پکن در سال ۲۰۲۱ خرید نفت از تهران و کاراکاس را افزایش داد
مشتری اصلی نفت تحریمی
ولع پالایشگران چینی برای نفت تحریمی
درحالی‌که مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در وین برای احیای برجام در جریان است، بلومبرگ در گزارشی به نقل از شرکت کپلر اظهار کرد که چین خرید نفت از ایران و ونزوئلا را در سال۲۰۲۱ به شکل چشمگیری افزایش داده است. افزایش بهای طلای‌سیاه در بازارهای جهانی، باعث شده تا محموله‌‌‌‌‌‌‌‌‌های ایرانی و ونزوئلایی به جذاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین گزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بازار برای پالایشگران چینی بدل شوند و این کشور به‌‌‌‌‌‌‌‌‌رغم آنکه به‌صورت رسمی از این ۲کشور نفت وارد نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند، اما آمارها حاکی از رشد ۵۳درصدی واردات غیررسمی در سال گذشته بوده است. ولع پالایشگران چینی برای نفت تحریمی ایران و ونزوئلا به دلیل صرفه اقتصادی بسیار بالا و تخفیف‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی است که این کشورها برای خریداران نفت خود در‌نظر می‌گیرند و افزایش قیمت‌های رسمی در بازار جهانی، تب پالایشگران خصوصی را بیش از پیش افزایش داده است. در همین حال، همزمان با پیشرفت نسبی مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای، حسین امیرعبداللهیان قرار است روز جمعه به چین سفر کند و یکی از مهم‌ترین محورهای سفر وی به پکن، همکاری در صنعت نفت و گاز با طرف چینی خواهد بود.
خرید ۳۲۴ میلیون بشکه نفت از ایران و ونزوئلا
به گزارش خبر‌گزاری بلومبرگ، چین در سال۲۰۲۱ واردات نفت‌خام از ایران و ونزوئلا را بیش از ۱۱۱میلیون بشکه افزایش داده و میزان واردات از این ۲کشور به بالاترین سطح خود در سال اخیر رسیده است.
براساس دادههای شرکت اطلاعات بازار کپلر، پالایشگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان در سال گذشته میلادی ۳۲۴میلیون بشکه نفت‌خام از ایران و ونزوئلا خریده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند که حدود ۵۳درصد بیشتر از سال۲۰۲۰ است.
مطابق دادههای کپلر، چین در سال۲۰۲۰ بیش از ۲۱۲میلیون بشکه، در سال۲۰۱۹ حدود ۲۴۰میلیون بشکه و در سال۲۰۱۸ نیز ۹/ ۳۵۱میلیون بشکه نفت‌خام از ایران و ونزوئلا وارد کرده است.
گفتنی است که با توجه به دادههای قبلی و حجم تخمینی تجارت نفتی پکن، به‌نظر می‌رسد که بخش بزرگ‌تر این رقم مربوط به محموله‌‌‌‌‌‌‌‌‌های نفتی ایران است.
بلومبرگ میگوید که خریداران چینی و به‌ویژه پالایشگران خصوصی از سیاست تحریمی سفت و سخت واشنگتن علیه نفت ایران و ونزوئلا سود برده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند و در شرایطی که دیگر رقبای آسیایی مجبور شدهاند که خرید از این کشورها را متوقف کنند، آنها همچنان به خرید‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خود ادامه می‌دهند.
چینیها می‌‌‌‌‌‌‌‌‌دانند که در صورت محکوم‌شدن به نقض تحریمها، خطر قطع دسترسی آنها به سیستم مالی ایالات‌متحده را با خود به‌همراه دارد یا حتی ممکن است دارایی‌های آنها در آمریکا مسدود شود، اما این امر هم آنها را از این تجارت پرسود منصرف نکرده است.
انبوه محموله‌‌‌‌‌‌‌‌‌های به‌فروش نرسیده، افزایش قیمت‌ها در بازار بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌المللی و صدور سهمیه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بیشتر واردات نفت‌خام پالایشگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خصوصی را تشویق کرده تا نفت بیشتری را از کشورهای تحت‌تحریم وارد کنند. محموله‌‌‌‌‌‌‌‌‌های نفتی که غالبا در اطلاعات و آمارهای رسمی گمرکی نشان داده نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند.
آنوپ سینگ، رئیس بخش تحقیقات نفتکش شرکت کارگزار نفتکش برایمار ای‌‌‌‌‌‌‌‌‌سی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ام (Braemar ACM) میگوید که این افزایش واردات همزمان با رشد قیمت نفت همراه بوده که این امر باعث‌شده نفت‌خام ایران تا ۱۰درصد ارزان‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر به چین تحویل داده شود.
وی همچنین اظهار کرد که ایالات‌متحده سختگیری در اجرای تحریمها را به دلیل تلاش برای دستیابی به توافق هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای با ایران کاهش داده است. به گفته آنوپ سینگ، انتقال محموله‌‌‌‌‌‌‌‌‌های نفت تحریمی معمولا برای صرفه‌جویی در هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها، با کشتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌های قدیمی که زمان اسقاط آنها فرا رسیده انجام می‌شود.
