آمریکا و اروپا برای تامین عرضه طلایسیاه و قطع وابستگی به انرژی روسیه تلاش میکنند
تقلای نفتی غرب در ۴ جبهه
کاهش تحریم نفتی ونزوئلا
در تحولی تازه، واشنگتن محدودیتهایی که برای شرکت آمریکایی شورون درباره فعالیت نفتیاش در ونزوئلا وضع کرده بود را تسهیل میکند. به گزارش اویلپرایس، شورون بهزودی میتواند بهطور مستقیم با دولت ونزوئلا و شرکت دولتی PDVSA این کشور مذاکره کند که انتظار میرود جزئیات نهایی آن چهارشنبه منتشر شود. واشنگتنپست بعدازظهر سهشنبه گزارش داد که تصور میشود این اقدام به مذاکرات بین دولت سوسیالیست ونزوئلا به رهبری نیکلاس مادورو و دولت اپوزیسیون مورد حمایت غرب به رهبری خوان گوایدو کمک کند. به گفته مقامات واشنگتن که به شرط ناشناسماندن با واشنگتنپست صحبت کردند، مجوز مذاکرهای که به شورون داده شد، میتواند اولین گام برای کاهش سایر تحریمهای مرتبط با نفت علیه ونزوئلا باشد. انتظار میرود دولت اپوزیسیون ونزوئلا چهارشنبه اعلام کند که با مادورو برای بازگشت به میز مذاکره در اوایلماه جاری به توافق رسیده است. مدت کوتاهی پس از حمله روسیه به اوکراین، شایعاتی منتشر شد مبنیبر اینکه ایالاتمتحده سرگرم بررسی کاهش تحریمهای نفتخام علیه ونزوئلا در صورتی است که این کشور آمریکایلاتین موافقت کند نفتخام را به پالایشگاههای آمریکا صادر کند. از دوماه پیش، شورون شروع به تشکیل یک تیم تجاری برای بازار نفت ونزوئلا کرده بود و اعلام کرد که آماده است نقش خود را در چهار سرمایهگذاری که با PDVSA مشترک است، گسترش دهد. ونزوئلا دارای بزرگترین ذخایر اثباتشده نفت در جهان است. کاهش تحریمها میتواند ۴۰۰هزار بشکه دیگر در روز را در زمانی که مصرفکنندگان جهانی نفتخام بهدنبال نفتخام ارزانتر هستند، آزاد کند. این اقدام بیانگر آن است که افزایش عرضه نفتخام برای دولت فعلی ایالاتمتحده چقدر حیاتی است.
پیشنهاد تعرفهگذاری بر نفت روسیه
همچنین مقامهای خزانهداری آمریکا روز سهشنبه به خبرگزاری رویترز گفتند، ایالاتمتحده در حال بررسی پیشنهادی است که کشورهای اروپایی برای رفع نگرانیها در مورد امنیت عرضه و افزایش قیمت نفت، تعرفهای بر نفت روسیه وضع کنند. انتظار میرود این پیشنهاد در نشست مالی گروه ۷ (G۷) در بروکسل در اواخر این هفته مطرح شود، زیرا اتحادیه اروپا همچنان در تلاش برای یافتن موضعی مشترک در مورد لغو تدریجی تحریم واردات نفت روسیه تا پایان سال است. اعضای گروه ۷ در اوایل ماه جاری متعهد شدند که خرید نفت روسیه را متوقف کنند، اگرچه مشخص نکردند که چگونه و چه زمانی این اتفاق میافتد. ایالاتمتحده واردات محصولات انرژی روسیه از جمله نفت، گاز مایع (LNG) و زغالسنگ را از اوایلماه مارس ممنوع کرد، با این حال اروپا نمیتواند خرید نفت از روسیه را بهطور کامل متوقف کند، زیرا از کمبود عرضه و قیمتهای بیسابقه نفت و سایر انرژیها هراس دارد که میتواند بیشتر اقتصادهای این قاره را وارد رکود کند.
