. این در حالی است که اگر نیروگاه‌های کشور بخواهند با همه ظرفیت خود کار کنند سوختی معادل ۱۹۰ میلیون متر مکعب گاز در روز نیاز دارند. بنابراین بقیه سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها در زمستان به وسیله سوخت مایع تامین شده است. با این حال نگاهی به مصرف سوخت مایع در کشور نیز نشان می‌دهد توانایی تامین روزانه ۱۲۰ میلیون لیتر گازوئیل و مازوت برای تحویل به نیروگاه‌های کشور وجود ندارد.

بررسی‌های «ایرنا» نشان می‌دهد تعهد روزانه تحویل سوخت مایع به نیروگاه‌ها معادل ۵۰ میلیون لیتر در روز است. بخشی از این ۵۰ میلیون لیتر از مخازن ذخیره‌سازی نیروگاه‌ها که در تابستان پر شده تامین می‌شود و بخشی دیگر روزانه به نیروگاه‌ها تحویل خواهد شد.

بنابراین حتی اگر در زمستان گاز تحویلی به نیروگاه‌ها روزانه ۱۰۰ میلیون مترمکعب در روز باشد باز هم نیروگاه‌ها با کمبودی معادل ۵۰ میلیون لیتر سوخت در روز برای استفاده از همه ظرفیت خود روبه‌رو خواهند بود.

در پنج ماه ابتدایی امسال روزانه ۱۸ میلیون لیتر گازوئیل به نیروگاه‌ها تحویل شده و این در حالی است که مصرف در این بازه زمانی روزانه ۱۲ میلیون لیتر برآورد می‌شود. در هفت ماهه بعد سال اما در حالی که مصرف به ۳۲ میلیون لیتر در روز می‌رسد، تحویل گازوئیل ۲۹ میلیون لیتر خواهد بود که این تراز منفی از محل ذخیره گازوئیل در پنج ماه ابتدایی سال در نیروگاه‌ها تامین خواهد شد. مصرف نفت کوره نیز در حالی که در پنج ماه نخست سال در نیروگاه‌ها روزانه بین سه تا چهار میلیون لیتر بوده، در زمستان به ۱۸ میلیون لیتر در روز می‌رسد. با توجه به این اعداد و ارقام مشخص می‌شود که روزانه می‌توان تا ۵۰ میلیون لیتر سوخت مایع (شامل ۳۲ میلیون لیتر گازوئیل و ۱۸ میلیون لیتر مازوت) در نیروگاه‌ها مصرف کرد. نگرانی‌ها آنجا بیشتر می‌شود که مصرف گازوئیل در داخل کشور نیز رو به فزونی است. اکنون مصرف گازوئیل در بخش حمل و نقل کشور ۷۰ میلیون لیتر در روز است و با توجه به ظرفیت تولید ۱۱۵ میلیون لیتری پالایشگاه‌های کشور برای تولید گازوئیل، حدود ۴۰ میلیون لیتر برای سایر مصارف باقی می‌ماند. حتی برای تامین سوخت مورد نیاز و تکمیل ذخیره‌سازی سوخت در نیروگاه‌ها، صادرات فرآورده‌های نفتی در هفته‌های گذشته متوقف بود که این موضوع در طولانی‌مدت می‌تواند به بازارهای صادراتی ایران آسیب بزند. اگرچه می‌توان مازوت بیشتری به نیروگاه‌ها تحویل داد اما مصرف بیشتر مازوت آلودگی هوا را در زمستان به همراه خواهد داشت. از همین رو برای تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها دست‌کم به روزانه ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیون مترمکعب گاز نیاز است. بنابراین اگر مصرف بخش خانگی به بالای ۷۰۰ میلیون متر مکعب در روز برسد، سوخت‌رسانی به نیروگاه‌ها مختل خواهد شد. این در حالی است که اگر مصرف بخش خانگی گاز ۶۰۰ میلیون متر مکعب در روز ثابت باشد، می‌توان با گاز‌رسانی ۱۳۰ میلیون متر مکعبی به نیروگاه‌ها و تامین بخشی از نیاز صنایع مختلف مانند سیمان، روند سوخت‌رسانی در کشور را مدیریت کرد.

اخبار مرتبط