عقب‌نشینی غول‌های نفتی آمریکا

کارشناسان بر این باورند هنوز برای پیش‌بینی ادامه این کاهش‌ها تا پایان سال زود است اما اگر چنین امری محقق شود، این بزرگ‌ترین کاهش تولید آمریکا دست‌کم از سال ۱۹۸۴ خواهد بود. براساس یک تحقیق معتبر که در بلومبرگ منتشر شده اگر قیمت نفت حدود ۳۰ دلار بر بشکه تا پایان سال ادامه یابد، تقریبا ۴۰ درصد تولیدکننده‌های نفت و گاز این کشور با ورشکستگی روبه‌رو خواهند شد. لیام دنینگ، تحلیلگر نفتی در مورد یکی از این غول‌های آمریکایی، اکسون موبیل، گفته: درست است که همه‌گیری کووید-۱۹ در جهان بسیار بر عملکرد این شرکت تاثیرگذار بوده اما مشکل اصلی پاندمی نیست بلکه استراتژی است. او به نوع هزینه‌کرد این شرکت انتقاد جدی وارد می‌کند و معتقد است این شرکت نیازمند تغییرات راهبردی است تا بتواند از بحران نفتی ۲۰۲۰ به سلامت عبور کند.

تعهد نفتی ترامپ محقق می‌شود؟

رئیس‌جمهور آمریکا بر خلاف سیاست اقتصادی این کشور که مبتنی بر بازار آزاد است به هر ترتیب که شده عربستان، روسیه و دیگر تولیدکنندگان در اوپک‌پلاس را دور یک میز البته به‌صورت مجازی جمع کرد تا به یک توافق کاهش تولید دست یابند. با این وجود، آمریکا که حتی متحد دیرینه‌اش عربستان را تهدید به قطع حمایت نظامی از این کشور خاورمیانه در صورت عدم توافق با روسیه کرده بود، خود در این پیمان شرکت نکرد. با این حال، مقامات آمریکا از ترامپ گرفته تا وزیر انرژی این کشور در توجیه عدم شرکت در این ابتکار که خود کلید زده بودند، مالکیت خصوصی اغلب شرکت‌های نفتی مشغول در آمریکا را دلیل این امر بیان می‌کردند و اینکه بازار آزاد به‌صورت خودکار چاه‌های نفتی را خواهد بست و تولید افت خواهد کرد. بعد از گذشت بیش از دو هفته از این توافق که ۲۳ کشور عضو را متعهد به کاهش ۷/ ۹ میلیون بشکه در روز می‌کند و رسما از جمعه آغاز شده، پایین بودن قیمت‌ها که حتی به زیر صفر هم رسیده و غیراقتصادی بودن تولید برای برخی شرکت‌ها که در یافتن خریدار برای نفت خود نیز دچار مشکل هستند، تولید در آمریکا را وارد مدار نزولی کرده است. براساس گزارش بلومبرگ، تاکنون یک میلیون بشکه در روز از تولید آنها کاسته شده و برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های نفتی آمریکا اعلام کرده‌اند در نظر دارند چندصد هزار بشکه از تولید در ماه‌های آتی بکاهند. بر این اساس، کونوکو فیلیپس بیشترین کاهش تولید را خواهد داشت. این شرکت گفته در ماه ژوئن ۳۶۰ هزار بشکه در روز تولیدش را کم خواهد کرد. خبرگزاری رویترز پیش از این مدعی شده بود اکسون و شورون هر کدام حدود ۴۰۰ هزار بشکه از تولید روزانه خود در سه‌ماه دوم سال می‌کاهند اما بلومبرگ گزارش کرده اکسون ۱۰۰ هزار بشکه در روز در فصل اول سال‌جاری کاهش داده و شورون نیز ۲۰۰ هزار بشکه به‌طور متوسط در سال ۲۰۲۰ افت تولید خواهد داشت. علاوه بر این، این منبع خبری گفته این دو شرکت به همراه کونوکو فیلیپس ۶۶۰ هزار بشکه تا پایان ماه ژوئن تولید روزانه خود را کاهش خواهند داد. با توجه به کاهش تولید یک میلیون بشکه پیش از این و نزدیک به ۹۰۰ هزار بشکه‌ای که اعلام شده در آینده اتفاق می‌افتد، تاکنون نزدیک به ۹/ ۱ میلیون بشکه در روز کاهش تولید نفت آمریکا نهایی شده و چیزی نمانده تعهد دولت آمریکا به کاهش خودکار ۲ میلیون بشکه روزانه نفت محقق شود.  سقوط بی‌سابقه قیمت نفت، کاهش بی‌نظیر تولید در آمریکا دست‌کم از سال ۱۹۸۴ را منجر شده است. این افت تولید در زمانی اتفاق می‌افتد که به خاطر کاهش فعالیت‌ها در دنیا و آب رفتن تقاضا برای سوخت، شرکت‌های نفت شیل در آمریکا دومینو‌وار اعلام ورشکستگی می‌کنند. بانک فدرال رزرو کانزاس‌سیتی با نظرسنجی از شرکت‌های آمریکایی به این نتیجه رسیده که حدود ۴۰ درصد تولیدکننده‌های نفت و گاز آمریکا در صورت ادامه روند قیمتی فعلی در حدود ۳۰ دلار بر بشکه ورشکسته خواهند شد. خاموشی تولید البته مختص آمریکا نیست و شامل حال شرکت‌های مختلف از اسکاندیناوی تا برزیل شده است چراکه کمتر تولیدکننده‌ای با قیمت فعلی نفت می‌تواند سود کند. با این وجود ابرغول‌های نفتی مانند اکسون و شورون که دیرتر از بسیاری از شرکت‌ها وارد صنعت شیل شدند، جایگاه بهتری در بحران نفتی حاضر دارند.