در اوایلماه مه، کمیسیون اروپا رسما ممنوعیت کامل واردات نفتخام و محصولات نفتی روسیه برای اجراییشدن تا پایان سالرا پیشنهاد کرد، اما اتحادیه اروپا همچنان در تلاش برای یافتن یک موضع مشترک است و تلاش میکند مجارستان و برخی دیگر از کشورهای اروپای مرکزی و شرقی را متقاعد کند که مخالفت خود را با تحریم کنار بگذارند. در نشست روز دوشنبه، وزرای خارجه اتحادیه اروپا نتوانستند مجارستان را متقاعد کنند که وتوی خود را در مورد تحریم کنار بگذارد. دیپلماتها امیدوارند که نشست سران در پایانماه مه بتواند به تصمیمی متفقالقول در مورد ممنوعیت نفت روسیه برسد که واردات از این کشور طی ۶ماه و با معافیتهایی برای کشورهای اروپای مرکزی از جمله مجارستان، اسلواکی و جمهوری چک بهپایان برسد. مقامات خزانهداری به رویترز گفتند که اکنون ایالاتمتحده قرار است تعرفهای را پیشنهاد دهد که نفت روسیه را در بازار حفظ کند اما درآمدهای نفتی را برای پوتین محدود میکند.
مجارستان با کمک مالی راضی به تحریم میشود؟
از سوی دیگر، منابعی روز سهشنبه به رویترز گفتند که اتحادیه اروپا و مجارستان در حال مذاکره درباره حمایت مالی از بوداپست هستند تا وتوی تحریم نفت روسیه را لغو کند، اما آنها بر سر حجم این بودجه اختلاف دارند. وزیر امورخارجه مجارستان، پیتر سیجارتو، روز دوشنبه گفت که هزینه مجارستان برای کنار گذاشتن انرژی روسیه تا ۱۸میلیارد یورو خواهد بود، اما در مذاکرات با اتحادیه اروپا، بوداپست نشان داده است که رقمی بسیار کوچکتر میتواند در کوتاهمدت برای رفع نگرانیهای این کشور کافی باشد. سیجارتو و منابع دیگر گفتند که برای توسعه خط لوله نفتی که این کشور را به کرواسی متصل میکند و سازگار کردن پالایشگاههایی که با نفت روسیه کار میکنند با انواع مختلف گریدهای نفتخام، حدود ۷۵۰میلیون یورو (۴/ ۷۹۰میلیون دلار) درخواست کرده است؛ این در حالی است که بلومبرگ از اسنادی سخن گفته که نشان میدهند مجارستان رقم ۷۷۰میلیون یورو (۸۱۱میلیون دلار) را پیشنهاد کرده است.
از این بودجه، تا ۵۵۰میلیون یورو (۶/ ۵۷۹میلیون دلار) برای ارتقای دو پالایشگاهی که توسط گروه انرژی مجارستانی MOL در این کشور و اسلواکی اداره میشوند و در حالحاضر فقط میتوانند نفت روسیه را فرآوری کنند، موردنیاز است. MOL گفته بود که هزینه ارتقای این پالایشگاهها بین ۵۰۰ تا ۷۰۰میلیون دلار خواهد بود. یکی از مقامات مطلع از این مذاکرات گفت که اتحادیه اروپا بارها حمایت خود را از توسعه خط لوله کرواسی نشان داده است، اما در مورد حمایت کامل از مجارستان برای تغییر وضعیت پالایشگاههای خصوصی تردید دارد، زیرا این موضوع میتواند کمکی ناعادلانه و نقض قوانین رقابتی این اتحادیه باشد. این منبع افزود که مذاکرات در مورد اینکه چه مقدار کمک مالی پیشنهاد شود، در جریان است. این مقام همچنین گفت که درخواست جایگزین مجارستان مبنیبر معافیت کامل نفت خط لوله از تحریمها علیه روسیه «کاملا غیرممکن» است. مجارستان ۶۵درصد نفت خود را با خط لوله از روسیه دریافت میکند.