او همچنین اظهار کرد که این محموله‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها ممکن است با نفتکش‌‌هایی که فرستنده‌‌‌‌‌‌‌‌‌های راداری آنها خاموش است، مستقیما فرستاده شوند یا اینکه در دریا به روش کشتی به کشتی منتقل شوند تا بدین شکل مبدا آنها مخفی شود.
گفتنی است که نفت‌خام ایران و ونزوئلا با تغییر هویت تجاری به چین فرستاده می‌شوند و اغلب تحت‌عنوان نفت مالزی و عمان عرضه می‌شوند. دادههای رسمی نشان می‌دهد که چین از ماه دسامبر۲۰۲۰ تاکنون از ایران هیچ نفت‌خامی خریداری نکرده است، درحالی‌که واردات چین از عمان و مالزی افزایش یافته است.
شرکت مشاوره صنعتی انرژی‌اسپکتس میگوید که با پیشرفت کند مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای، انتظار می‌رود که واردات نفت‌خام تحریمی توسط چین در ابتدای ۲۰۲۲ همچنان سطح بالایی داشته باشد. گفتنی است که قیمت نفت در بازارهای جهانی در سال گذشته میلادی تقریبا ۵۰درصد افزایش یافته و همین امر، باعث جذابیت بیشتر نفت تحریمی و ارزان برای پالایشگران چینی می‌شود.
یونتائو لیو، تحلیلگر انرژی‌اسپکتس در لندن میگوید که این امر می‌تواند با بررسی‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مالیاتی و بحث آلودگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها که فشار بیشتری به پالایشگران وارد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند، تشدید شود. همچنین اما لی، تحلیلگر شرکت ورتکسا میگوید که بهای نفت تحریمی همیشه با تخفیف همراه خواهد بود.
تحولات نفتی در میدان دیپلماسی
این در حالی است که به‌نظر می‌رسد پیشرفت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی در مذاکرات هسته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای میان ایران و ۱+۴ و به صورت غیرمستقیم با آمریکا حاصل شده است و احتمال رفع تحریم‌های نفتی جدی‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر از هر زمان دیگری است. البته گفتنی است که برخی منابع دیپلماتیک طی روزهای اخیر ضمن تایید حصول پیشرفت در مذاکرات، می‌گویند که هنوز تا دستیابی به توافق فاصله وجود دارد. چین یکی از اعضای برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام است و نقش فعالانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای هم در این مذاکرات ایفا کرده و در گذشته نیز به‌‌‌‌‌‌‌‌‌رغم خروج آمریکا تحت هدایت دونالد ترامپ، توجه چندانی به تحریم‌های نفتی نکرد و همواره به خرید نفت‌خام از ایران ادامه داده است.
در همین حال، وانگ ونبین، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری خلق چین روز سه‌‌‌‌‌‌‌‌‌شنبه گفت که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه ایران روز جمعه ۲۴ دی‌ماه (۱۴ ژانویه) به دعوت وانگ‌یی، رئیس دستگاه دیپلماسی چین، به این کشور سفر خواهد کرد.
روز دوشنبه سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت‌خارجه ایران گفت که در دستور کار سفر امیرعبداللهیان بحث توافق‌نامه ۲۵ساله و اقدامات عملیاتی در حوزه صنعت نفت و گاز قرار دارد.
با وجود آنکه جزئیات رسمی از مفاد توافق‌نامه ۲۵ساله ایران و چین در دسترس نیست، اما مشخص است که بخش عمده‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای از این توافق مربوط به سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری و همکاری‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در صنعت نفت و گاز است. در شرایطی که مذاکرات در وین در حال پیشرفت است، چین تحرکات دیپلماتیک خود را افزایش داده و به‌نظر می‌رسد که دولت این کشور بی‌صبرانه منتظر لغو تحریمها است تا بتواند بار دیگر به‌صورت رسمی و علنی در پروژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های حوزه انرژی ایران سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری و مشارکت کند. شرکت‌های دولتی و بزرگ نفتی چین پس از خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم‌های ایالات‌متحده علیه ایران مجبور شدند از پروژه‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خود در ایران صرف‌نظر و کناره‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری کنند. روندی که در زمینه خرید نفت‌خام نیز کمابیش رخ داد، اما در هر دو مورد چینیها با اتکا به روش‌های خاص خودشان به همکاری با ایران ادامه دادند. رسانه بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌المللی اویل‌پرایس در چندین گزارش مدعی شد که چینیها برای فرار از تحریمها، شرکت‌های بزرگ و دولتی خود را با بازگشت تحریمها از ایران خارج کردند، اما حضور آنها در غالب شرکت‌های کوچک و ناشناخته غیردولتی ادامه یافته است.
