بهترین ژانویه نفت در 30 سال اخیر

 شاخص جهانی برنت در نخستین ماه سال ۲۰۲۲ با عملکردی درخشان توانست ۱۷‌درصد رشد کند و بالای سطح ۹۱دلار بر بشکه در روز دوشنبه بسته شود که بالاترین بازدهی نفتی ژانویه در دست‌‌‌کم ۳۰سال گذشته به حساب می‌‌‌آید. همچنین نفت بهترین عملکرد ماهانه را از فوریه سال گذشته رقم زد. تنش‌‌‌های ژئوپلیتیک در اروپا و خاورمیانه که احتمال اختلال در عرضه را بالا برده، در کنار رشد فزاینده تقاضا که از عرضه پیشی گرفته است، موجب چنین بازدهی در بازار نفت شد. به‌‌‌نظر می‌رسد عملکرد بسیار مثبت نفت بیش از هر چیز به عوامل بنیادی درون خودش مرتبط است؛ چراکه شاخص دلار آمریکا -که با اغلب کامودیتی‌‌‌ها از جمله نفت رابطه‌‌‌ای معکوس دارد- در سطح بالایی قرار دارد و بازارهای سرمایه هم در جهان به‌دلیل انتظارات از سیگنال فدرال‌رزرو برای افزایش نرخ بهره تضعیف شده‌‌‌اند. مساله اصلی در بازار نفت عرضه ناکافی است. در همین حال، اوپک و متحدانش از اهداف تولید خود به‌‌‌شدت عقب هستند. انتظار می‌رود ائتلاف اوپک‌‌‌پلاس در جلسه چهارشنبه خود مجددا تصمیم به افزایش ماهانه ۴۰۰‌هزار بشکه‌‌‌ای در روز بگیرد. با این حال، گلدمن‌ساکس معتقد است میل این گروه به افزایش عرضه بیش از ماه‌‌‌های گذشته در حال رشد است؛ چراکه آنها نمی‌‌‌خواهند تورم بالا موجب کندی اقتصاد جهانی شود.

نفت ژانویه در صدر سه‌دهه اخیر

طلای سیاه به دلیل تقاضای قوی که از عرضه پیشی گرفت و تنش‌‌‌های سیاسی-نظامی، در اولین ماه سال‌جاری میلادی بهترین عملکرد را به‌‌‌دست آورد. این کامودیتی همچنین در مجموع کل ماه‌‌‌ها بالاترین عملکرد را از فوریه سال ۲۰۲۱ رقم زد. به گزارش بلومبرگ، شاخص جهانی برنت با ۱۷‌درصد رشد روز دوشنبه توانست ماه ژانویه را بالای سطح ۹۱دلار بر بشکه به پایان ببرد. ترکیبی از رونق تقاضا، عرضه ناپیوسته و روند کاهشی موجودی‌‌‌ها به نفت کمک کرد در این ماه جهش داشته باشد. در این میان، بانک‌های رده‌بالا و شرکت‌های نفتی می‌‌‌گویند قیمت‌ها ممکن است به‌‌‌زودی از ۱۰۰دلار بر بشکه عبور کنند.

راب هاورث، استراتژیست ارشد سرمایه‌گذاری در مدیریت ثروت بانک آمریکا در این باره گفت: رالی قیمت نفت واقعا «داستان عرضه» است. هاورث افزود: «بهای نفت در حالی پرواز می‌کند که دلار آمریکا قوی و بازار جهانی سهام ضعیف است. این رشد بیش از هر چیز به عوامل بنیادی خود این بازار برمی‌گردد.»

معامله‌‌‌گران روز دوشنبه، یعنی روز پایانی این ماه با مجموعه‌‌‌ای از عوامل افزایشی آشنا، از آب و هوا گرفته تا موجودی‌‌‌ها، مواجه شدند. دمای پایین در آمریکا موجب بهبود تقاضای سوخت شده و بوستون رکورد بارش برف طی آخر هفته گذشته را گزارش کرده و در بخش‌‌‌هایی از نیویورک تا ۲۰سانتی‌متر برف آمده است. یک خط لوله نفت در اکوادور بر اثر رانش زمین آسیب دید که به طور بالقوه عرضه را به خطر می‌اندازد. در همین حال، نفت نگهداری‌شده در نفتکش‌‌‌ها هفته گذشته بیش از ۲۰‌درصد کاهش یافت که آخرین نشانه کاهش ذخایر است. در حالی که قیمت نفت به دلیل تنش‌‌‌ها در مرز روسیه و اوکراین حمایت شد، این موضوع با ناتوانی سازمان کشورهای صادرکننده نفت(اوپک) و متحدانش از جمله روسیه ترکیب شده است. اعضای اتحادیه اوپک‌‌‌پلاس چهارشنبه گرد هم جمع می‌‌‌شوند تا بازار را مورد ارزیابی قرار دهند.

همزمان با ریکاوری اقتصادها از پاندمی کرونا، بازار فرآورده‌‌‌های نفتی هم به‌‌‌شدت افزایشی بوده است. پالایشگران در سراسر جهان سود‌‌‌های بالایی از تولید بنزین کسب می‌کنند؛ چراکه چشم‌‌‌انداز تقاضا سیگنال ادامه این روند پرقدرت را می‌دهد. بازارهای جهانی نفت در ساختار وارونگی(backwardation)  فرو رفته‌‌‌اند که سیگنال محدودیت عرضه را می‌دهد. در این ساختار قیمت قراردادهای آتی با سررسید فوری بالاتر از بهای این قراردادها با زمان تحویل دیرتر است.

