خسارات ملی ناشی از عدم تبدیل نیروگاه‌های گازی به سیکل ترکیبی

گروه برق و انرژی صبا : احداث نیروگاه‌های گازی در سال های اخیر به صورت بی رویه و افسار گسیخته بدون اجرای بخش بخار و بازیافت حرارت دود خروجی، خسارات جبران ناپذیری را به کشور تحمیل کرده است. به ازای مصرف یک واحد سوخت در نیروگاه های گازی ۷۰ درصد آن به صورت انرژی حرارتی با دمای بسیار بالا (۵۲۰ درجه سانتی گراد) از اگزوز خارج می شود که علاوه بر آثار زیست محیطی مخرب سبب هدر رفت منابع سوخت های فسیلی می‌شود.

این در حالی است که با بازیافت حرارت دود خروجی از هر دو واحد گازی، می توان انرژی مورد نیاز جهت تولید برق از یک واحد بخار ۱۶۰ مگاواتی را تامین نمود، بدون آن که هیچ گونه سوخت اضافی مصرف شود. در این صورت با توجه به تکنولوژی نسبتاً قدیمی واحدهای گازی موجود در کشور، راندمان بلوک سیکل ترکیبی به ۴۵ درصد می رسد. در این حالت سالانه ۳۰۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی در مصرف سوخت هر بلوک نیروگاهی صرفه جویی خواهد شد. با در نظر گرفتن قیمت گاز صادراتی به میزان ۲۰ سنت دلار میزان سوخت صرفه جویی شده ۶۰ میلیون دلار در سال خواهد بود. همچنین از انتشار ۷۲۰ هزار تن گازهای گلخانه ای جلوگیری به عمل می آید. در نیروگاه خرمشهر از نیروگاه های تحت مالکیت شرکت صنایع برق و انرژی صبا، از سال ۱۳۹۱ امکان بهره برداری بخش بخار ۳ واحد به ظرفیت هر واحد ۱۶۰ مگاوات و در مجموع ۴۸۰ مگاوات وجود داشته است ولی به دلایل ذیل سیکل ترکیبی نمودن نیروگاه خرمشهر محقق نگردیده است:

 دریافت تسهیلات جهت احداث بخش بخار نیروگاه منوط به تسویه وام بخش گازی نیروگاه می‌باشد. این در حالی است که پرداخت اقساط وام ارزی (وام صندوق توسعه) مرتبط با بخش گازی نیروگاه به دلیل عدم دریافت مطالبات ریالی فروش برق از وزارت نیرو مربوط به سال های ۹۱ تاکنون امکان پذیر نبوده است.  عدم پاسخ مجموعه وزارت نیرو به استعلام بانک ملت (بانک عامل) در ارتباط با خرید تضمینی برق (ECA) بخش بخار، علی رغم آمادگی و موافقت اصولی صندوق توسعه ملی جهت پرداخت وام مربوط به اجرای کل بخش بخار.  عدم توجیه اقتصادی احداث بخش بخار پس از تکمیل بخش گاز نیروگاه: نرخ بسیار پایین گاز مصرفی نیروگاه ها و همچنین بهای کم برق تولیدی از یک سو و حجم سرمایه گذاری بالای بخش بخار در مقایسه با بخش گازی نیروگاه از سوی دیگر باعث عدم توجیه اقتصادی احداث بخش بخار می شود. لذا بنگاه‌های اقتصادی پس از احداث بخش گازی دیگر رغبتی به احداث بخش بخار نخواهد داشت.

به دلایل ذکر شده در بالا احداث  ۳ واحد سیکل ترکیبی نیروگاه خرمشهر از سال ۱۳۹۱ به مدت ۷ سال به تاخیر افتاده است. این تاخیر باعث هدر رفت سوخت گاز به ارزش یک میلیارد و ۲۶۰ میلیون دلار و تولید ۱۵ میلیون تن گاز گلخانه‌ای شده است.  این در حالی است که همچنان به دلیل عدم حمایت وزارت نیرو از احداث بخش بخار نیروگاه خرمشهر، تامین اعتبار مرتبط با شروع عملیات اجرایی این پروژه تا پایان سال ۹۸ محتمل به نظر نمی رسد. حال نگاهی به وضعیت موجود در کشور بیاندازیم. با توجه به آمار منتشر شده توسط وزارت نیرو هم اکنون ۱۰۴ واحد گازی منفرد در کشور وجود دارد که قابلیت تبدیل به سیکل ترکیبی با احداث ۵۲ واحد جدید بخش بخار را دارا است. با احداث این واحدها بدون مصرف هیچ گونه سوخت اضافی، امکان افزودن ۸۴۷۳ مگاوات به ظرفیت شبکه برق کشور وجود دارد که سالانه ۳ میلیارد دلار برای کشور صرفه جویی ارزی ایجاد خواهد کرد. با در نظر گرفتن عمر میانگین ۷ ساله این نیروگاه ها می‌توان برآورد کرد که طی این سال ها حداقل ۲۲ میلیارد دلار سرمایه کشور به دلیل عدم مدیریت صحیح دود و از اگزوز نیروگاه های گازی به هوا رفته که ارمغان آن تولید ۲۶۳ میلیون تن گازهای گلخانه‌ای است.

در انتها ذکر این نکته لازم است که هنوز هم برای انجام این امر دیر نبوده و هر لحظه می توان در جهت حفظ منافع ملی و فراملی اقدام کرد. در همین راستا گروه صبا علی رغم عدم توجیه اقتصادی، در تلاش است تا پروژه بخش بخار نیروگاه خرمشهر را به انجام برساند. امید است با رفع موانع پیش روی این مهم، به زودی شاهد بهره‌برداری از بخش بخار نیروگاه های سیکل ترکیبی کشور باشیم تا هم از هدر رفت منابع با ارزش ملی که سهم ملت عزیز و نسل‌های آینده است جلوگیری شود و هم از تبعات ناشی از انتشار گازهای گلخانه‌ای و تغییرات شدید اقلیمی کاسته شود.