ششمین هفته پیاپی افزایشی نفت رقم خورد
بازار در پی بشکههای نفت
چهارشنبه هفته جاری جلسه ماهانه اوپک و متحدانش برگزار می‌شود که انتظار می‌رود مانند ماه‌‌‌های قبل با تصمیم افزایش ۴۰۰هزار بشکهای تولید این ائتلاف برای ماه مارس همراه باشد. با این حال، این تصمیمات در میدان عمل به حقیقت نپیوسته و تا ماه پایانی سال ۲۰۲۱، اوپک‌‌‌پلاس ۷۴۰هزار بشکه در روز یعنی در مجموع صدها میلیون بشکه از اهداف تولید خود عقب بوده است و پیش‌بینی می‌شود در ژانویه و فوریه به حجم این شکاف افزوده شود. در چنین شرایطی، جان کمپ تحلیلگر رویترز با ذکر این نکات و عوامل دیگر، ظهور کمبود عرضه شدیدتر در سال ۲۰۲۲ را پیش‌بینی می‌کند؛ هرچند چنین وضعیتی طولانی‌‌‌مدت نخواهد بود.
رشد ۲درصدی در ششمین هفته صعودی
بهای نفت روز جمعه به بالاترین سطوح از سال ۲۰۱۴ رسید و توانست به دلیل وخیم شدن تنش‌‌‌های ژئوپلیتیک که به نگرانی بیشتر بر سر محدودیت عرضه انرژی انجامیده است، ششمین هفته متوالی افزایشی خود را رقم بزند. به گزارش خبرگزاری رویترز، در مقیاس هفتگی، نفت طولانی‌‌‌ترین روند افزایشی خود از اکتبر سال گذشته را ثبت کرد. نفت برنت جمعه با ۶۹سنت افزایش به ۰۳/ ۹۰دلار بر بشکه رسید؛ اما پیش از آن به ۷/ ۹۱دلار رسیده بود که بالاترین سطح از اکتبر ۲۰۱۴ است. این نفت شاخص در کل هفته ۴/ ۲درصد بازدهی داشت. شاخص مهم دیگر بازار نفت، یعنی وست تگزاس اینترمدییت هم وضعیت مشابهی داشت. این نفت در معاملات روز جمعه ۲۱سنت بالا رفت و با قیمت ۸۲/ ۸۶دلار در هر بشکه هفته را به پایان برد. وست‌تگزاس در ساعات پیش از آن به اوج ۸۴/ ۸۸دلاری هم رسیده بود. نفت‌خام آمریکا هم این هفته نزدیک به ۲درصد رشد کرد. امروز آخرین روز کاری ژانویه خواهد بود که پیش‌بینی می‌شود بازار نفت بتواند بازدهی بسیار بالایی را ثبت کند.
محدودیت عرضه نفت باعث شده است تا ساختار ۶ماهه برنت وارد وارونگی ۶/ ۹۲(backwardation) دلار بر بشکه بشود که بزرگ‌ترین رقم از سال ۲۰۱۳ است. ساختار وارونگی وقتی ایجاد می‌شود که قراردادهای آتی برای تحویل در ماه‌‌‌های نزدیک با قیمتی بالاتر از قراردادهای با زمان تحویل دیرتر به فروش برسند. این ساختار که از محدودیت عرضه حکایت دارد، معامله‌‌‌گران را به آزادسازی سریع‌‌‌تر نفت ذخیره‌شده تشویق می‌کند. تولیدکنندگان بزرگ اوپک‌‌‌پلاس برای افزایش عرضه با مشکل مواجه بوده‌‌‌اند. بازار همچنین به حملات گروه حوثی‌‌‌های یمن به امارات‌متحده عربی واکنش نشان داد. علاوه بر این، قیمت‌ها به دلیل نگرانی در مورد حمله نظامی احتمالی به اوکراین که می‌‌‌تواند بازارهای انرژی را مختل کند تقویت شد؛ به‌خصوص اینکه عرضه گاز طبیعی به اروپا هم کاملا تحت‌تاثیر قرار خواهد گرفت. تولید نفت آمریکا هم با وجود افزایش پیوسته تعداد دکل‌‌‌های حفاری، به‌‌‌سختی بالا رفته و انتظار می‌رود در سال‌جاری میلادی بیش از این افزایش یابد. در سوی تقاضا هم، تحلیلگران و مسوولان شرکت‌های نفتی می‌گویند واردات نفت در چین به عنوان بزرگ‌ترین واردکننده کامودیتی‌‌‌ها در جهان، می‌‌‌تواند در سال ۲۰۲۲ افزایش ۷درصدی را تجربه کند.
اوپک‌‌‌پلاس به افزایش عرضه زیادی خوش‌بین است
جولیان لی، تحلیلگر بلومبرگ در گزارشی گفته که اوپک‌‌‌پلاس بیش از حد در مورد رشد عرضه‌‌‌اش خوش‌بین است؛ چراکه همین حالا هم از اهداف خود عقب است. بر این اساس، این ائتلاف احتمالا در جلسه پیش‌‌‌روی خود اقدام به افزایش عرضه کند، اما این رشد تولید، عقب‌‌‌ماندگی پیشین را جبران نخواهد کرد و شکاف بین تولید واقعی و اهداف تولید حتی بزرگ‌تر از گذشته خواهد شد.
