کییف بخشی از گاز صادراتی مسکو به اروپا را قطع کرد
اپراتور اوکراینی روز سهشنبه اعلام کرد که ترانزیت گاز روسیه به اروپا از طریق سوخرانوفکا را از روز چهارشنبه به دلیل وضعیت فورسماژور متوقف خواهد کرد. بهانه اوکراینیها برای چنین اقدام فورسماژوری این است که میگویند ایستگاه کمپرسور گاز نووپسکوف در منطقه لوگانسک از کنترل نیروهای اوکراینی خارج شده است و به همین دلیل آنها جریان گاز را قطع کردهاند. بلومبرگ نیز میگوید که تا میانه روز چهارشنبه حدود ۱۸درصد از محمولههای ترانزیتی گاز از طریق خط لوله کاهش یافتهاند؛ اما در ساعات بعد، روسیه جریان گاز را از طریق نقطه مرزی ثانویه افزایش داد که این امر بخشی از نگرانیهای اروپاییها و بازار درباره این رویداد را کاهش داد. جیمز هاکسپ، تحلیلگر اساندپی گلوبال کامودیتی اینسایتس (S&P Global Commodity Insights)، گفت: «برای دیدن واکنش جدی بازار، باید یک کشور دارنده قرارداد را ببینیم که تایید میکند تحویل گاز انجام نمیشود. به نظر میرسد محمولههای روسی درحالحاضر برای سفارشها کافی باشند. بیانیه دیروز گازپروم نشان میدهد که روسها میتوانند اوکراین را به دلیل قطع انتقال گاز به اروپا سرزنش کنند و این اقدام اوکراین خطرات زیادی را برای قیمتها به وجود آورده است.»
کییف پیش از این به روسیه هشدار داده بود که اقدامات نیروهای نظامی روسیه در منطقه لوهانسک در شرق اوکراین، ممکن است باعث توقف ارسال یکسوم گازی شود که از طریق این کشور به اروپا ترانزیت میشود. اپراتور گاز اوکراین میگوید که نمیتواند به تعهدات قراردادی از طریق نقطه مرزی سوخرانیوکا ــ که در روسی به آن سوخرانوفکا میگویند ــ عمل کند و در عوض پیشنهاد کرد که جریان جایگزین آن از طریق سودژا تغییر مسیر دهد. شرکت نفت دولتی نفتگاز اوکراین (Naftogaz) در بیانیهای اعلام کرده است که اوکراین مسوولیتی در قبال ترانزیت گاز از طریق سرزمینهایی که در این بیانیه تحت اشغال روسیه توصیف شدهاند، ندارد و گازپروم نیز در این باره مطلع شده است. این شرکت همچنین گفت که پیشنهاد تغییر مسیر گاز را داده است و به گفته آنها سوئیچ گاز به سودژا هیچ مشکل فنی ندارد و هزینه اضافی هم برای روسیه ندارد. یکی از سخنگویان گازپروم گفت که اوکراین درباره اختلالی که قصد ایجاد آن را دارد به این شرکت اطلاع داده است؛ اما هیچ شواهد و تاییدی مبنی بر فورسماژور بودن این اقدام دریافت نکرده است. گازپروم همچنین درباره پیشنهاد تغییر مسیر جریان گاز هم گفت که سوئیچ جریان گاز به سوژدا از نظر فنی غیرممکن است.
بازرگانان گاز اروپایی همچنان در وضعیت ناامیدی قرار دارند و قیمتها اخیرا به لطف هوای گرم و جریان مداوم محمولههای گاز طبیعی مایع که به اروپا میرسد، کاهش یافته است. روسیه در سال گذشته حدود ۴۰درصد از گاز موردنیاز اتحادیه اروپا را تامین کرد و حدود یکسوم آن را هم از طریق اوکراین به اروپا فرستاد. بیارن شیلدروپ، تحلیلگر ارشد کالایی در SEB گفت که این کاهش فاجعهبار نیست، اما زنگ خطر را برای آنچه ممکن است در ادامه پیش بیاید به صدا درآورده است. شرکت نفتگاز اوکراین همچنین اعلام کرده است که اوکراین تنها میتواند حملونقل ایمن گاز را از طریق قلمروی تحت کنترل خود تضمین کند و به همین دلیل است که پیشنهاد تغییر مسیر به سودژا را که تحت کنترل اوکراین است داده است. سوخرانوفکا و سوژدا، نقاط کلیدی مرز روسیه و اوکراین هستند که جریانهای صادراتی گازپروم به اروپا را برای ترانزیت دریافت میکنند. گفتنی است که تا روز سهشنبه، ۲۷درصد از جریانها از ایستگاه سوخرانوفکا و مابقی نیز از سودژا عبور کرده بودند. سوخرانوفکا ظرفیت انتقالی تا ۶/ ۳۲ میلیون مترمکعب گاز را دارد.
به رغم اقدام اوکراینیها و تهدید آنها به قطع ترانزیت گاز روسیه به اروپا، شرکت گازپروم میگوید که مشکلی برای ادامه ارسال گاز از طریق اوکراین به طور معمول نمیبیند و به تمام تعهدات خود در قبال مشتریان اروپایی پایبند است. سرگئی کوپریانوف، سخنگوی گازپروم، هم گفته است که درخواست اوکراینیها هم از نظر فنی ناممکن است و هم اینکه گازپروم دلیلی برای انتقال جریان گاز به سودژا که تحت کنترل اوکراینیهاست نمیبیند. این اقدام اوکراین، باعث افزایش قیمت گاز طبیعی در بازارهای اروپایی شد. بر اساس دادههای رفینیتیو، قیمت شاخص گاز طبیعی TTF در معاملات ساعات ابتدایی صبح روز چهارشنبه تا بیش از ۴/ ۶درصد افزایش یافت.