شاخص‌‌های نفتی سومین هفته نزولی پیاپی را پشتسر گذاشتند
بازار نفت در فاز خفیف اصلاحی
شاخص‌‌های بازار نفت طی هفته گذشته هم روندی نزولی اما خفیف داشتند؛ به‌‌طوری که آنها کمتر از یک‌درصد کاهش یافتند، با این حال این سومین هفته پیاپی کاهشی نفت بود که طولانی‌‌ترین روند نزولی هفتگی از مارس امسال به‌‌حساب می‌‌آید. در هفته گذشته عامل اصلی کاهش قیمت، احتمال اقدام دولت آمریکا به فروش بخشی از ذخایر استراتژیک نفت این کشور برای متعادل‌کردن قیمت بنزین بود، با این حال کارشناسان معتقدند این کار نباید برای دستکاری بازار انجام شود؛ چراکه این ذخایر فقط برای مواقع اورژانسی مانند توفان و... طراحی شده‌‌اند. جدای از این، متخصصان این حوزه می‌گویند فروش بخشی از این ذخایر فقط مسکنی موقتی خواهد بود و نمی‌‌تواند در میان و بلندمدت کسری عرضه بازار را جبران کند. به گفته این کارشناسان، بازار در حال‌حاضر بیش از قدرتی که آمریکا برای تاثیرگذاری بر بازار دارد، دچار هراس شده است. از سوی دیگر، گمانه‌‌زنی‌‌ها در این مورد منجر به ایجاد نااطمینانی در بازار شده که باعث اصلاح خفیف قیمت‌ها شده است؛ هرچند هنوز هر دو شاخص اصلی (برنت و وست‌تگزاس اینترمدییت) در سطوح بالای ۸۰دلار بر بشکه معامله می‌شوند.
عوامل دیگری که بر قیمت‌ها فشار آوردند تقویت شاخص دلار و احتمال افزایش نرخ بهره در آمریکا بود که می‌تواند با کاهش تورم، قیمت نفت و دیگر کامودیتی‌‌ها را کاهش دهد. با این همه، شرکت روسنفت روسیه که دومین تولیدکننده بزرگ نفت جهان بعد از آرامکو است هشدار داده اختلاف بین عرضه و تقاضا می‌تواند به یک «ابرچرخه» در این بازار بینجامد و قیمت‌ها را به‌‌شدت بالا ببرد.
سومین هفته نزولی چگونه رقم خورد؟
بهای نفت در آخرین روز کاری هفته گذشته (جمعه) دستاورد قیمتی جلسه قبل از آن را پاک کرد، چراکه نگرانی‌‌‌هایی وجود دارد که فدرال‌رزرو آمریکا برنامه افزایش نرخ بهره برای مهار تورم را سرعت بخشد. برنت در این روز با قیمت ۱۷/ ۸۲دلار بر بشکه بسته شد که در مجموع هفتگی ۷/ ۰درصد کاهش یافت. نفت‌خام آمریکا هم در پایان معاملات به ۸۰ دلار و ۷۹ سنت در هر بشکه رسید که این شاخص نفتی هم در کل هفته ۶/ ۰درصد نزولی بود. به این ترتیب، سومین هفته پیاپی هفتگی نفت با روند نزولی ثبت شد که از مارس سابقه نداشته است. در این هفته سرمایه‌‌گذاران در مورد احتمال اینکه جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا دستور فروش بخشی از ذخایر استراتژیک این کشور (SPR) را صادر کند گمانه‌‌زنی کردند. این اقدام هم در راستای تلاش برای رام‌کردن قیمت‌های انرژی ارزیابی می‌شود که به افزایش تورم کمک کرده است. سخنگوی کاخ‌سفید، جن ساکی اما روز جمعه از گفتن اینکه چنین اتفاقی خواهد افتاد، امتناع کرد که دیدگاه سرمایه‌‌گذاران نفتی را خوشبینانه‌‌تر کرد. ساکی گفت که دولت متبوعش برای افزایش عرضه نفت به کشورهای تولیدکننده فشار آورده تا قیمت‌های بنزین در این کشور متعادل شوند. قیمت بنزین آمریکا به اوج هفت ساله رسیده است. به گفته افراد مطلع، طی چندین هفته اخیر، گروه کوچکی از دستیاران بایدن در مورد اقدامات احتمالی کاخ‌سفید در پاسخ به قیمت‌های بالای نفت بحث کرده‌‌اند، با این حال اجماعی صورت نگرفته چراکه برخی از مسوولان وزارت انرژی مخالف فروش این ذخایر بودند و بعضی دستیاران در کاخ‌سفید برای آزادسازی این ذخایر یا حتی توقف صادرات نفت ایالات‌متحده لابی کرده‌‌اند. فیل فلین، تحلیلگر ارشد بازار در پرایس فیوچرزگروپ به بلومبرگ گفت: «نفت حالا در حالت اصلاح است و اولین سطح حمایتی کلیدی محدوده مهم روانی ۸۰ دلار بر بشکه است.» او ادامه داد: «هراس (بازار) بزرگ‌تر از واقعیت اینکه چقدر دولت بایدن توانایی کاهش قیمت‌های نفت و گاز را دارد، است.»او همچنین به خبر‌گزاری رویترز گفت: «ما معتقدیم اقدام (کاخ‌سفید) هر چیزی که اعلام شود، فقط تاثیری کوتاه‌‌مدت بر قیمت خواهد داشت اما به‌خاطر نااطمینانی، بازار کمی عقب‌‌نشینی میکند.»
