«دنیای‌اقتصاد» موضع طرف‌های درگیر در بحران بازار نفت را بررسی کرد
اوپک‌پلاس؛ صحنه نبرد امارات و عربستان
روزنامه فایننشال‌تایمز در گزارشی به زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک اختلافات میان این دو کشور پرداخته است و جنگ بر سر توافق اوپک‌پلاس را نمودی بحرانی از این تضاد‌ها می‌داند و معتقد است، اختلافات میان این دو متحد سابق و رقابت اقتصادی آنها شعله‌های آتش این نبرد را در بازار نفت برافروخته است. وزرای انرژی عربستان‌سعودی و امارات‌متحده‌عربی روز یکشنبه به‌صورت جداگانه با بلومبرگ گفت‌وگو کردند و اختلافاتی را که همواره پشت پرده باقی می‌ماند به صحنه افکار عمومی جهان کشاندند.
شاهزاده سعودی در این گفت‌وگو بار دیگر بر موضع عربستان درباره افزایش محدود، عدم اصلاح سهمیه‌ها و همچنین تمدید توافق تا سال۲۰۲۲ تاکید کرد و از انزوای امارات در اوپک‌پلاس سخن گفت.
البته عبدالعزیز بن‌سلمان معتقد است که بدون امارات نمی‌توان توافق را پیش برد، هرچند برای حل این بحران با همتای خود نیز گفت‌وگویی نداشته است.
در سوی دیگر سهیل المزروعی، وزیر انرژی امارات‌متحده عربی نشان داد که کشورش قصد عقب‌نشینی از موضع خود را ندارد و تلاش‌ها برای تمدید زمان توافق را غیرضروری دانست.
او می‌گوید که امارات دست‌کم تا پایان توافق اوپک‌پلاس به آن پایبند است، اما نیازی به تمدید آن در شرایط کنونی نیست. دلیل موضع المزروعی نادیده گرفته‌شدن حق تولید امارات و ناعادلانه‌بودن سهمیه‌بندی‌ها عنوان شد. این گزارش پیش از آغاز نشست اوپک‌پلاس در ساعت ۱۵ به وقت وین تنظیم شده و نگارنده از نتیجه احتمالی این نشست مطلع نبوده است.
بازار نفت؛ میدان جدید صف‌آرایی منطقه‌ای
اختلافات عمیق میان امارات و عربستان فضای اوپک‌پلاس را قطبی‌تر از هر زمان دیگری کرده است. شاید تا چند سال پیش کسی تصور نمی‌کرد این دو کشور در برابر یکدیگر قرار بگیرند، اما به نظر می‌رسد اکنون بازار نفت را به عرصه رقابت منطقه‌ای و سیاسی خود تبدیل کرده‌اند.
روزنامه فایننشال‌تایمز در گزارشی به ریشه‌های عمیق‌تر اختلاف میان امارات و عربستان پرداخته است که پس از کنار کشیدن امارات از ائتلاف نظامی عربی به رهبری عربستان در جنگ داخلی یمن جرقه آن زده شد.
این روزنامه در گزارش خود به جنبه‌های مختلفی از جمله عادی‌سازی روابط امارات با اسرائیل پرداخته که چندان به مذاق مقامات سعودی خوش نیامده است. از سوی دیگر عربستان با لغو تحریم‌ها علیه قطر، انزوای این دولت عربی خلیج‌فارس را شکست که این امر نیز چندان باب میل امیرنشین متمول منطقه نبود.
باز شدن پای اختلافات سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک میان دو قدرت عربی منطقه روند بهبود اقتصادی جهان را در لبه تیغ قرار داده است. کارن یانگ، از اعضای ارشد اندیشکده موسسه خاورمیانه می‌گوید: «رقابت شدید در میان کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، حالا به مسائل مرتبط با سیاستگذاری اقتصادی کشیده شده است. عربستان به‌وضوح فشار خود را در این زمینه افزایش داده است. امارات نیز می‌خواهد در این میدان برای تامین اهداف خود تلاش کند. این غول‌های انرژی هر یک به دنبال آن هستند تا از طریق سیاستگذاری در حوزه نفتی درآمد صادراتی خود را برای ۱۰سال آینده تضمین کنند.» مروان البلوشی، مشاور سابق نخست‌وزیر امارات به فایننشال‌تایمز گفت که این دو کشور در دهه گذشته همسویی استراتژیکی با هم داشتند، اما حالا رقابت اقتصادی میان آنها تشدید شده است. رقابت‌های منطقه‌ای میان عربستان‌سعودی و امارات‌متحده‌عربی به جنگی تمام‌عیار در کارتل اوپک‌پلاس تبدیل شده است و وخامت روابط میان این دو کشور، مانع پیشرفت تولیدکنندگان نفتی خواهد شد. جنگ قدرتی که بین اعضای اوپک شکل گرفته حالا توانایی کارتل برای اتحاد بلندمدت و ثبات در بازار نفت را تهدید می‌کند.