به جز یکی دو استثنا شامل جلسه نوامبر اوپک‌‌‌پلاس که در مقابل درخواست مشتریان برای افزایش بیشتر تولید مقاومت کردند، بقیه نشست‌‌‌های مجازی آنها حالت روزمره و پیش‌بینی‌‌‌پذیری به خود گرفته‌اند. با این حال، لی معتقد است چند جلسه بدون هیجان دیگر هم نیاز است. اوپک‌‌‌پلاس از زمانی که تصمیم به افزایش ماهانه ۴۰۰هزار بشکه در روز گرفت، از برآورده کردن آن ناتوان بوده است. در واقع از پنج‌ماه پایانی سال گذشته (آگوست تا دسامبر) که این طرح اجرا شده، در سه‌ماه تولید اوپک‌‌‌پلاس کمتر از هدف بوده است. میزان رشد عرضه در این پنج‌ماه به این صورت بوده است: آگوست ۹۴هزار بشکه در روز، سپتامبر ۵۷۸هزار بشکه در روز، اکتبر ۳۷۱هزار بشکه در روز، نوامبر ۴۴۳هزار بشکه در روز و دسامبر ۳۰۴هزار بشکه در روز. به این ترتیب از مجموع ۲میلیون بشکهای که اوپک‌‌‌پلاس باید در این مدت اضافه می‌‌‌کرد، ۸/ ۱میلیون بشکه در روز محقق شده است. شاید این مقدار، حجم کمی به نظر برسد اما اینطور نیست؛ چراکه زمان‌بندی بسیار مهم است. در واقع بزرگ‌ترین عقب‌‌‌افتادگی در تولید در ماه آگوست اتفاق افتاده که این امر تا پایان سال جبران نشده است. بنابراین در مجموع طی این پنج‌ماه، نزدیک به ۱۱۰میلیون بشکه کمتر نفت تولید شده است. این حجم برای تامین یک‌ماه آلمان و فرانسه به عنوان دو مصرف‌کننده بزرگ اروپا کافی است. اوپک‌‌‌پلاس از جولای ۶۴۰هزار بشکه در روز و در مجموع ۷۴۰هزار بشکه روزانه از برنامه افزایش تولید خود عقب است. این شکاف احتمالا در ژانویه و فوریه عمیق‌‌‌تر هم می‌شود. در این میان، جالب است که روسیه بزرگ‌ترین سهم را در این شکاف داشته است. این کشور بین جولای تا دسامبر اجازه داشت ۵۲۵هزار بشکه در روز به تولید خود بیفزاید، اما فقط توانسته ۳۷۲هزار بشکه روزانه رشد عرضه داشته باشد. نیجریه با ۴۰هزار بشکه کاهش تولید در جایگاه دوم قرار دارد. این کشور آفریقایی می‌‌‌توانست دو برابر این رقم افزایش تولید داشته باشد. برای دیگر تولیدکنندگان اوپک‌‌‌پلاس هم وضع مشابهی در ظرفیت مازاد تولید وجود دارد؛ چراکه آنها هم با کاهش شدید سرمایه‌گذاری موردنیاز برای حفظ عرضه مواجه هستند. بنابراین بیشتر آنها نمی‌‌‌توانند به سطوح پیشاکرونایی برسند.
احتمال کسری شدید بازار
جان کمپ، ستون‌‌‌نویس رویترز در تحلیلی که نوشته، اشاره می‌کند که قیمت نفت نشانه‌‌‌های بیش از حد داغ شدن بازار (افزایش شدید تقاضا و کمبود عرضه) را نشان می‌دهد و معامله‌‌‌گران کمبود شدید نفت در سال‌جاری را پیش‌بینی می‌کنند. همزمان موجودی‌‌‌های نفت از قبل پایین هستند و ظرفیت خالی کمی برای افزایش تولید در کوتاه‌‌‌مدت وجود دارد. کمپ هم به ساختار وارونگی به عنوان سیگنال واضح محدودیت عرضه اشاره می‌کند و با یادآوری رشد بیش از ۲۰درصدی نفت در دو ماه گذشته، می‌‌‌گوید نگرانی در مورد اُمیکرون جای خود را به نگرانی درباره افزایش آهسته تولید داده است.
عربستان و متحدانش همه موجودی مازاد انبارهای نفتی را تخلیه کرده‌‌‌اند و همزمان، تولیدکنندگان شیل ایالات‌متحده از شرکت‌های شورشی، اخلالگر و انقلابی به شرکت‌هایی تبدیل شده‌‌‌اند که بر محدود کردن رشد تولید، برخورداری از قیمت‌های بالاتر و حداکثر کردن بازگشت نقدینگی به سهامداران متمرکز شده‌‌‌اند.
کمپ با تاکید بر پایین بودن ظرفیت عرضه مازاد، قوی بودن تقاضا در دوره پساکرونایی و همین‌طور تنش‌‌‌ها در مورد اوکراین، معتقد است قیمت‌ها تا جایی به روند افزایشی خود ادامه می‌دهند که شروع به تشویق تولید، کاهش مصرف و رشد موجودی‌‌‌ها و ظرفیت مازاد کنند؛ عواملی که در نهایت به بازگشت منحنی قیمتی منجر خواهند شد.