برنامه بلندمدت برای قطع وابستگی به انرژی روسیه
در جبهه دیگری، کمیسیون اروپا چهارشنبه از یک طرح ۲۱۰میلیارد یورویی برای این قاره رونمایی کرد که تا سال۲۰۲۷ به اتکای آن به سوختهای فسیلی روسیه پایان میدهد و از سردی روابط با مسکو برای تسریع گذار خود به انرژی سبز استفاده میکند. تهاجم روسیه به اوکراین، اتحادیه اروپا را بر آن داشته تا در بحبوحه نگرانیهای شدید از شوکهای عرضه، در سیاستهای انرژی خود تجدیدنظر کند. روسیه ۴۰درصد گاز این بلوک و ۲۷درصد نفت وارداتی آن را تامین میکند. بروکسل برای دورکردن کشورهای اتحادیه از این سوختها، طرحی سهجانبه پیشنهاد کرد: شیفت به واردات بیشتر گاز غیرروسی، گسترش سریعتر انرژیهای تجدیدپذیر و تلاش بیشتر برای صرفهجویی در انرژی. این اقدامات شامل ترکیبی از قوانین اتحادیه اروپا، طرحهای غیرالزامآور و توصیههایی به دولتهای ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا است که عمدتا مسوول سیاستهای انرژی ملی خود هستند. روی هم رفته، بروکسل انتظار دارد که این کشورها علاوهبر سرمایهگذاریهایی که قبلا برای دستیابی به هدف اقلیمی اتحادیه در سال۲۰۳۰ لازم بود، تا سال۲۰۲۷ به ۲۱۰میلیارد یورو سرمایهگذاری اضافی و تا سال۲۰۳۰ به ۳۰۰میلیارد یورو نیاز داشته باشند. در نهایت، کمیسیون اروپا اعلام کرد که این سرمایهگذاریها هزینه واردات سوخت فسیلی اروپا را کاهش میدهد.
این سرمایهگذاریها شامل ۸۶میلیارد یورو برای انرژیهای تجدیدپذیر و ۲۷میلیارد یورو برای زیرساختهای هیدروژنی، ۲۹میلیارد یورو برای شبکههای برق و ۵۶میلیارد یورو برای صرفهجویی در انرژی و پمپهای حرارتی است. این کمیسیون گفت که برخی سرمایهگذاریها در زیرساختهای سوخت فسیلی نیز موردنیاز است که شامل ۱۰میلیارد یورو برای ۱۲ پروژه گاز و LNG و تا ۲میلیارد یورو برای نفت میشود که کشورهای اروپایمرکزی و شرقی محصور در خشکی را هدف قرار میدهد که به عرضه غیرروسی دسترسی ندارند. برای پیشبرد این برنامهها، کمیسیون اروپا هدف قانونی بالاتری را برای دریافت ۴۵درصد انرژی اتحادیه از منابع تجدیدپذیر تا سال۲۰۳۰ پیشنهاد کرد و جایگزین پیشنهاد فعلی ۴۰درصدی آن شد.
هدف دیگر کاهش ۱۳درصدی مصرف انرژی اتحادیه اروپا تا سال۲۰۳۰ نسبت به سطوح موردانتظار است و جایگزین پیشنهاد ۹درصدی فعلی آن خواهد شد. اتحادیه اروپا در حال مذاکره درباره قوانینی است که ساختمانها را سریعتر بازسازی کند تا انرژی کمتری مصرف شود و گفته اقدامات داوطلبانه مانند رانندگی کمتر یا کمکردن درجه ترموستاتها میتواند تقاضای گاز و نفت را تا ۵درصد کاهش دهد. اهداف الزامآور قانونی نیاز به تایید کشورهای اتحادیه اروپا و قانونگذاران دارد. طرح اتحادیه اروپا شامل یک برنامه کوتاهمدت برای تامین گاز غیرروسی بهمنظور جایگزینی ۱۵۵میلیارد مترمکعبی است که اروپا سالانه از مسکو میخرد. انتظار میرود تقاضای گاز اروپا تا سال۲۰۳۰ برای دستیابی به اهداف اقلیمی ۳۰درصد کاهش یابد، اما در حالحاضر کشورها برای گرم کردن خانهها و تولید برق به این سوخت متکی هستند.