ذخایر استراتژیک برای دستکاری بازار؟
جف اشلمن، رئیس اجرایی انجمن مستقل نفت آمریکا (IPAA) معتقد است ذخایر استراتژیک نفت این کشور نباید برای دستکاری بازار نفت یا فرآورده‌ها مورد استفاده قرار گیرد. او به ریگ‌‌زون گفته این امر دیدگاه این سازمان از دیرباز بوده است. اشلمن عنوان کرد: «این (ذخایر) باید یک شبکه ایمنی در صورت اختلال در عرضه نفت‌خام باشد. سیاستگذاران باید با فروش غیر‌‌اضطراری نفت مخالفت کنند.»
او تاکید کرد: «ما شدیدا با استفاده از ذخایر نفت برای تاثیرگذاری بر قیمت بنزین مخالفیم. تداخل در بازار همه ما را آسیب‌‌‌‌پذیرتر میکند و برای تعدیل‌‌های بلندمدت در بازار اثر معکوس دارد. راه‌حل بهتر این است که رهبری آمریکا در تولید گاز طبیعی و نفت را تقویت کنیم، نه خفه‌کردن یا تعطیل کردن آن.»
اشلمن خاطرنشان کرد که اگر دولت بهطور منظم نفت SPR را هر بار که قیمت سوخت داخلی افزایش می‌‌یابد، برای فروش بگذارد، می‌تواند توانایی کشور را برای رسیدگی به وضعیتی که بالقوه آسیب جدی به اقتصاد ایالات‌متحده وارد میکند، کاهش دهد. وی افزود: «علاوه بر این، کاهش ذخایر ممکن است نتیجه مطلوب را در پی نداشته باشد.» او ادامه داد: «فروش نفت SPR در حال‌حاضر می‌تواند بازار شکننده نفت را بی‌‌ثبات کند. پس از هجده‌ماه قیمت پایین تاریخی نفت که صنعت داخلی نفت و گاز را ویران کرد، قیمت نفت اکنون به سطح قبل از همه‌‌گیری بازگشته است.» اشلمن هشدار داد: «با این حال، فروش نفت SPR در این زمان که منابع برای رفع نیازهای داخلی کافی است، می‌تواند به راحتی بازار را تضعیف کند و صنعت داخلی را به آشفتگی اقتصادی بازگرداند.»
احتمال وقوع «ابرچرخه» نفتی؟
شرکت روسنفت روز جمعه هشدار داد بهطور بالقوه احتمال وقوع ابرچرخه در بازارهای جهانی انرژی وجود دارد که چشم‌‌انداز قیمت‌های حتی بالاتر از سطوح فعلی را همزمان با سبقت تقاضا از عرضه تقویت میکند. افزایش قیمت‌های نفت که به دلیل بازیابی اقتصادها در سراسر جهان رخ داد، سود خالص روسنفت در فصل سوم سال را به ۳۱۴ میلیارد روبل (معادل ۴/ ۴ میلیارد دلار) رساند. این در حالی است که این شرکت سال گذشته در دوره مشابه ۶۴میلیارد روبل ضرر داده بود.
ایگور سچین، مدیر اجرایی روسنفت در این‌باره به رویترز گفت: «ما رشد سریع تقاضا برای منابع سنتی انرژی را مشاهده می‌کنیم.» او همچنین اظهار کرد: «از آنجاکه اختلافات ساختاری بین عرضه و تقاضا در بازارهای جهانی انرژی بیش‌‌از پیش ظاهر شده است، ممکن است شاهد یک ابرچرخه جدید در بازارهای نفت و گاز باشیم.» با این حال، اگرچه نشانه‌های مثبتی در سمت تقاضا دیده می‌شود و سفرهای هوایی به‌‌سرعت در حال افزایش است، سیاست‌های پولی و مالی انقباضی‌‌تر و همینطور رسیدن فصل سرد در نیمکره شمالی به‌عنوان موانع رشد بازار عمل خواهند کرد.
در همین حال، سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) هم پنج‌شنبه هفته قبل در گزارش ماهانه خود برآورد تقاضای جهانی نفت برای فصل چهارم سال را ۳۳۰ هزار بشکه در روز نسبت به پیش‌‌بینی‌ماه گذشته کاهش داد. اوپک دلیل این اصلاح نزولی را قیمت‌های بالای نفت دانسته که ریکاوری از پاندمی کووید-۱۹ را تضعیف میکند.
اوپک، روسیه و متحدان دیگر که همگی با‌هم اوپک‌‌پلاس خوانده می‌شوند، هفته گذشته توافق کردند به برنامه افزایش ۴۰۰ هزار بشکه در روز برای هر‌ماه پایبند بمانند.
