صنعت پتروشیمی؛ درختی تناور در اقتصاد کشور

رشید قانعی /مدیرعامل پترول و دستیار مدیرعامل هلدینگ خلیج‌فارس نخستین نهال یکی از صنایع راهبردی ایران، یعنی صنعت پتروشیمی در سال۱۳۳۸ به زمین نشانده شد. از آن زمان تاکنون فعالان و صنعتگران، مدیران، مهندسان توانمند، کارگران سخت‌کوش و کارمندان گرانقدر صنعت پتروشیمی تمام تلاش خود را برای شکوفایی هرچه بیشتر این صنعت به کار گرفته‌اند و امروز پس از گذشت بیش از ۵دهه، این نهال به درختی تناور و مزیت اقتصادی کشور تبدیل شده است؛ مزیتی که دیگر زندگی مدرن بدون آن امکان پذیر نیست.

اما اهمیت صنعت پتروشیمی برای کشور عزیزمان به تامین نیازهای روزمره و ایجاد رفاه خلاصه نمی‌شود. صنعت پتروشیمی یکی از رگ‌های حیات اقتصاد کشور به شمار می‌رود که روزهای سخت تحریم موجب گشایش‌های ارزی برای اقتصاد شده و بی‌اعتنا به تحریم‌های سترگ، زمینه افزایش صادرات غیرنفتی را فراهم کرده است؛ به‌طوری‌که برآورد می‌شود در سال جاری با وجود تحریم‌های ظالمانه و بی سابقه حدود 20میلیارد دلار برای ایران ارزآوری داشته باشد.

چنین صنعتی برای آنکه همواره در جایگاه «مزیت‌ها» بماند، نیازمند نگاهی ویژه به مقوله ارزش افزوده است. از جمله مهم‌ترین مسائلی که می‌تواند تضمین‌کننده این امر باشد، توسعه صنعت پتروشیمی در زنجیره میان‌دستی و پایین‌دستی است. چراکه شرایط داخلی از جمله ناترازی میان تولید و مصرف گاز طبیعی و ناتوانی در تامین خوراک واحدهای پتروشیمی از یکسو و کشش بازار برای برخی از محصولات پایه از جمله اوره و متانول از سوی دیگر، ما را ملزم می‌کند تا در ادامه این مسیر به سمت توسعه پایین‌دستی صنعت برویم.

توسعه پایین‌دستی صنعت پتروشیمی و تولید محصولات نهایی با ارزش افزوده بالاتر، اکنون یک ضرورت به شمار می‌رود و نیاز است که در برنامه هفتم توسعه به آن توجه ویژه‌ای صورت بگیرد؛ چراکه با یک‌دهم سرمایه‌گذاری 10برابر ارزش افزوده بیشتر نسبت به شرایط کنونی و توسعه بالادستی ایجاد می‌کند. در این مسیر می‌توان از ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان و فناور نیز استفاده کرد و به این ترتیب سهم دانش‌بنیان‌ها را در اقتصاد به میزان قابل قبولی افزایش داد. در صورت تحقق این امر، صنعت پتروشیمی یک مزیت دیگر، یعنی تقویت شرکت‌های فناور، اشتغال‌زایی و ارزش‌آفرینی نوین را برای اقتصاد رقم خواهد زد.

با توجه به اهمیت این صنعت پتروشیمی برای کشور، مزیت‌های چندوجهی آن و فرصت‌هایی که در این عرصه وجود دارد، تاریخ ۸دی در تقویم با نام این صنعت گره خورده و این روز را به تمام به تمام هموطنان عزیز خصوصا فعالان تلاشگر صنعت پتروشیمی، صمیمانه تبریک می‌گویم. امید است در ادامه این مسیر، شاهد شکوفایی بیشتر و ارزش‌آفرینی بالاترِ صنعت پتروشیمی برای تمام مردم گرانقدر ایران سرافراز باشیم.