تحلیل گلدمن‌ساکس از نتیجه جلسه اوپک‌‌‌پلاس

با وجود اینکه اغلب تحلیلگران انتظار دارند جلسه اوپک و متحدانش متفاوت از نشست‌‌‌های پیشین آنها نباشد، بانک وال‌‌‌استریت گلدمن‌ساکس گفته به دلیل رسیدن برنت به ۹۰دلار بر بشکه، ممکن است این ائتلاف افزایش تولید بزرگ‌تر از انتظاری را اعلام کند. به گفته این بانک، احتمالات نتیجه جلسه چهارشنبه همچنان به‌‌‌طور مساوی بین افزایش ۴۰۰‌هزار بشکه در روز برای ماه مارس و افزایش بیشتر آن تقسیم شده است.  

تحلیلگران گلدمن‌ساکس از جمله دیمین کوروالین، کالوم بروس و جفری کوری در گزارشی نوشتند: «ما با توجه به رالی قیمتی اخیر و فشار احتمالی کشورهای واردکننده، پتانسیل رو به رشدی را برای افزایش سریع‌‌‌تر عرضه در این نشست می‌‌‌بینیم.» گلدمن‌ساکس ادامه داد: «این گروه از تولیدکنندگان همچنین ممکن است نگران تغییر تهاجمی بانک مرکزی باشند که می‌‌‌تواند به کندی رشد اقتصاد جهانی و درآمدهای نفتی در اواخر امسال منجر شود.» این بانک گفت که چنین اقدامی از سوی اوپک به کاهش کوتاه‌مدت قیمت نفت منجر خواهد شد؛ اما دیدگاه صعودی گلدمن‌ساکس را تغییر نخواهد داد. این بانک اظهار کرد که کاهش سریع موارد کووید-۱۹، تقاضای قوی از ابتدای سال ۲۰۲۲ و درآمدهای اولیه تولیدکنندگان آمریکایی «همگی اعتقاد گلدمن‌ساکس را در موردنیاز به قیمت‌های به‌شدت بالاتر تقویت می‌کنند.» به گفته گلدمن‌ساکس، به‌رغم جهش نفت، اوپک باید تعدادی از عواملی را که می‌‌‌توانند قیمت‌ها را تضعیف کنند، ارزیابی کند. گمانه‌‌‌زنی‌‌‌های جدیدی در مورد آزادسازی حجم بیشتری از ذخایر نفت استراتژیک ایالات‌متحده وجود دارد و جایگزینی گاز طبیعی با نفت ممکن است با پایان زمستان در نیمکره‌شمالی کاهش یابد. همچنین در مذاکرات هسته‌ای ایران پیشرفت‌‌‌هایی حاصل شده است که می‌‌‌تواند به لغو تحریم‌‌‌های نفتی جمهوری اسلامی منجر شود.این تحلیلگران نوشتند: «افزایش احتمال بازگشت بالقوه صادرات ایران احتمالا استدلالی در جهت مخالف افزایش بزرگ تولید اوپک است.»

رشد پیش‌بینی‌‌‌ها از قیمت نفت

اقتصاددان‌‌‌ها و تحلیلگران نفتی عقیده دارند تاثیر کمتر از حد انتظار کرونای اُمیکرون بر تقاضای نفت و ادامه روند افزایش آن در کنار مخاطرات ژئوپلیتیکی، قیمت نفت را در سال‌جاری میلادی بالا نگه خواهد داشت. به‌‌‌ گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از رویترز، در شرایطی که ترس از همه‌گیری کرونای اُمیکرون ازبین ‌‌‌رفته، قیمت نفت در نتیجه مخاطرات ژئوپلیتیکی و روند افزایش تقاضا شروعی توفانی در ابتدای سال‌جاری میلادی داشته است. نظرسنجی از ۴۳اقتصاددان و تحلیلگر نشان می‌دهد قیمت نفت‌خام برنت به‌‌‌طور متوسط در سال‌جاری میلادی برابر با ۱۶/ ۷۹دلار در هر بشکه خواهد بود. این بالاترین پیش‌بینی قیمت نفت برای ۲۰۲۲ است و افزایش قابل‌‌‌توجهی نسبت‌‌‌به ۵۷/ ۷۳دلار نشان می‌دهد که قبلا تخمین زده ‌‌‌شده بود.انتظار می‌رود متوسط قیمت نفت‌خام آمریکا در ۲۰۲۲ برابر با ۲۳/ ۷۶دلار در هر بشکه باشد، در حالی که نظرسنجی ماه گذشته ۳۸/ ۷۱دلار را نشان می‌‌‌داد.

اقتصاددان‌‌‌ها عقیده دارند با توجه به کمبود نفت در بازار، قیمت آن احتمالا به بیش‌‌‌ از ۱۰۰دلار در هر بشکه خواهد رسید؛ مخصوصا اگر ائتلاف اوپک‌پلاس نتواند به هدف خود برای افزایش تولید برسد، تولیدکنندگان آمریکا قادر به افزایش تولید خود نباشند یا بحران اوکراین و روسیه تشدید شود.

پیش‌بینی می‌شود روند افزایش تقاضای نفت تاثیر چندانی از همه‌گیری کرونای اُمیکرون نپذیرد و ۳ تا ۵میلیون بشکه در روز در ۲۰۲۲ رشد داشته باشد.

شاخص‌‌‌های نفتی روز سه‌‌‌شنبه به‌‌‌دلیل انتظارات از افزایش موجودی نفتی آمریکا پایین آمدند؛ با این حال، چشم‌‌‌انداز افزایش تولید محدود اوپک‌‌‌پلاس و رشد قوی تقاضا از آن حمایت کردند. برنت و وست‌تگزاس اینترمدییت ساعت ۱۶ روز گذشته به‌‌‌ترتیب در سطوح ۸۵/ ۸۸ و ۷۲/ ۸۷دلار بر بشکه معامله شدند.