عربستان: اماراتی‌ها در اوپک‌پلاس منزوی‌اند
بالا گرفتن درگیری امارات و عربستان‌سعودی به‌عنوان رهبر اوپک‌پلاس در روزهای اخیر و پس از دو نشست بی‌نتیجه میان اوپک و غیراوپک، اختلافات را به سطح جدیدی رسانده است. اختلافاتی که معمولا پشت دیوار کاخ‌های سلطنتی این کشورها باقی می‌ماند، حالا به صف‌آرایی تمام‌عیار تبدیل شده که در معرض دید عموم مردم جهان قرار گرفته است. ریاض کماکان بر طرح خود که حمایت روسیه و سایر اعضا را دارد، پافشاری می‌کند که این گروه باید تولید خود را در چند ماه و به میزان ۴۰۰هزار بشکه افزایش دهد و از سوی دیگر توافق کلی اوپک‌پلاس تا پایان سال۲۰۲۲ تمدید شود. شاهزاده عبدالعزیز بن‌سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی یکشنبه‌شب در مصاحبه‌ای با تلویزیون بلومبرگ با اشاره به ضرورت تمدید توافق کاهش تولید میان اعضا عنوان کرد که چنین تصمیمی باعث بهبود شرایط خواهد شد. این شاهزاده سعودی در بخش دیگری از گفت‌و‌گویش به جدی‌بودن اختلافات دیپلماتیک و انزوای ابوظبی در اتحاد اوپک‌پلاس پرداخت و گفت: «اینکه یک کشور در برابر کل گروه اوپک‌پلاس قرار گرفته برایم ناراحت‌کننده است، اما واقعیت دارد.»
اماراتی‌ها همواره از شرایط توافق کاهش تولید ناراضی بودند و ماه‌ها پیش با ایده ترک این کارتل، بازار را ناآرام کردند. آنها این بار چنین تهدیدی را فعلا طرح نکرده‌اند، اما وقتی از بن‌سلمان درباره احتمال ترک اوپک و توافق کاهش تولید از سوی امارات پرسیده شد، تنها به گفتن «امیدوارم چنین نشود» بسنده کرد و در ادامه گفت که در صورت عدم تمدید توافق، افزایش تولیدی در ماه آگوست و ادامه سال جاری نخواهیم داشت و بدون همکاری امارات هم افزایش تولید امکان‌پذیر نیست. ناهماهنگی این دو کشور بازار جهانی را به‌شدت نگران و ناامید کرده است. شاهزاده سعودی می‌گوید که از روز جمعه به بعد با سهیل المزروعی، همتای اماراتی خود - که بر دوستی‌اش با او اصرار دارد- نیز هیچ گفت‌وگویی نداشته است. او در ادامه گفت که اگر المزروعی با او تماس بگیرد، از گفت‌وگو با وی استقبال خواهد کرد. بن‌سلمان همچنین از توضیح درباره اینکه مقامات بلندپایه دیگری از دو طرف با یکدیگر مذاکره‌ای داشته‌اند یا خیر طفره رفت.
امارات برنامه‌ای برای عقب‌نشینی ندارد
آن‌گونه که به نظر می‌رسد، عربستان قصد عقب‌نشینی از برنامه خود برای توافق اوپک‌پلاس را ندارد. اوضاع در سمت دیگر هم تقریبا به همین شکل است و امارات نیز برنامه‌ای برای کوتاه‌آمدن در برابر سعودی‌ها ندارد. سهیل المزروعی، وزیر انرژی امارات روز یکشنبه با تلویزیون بلومبرگ گفت‌وگویی داشت و با اشاره به اینکه امارات عجله‌ای برای تمدید توافق ندارد، عنوان کرد: «امارات طرفدار افزایش بی‌قید و شرط تولید است؛ چیزی که بازار به آن نیاز دارد. با این حال تصمیم‌گیری برای تمدید توافق تا پایان سال۲۰۲۲، درحال حاضر ضرورتی ندارد.» اماراتی‌ها از سال گذشته به سهمیه تولید خود معترض بودند و آن‌گونه که المزروعی در این گفت‌وگو نیز عنوان کرد، در واقع به آنها بیشترین میزان کاهش تولید در توافق تحمیل شده است و مقامات این کشور حتی در برهه‌ای دیگران را تهدید به خروج از اوپک کردند. المزروعی درباره سهمیه امارات گفت: «با توجه به اینکه به عرضه نفت بیشتری نیاز داریم، این سهمیه کاملا ناعادلانه است.» او همچنین گفت: «امارات فعلا برنامه‌ای برای ترک اوپک ندارد و متعهد است که حداقل تا زمان انقضای توافق کنونی در ماه آوریل به آن پایبند باشد.» وزیر انرژی امارات همچنین درباره آینده توافق گفت: «معتقدیم که این گروه باید سال‌ها با هم کار کنند، نه فقط تا پایان ۲۰۲۲. ما تهدید نمی‌کنیم که از توافق خارج می‌شویم. ما تا پایان این توافق به فداکاری خود ادامه می‌دهیم؛ چراکه این تعهد ماست. اما در کنار آن، حق داریم وقت داشته باشیم که درباره مسائل بحث کنیم و شکایت خود را در اوپک‌پلاس مطرح کنیم.» او در پایان حاضر نشد درباره افزایش قیمت نفت اظهار نظر کند و تنها گفت که به اوپک‌پلاس ایمان دارد که می‌تواند نیاز فوری بازار برای عرضه بیشتر نفت را برآورده کند. باید دید که اختلافات میان امارات و عربستان در نشست دوشنبه‌شب برطرف می‌شود یا دست‌نیافتن به توافق راضی‌کننده بحران بازار جهانی نفت را تشدید خواهد کرد و قیمت‌ها را بالاتر خواهد برد یا خیر.
