فناوری روز در سرزمین نیمروز

در قلب نیروگاه گازی ۴۲ مگاواتی مپنا، نخستین واحد توربین جدید گازی گروه مپنا به نام MGT۴۰ جای گرفته است. پس از مطالعات و بررسی کلیه روش‌های موجود برای طراحی توربین، بنای طراحی و ساخت تجهیزات این واحد در شهریور ۱۳۹۱ و طی پروژه مشترک معاونت پژوهش و فناوری گروه مپنا و واحدهای تحقیق و توسعه مستقر در شرکت‌های مپنا پایه‌گذاری شد. با تعریف پروژه، فاز مطالعاتی آن بلافاصله آغاز و با توسعه دانش‌های فنی مورد نیاز، تجهیزات اولین واحد طراحی و ساخته شد.

به دنبال فعالیت‌های اجرایی آزمایشی و نصب تجهیزات در سایت پرند از شهریور تا دی ماه ۱۳۹۶، با توجه به نیازهای فزاینده استان سیستان و بلوچستان و بنا به خواست شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی، این پروژه به زاهدان انتقال یافت و با تحویل زمین در بهمن ماه ۹۶، فعالیت‌های اجرایی سرعت گرفت و  نخستین نیروگاه ۴۲ مگاواتی گازی ساخت داخل در زاهدان در آبان ماه ۱۳۹۷ سنکرون شد.

در نیروگاه ۴۲ مگاواتی مپنا، مجموعه‌ای از دستاوردهای بسیار مهم از پروژه‌های تحقیق و توسعه گروه مپنا از جمله توربین MGT۴۰، ژنراتور ۴۵ مگاواتی، سامانه برق و کنترل، سامانه سوخت‌رسانی، خنک کننده روغن، اعلام و اطفاء حریق، بخش تأمین هوای ورودی به توربین، بخش تخلیه گازهای احتراق توربین گاز ، سیستم روغن کاری و سایر اجزاء و تجهیزات جانبی عرضه شده است.

نیروگاه ۴۲ مگاواتی گازی مپنا به گونه‌ای طراحی شده که علاوه بر استفاده از گاز طبیعی، قابلیت مصرف سوخت مایع را نیز دارد. از طرف دیگر این نیروگاه گازی به آسانی قابلیت تبدیل به سیکل ترکیبی را دارا بوده و در واحدهای تولید همزمان برق و حرارت (CHP) هم قابل کاربرد است.

طراحی توربین پیشرفته MGT۴۰ حاصل تلاش متخصصان شرکت مهندسی و ساخت توربین مپنا (توگا) است که قابلیت هر دو کاربرد تولید برق و رانش مکانیکی را دارا است و به دلیل ضریب اطمینان بالای ۹۹ درصد، علاوه بر استفاده نیروگاهی، در صنایع نفت و گاز نیز محصول پر کاربردی خواهد بود. توان این توربین در شرایط ایزو ۴۲.۲ مگاوات و راندمان آن بالای ۳۲ درصد است.

علاوه بر توربین، ژنراتور نیروگاه با ظرفیت ۴۵ مگاوات و سامانه پیشرفته برق و کنترل آن به صورت کامل و به ترتیب توسط متخصصان شرکت مهندسی و ساخت ژنراتور مپنا (پارس) و شرکت مهندسی و ساخت برق و کنترل مپنا (مکو) طراحی، ساخته و به اجرا در آمده است. سایر تجهیزات جانبی توربین و ژنراتور نیز توسط متخصصان شرکت‌های گروه مپنا طراحی و ساخته شده است.

مجری و نصب‌کننده اولین واحد از نیروگاه گازی ۴۲ مگاوات مپنا (نیروگاه ۴۲ مگاواتی زاهدان)، شرکت نصب‌نیرو از مجموعه شرکت‌های گروه مپنا و مدیریت پروژه بر عهده بخش برق شرکت مپنا بوده است.

از مزایای این پروژه می‌توان به قابلیت سریع زمان ساخت، نصب و راه‌اندازی اشاره کرد. بنابراین گرچه نیروگاه‌های مقیاس بزرگ، پاسخگوی نیاز تعداد انبوه‌تری از مشترکان برق هستند، اما ساخت، احداث و راه‌اندازی آنها فرایندی چندساله است، از این رو احداث نیروگاه مقیاس کوچک ۴۲ مگاواتی که از توان تأمین برق برای ۴۰ هزار مشترک در هر شبانه روز برخوردار است، راهکاری مناسب جهت رفع سریع نیازهای برق است. به گونه ای که عملیات احداث و راه اندازی اولین واحد از این محصول، از زمان تحویل زمین تا سنکرون واحد در کمتر از ۱۰ ماه محقق شده است و بر اساس برنامه‌ریزی‌ها و تجربیات کسب شده، این زمان در پروژه‎‌های بعدی به کمتر از ۶ ماه می‌تواند تقلیل یابد.

از دیگر مزایای نیروگاه جدید گروه مپنا، قابلیت احداث و نصب آن در زمینی به ابعاد حدود ۵۰ در ۶۰ متر است. بنابراین هر زمان که با محدودیت های زمان، هزینه و فضای احداث ربرو باشیم نیروگاه جدیدگروه مپنا به عنوان یک محصول کاملا بومی، جایگزینی بدون رقیب برای غلبه بر کمبود برق و یا جبران افت ولتاژ شبکه محسوب خواهد شد. 

از طرف دیگر این محصول، توان بالایی در زمینه قابلیت‌های تولید جزیره‌ای و خارج از شبکه دارد.  

توسعه محصول جهت پاسخگویی به نیازهای متنوع مشتریان از اهداف راهبردی گروه مپنا است و توربین پیشرفته MGT۴۰، علاوه بر آنکه محصول قابل اطمینانی برای صنعت برق کشور خواهد بود، به دلیل رعایت استانداردها و الزامات صنایع نفت و گاز، یکی از گزینه‌های مطلوب این صنایع جهت برآورده شدن نیازمندی‌های برق و یوتیلیتی از قبیل تولید بخار نیز به شمار می‌رود.