در همین راستا، براساس گزارش بیکر هیوز، تعداد دکل‌های فعال آمریکا برای هفتمین هفته پیاپی کاهش داشته و در این مدت بیش از نیمی از آنها کم شده است. این منبع گفته ۵۶ درصد خاموشی دکل‌ها در مخزن نفتی پرمیان رخ داده است. مارک استوکلف مدیر آدامز فاند در بوستون که دارایی معادل ۱/ ۲ میلیارد دلار در اختیار دارد به بلومبرگ گفته «برای کاهش تولید از آسان‌ترین‌ها شروع می‌کنید. در حال حاضر این مکان پرمیان است که می‌توانید دستگاه حفاری را خاموش کنید، بروید و همیشه می‌توانید برای ادامه تولید برگردید.» به گفته این کارشناس توقف تولید در چاه‌های پرمیان با دیگر میادین نفتی تفاوت دارد. او می‌گوید در این مخزن  محدودیت‌های رایج مانند توافقات در مورد سهم در تولید، قوانین کار و چگونگی شراکت با دولت وجود ندارد.  

مشکل راهبردی اکسون موبیل

یکی از پردرآمدترین شرکت‌های نفتی دنیا، اکسون موبیل در پی سقوط قیمت نفت به دلیل شیوع کرونا و افت شدید تقاضا دچار مشکل شده است، به‌طوری‌که جمعه اعلام کرد برای اولین بار در چند دهه اخیر، دچار زیان مالی در فصل اول سال ۲۰۲۰ شده است. این غول آمریکایی که سوژه گزارشی در بلومبرگ شده تحت‌تاثیر همه‌گیری کرونا قرار گرفته اما از نظر نویسنده این گزارش، لیام دنینگ، مهم‌ترین علت خسارت آن اشتباه در راهبرد است. دنینگ می‌گوید: به نظر می‌رسد این شرکت استراتژی‌ای در پیش گرفته که با واقعیت بازار در تضاد است. به گفته او اکسون در هشت هفته گذشته در بازار آتی پوزیشن‌های اختیار خرید داشته، درصورتی‌که عوامل بنیادی بازار نشان‌دهنده حرکت بازار به سمت قیمت‌های پایین‌تر بوده است. علاوه بر این، سیاست هزینه بسیار بالای این شرکت نیز به جایگاه این شرکت ضربه زده است. این شرکت با وجود کاهش ۲۳ میلیارد دلاری در هزینه سرمایه‌ای (capex) خود، هنوز بیش از شرکت رقیبش یعنی شورون در دوران پیش از شیوع کرونا خرج می‌کند. همچنین مدیر عامل اکسون، دارن وودز اخیرا گفته است که تعداد دکل‌های حفاری این شرکت در پرمیان را ۷۵ درصد کاهش خواهد داد و تعداد این ماشین‌ آلات را به سطح پیش از کرونای شورون خواهد رساند.  کاهش تولید این شرکت و دیگر غول‌های آمریکایی از آنجایی که باعث حمایت از قیمت نفت می‌شود از اهمیت بالایی برخوردار است.