طلای سیاه برای دومین روز متوالی کاهشی شد
تردید ترامپی در بازار نفت
روز گذشته و تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۸ به وقت تهران) قیمت هر بشکه نفت‌خام برنت ۸۲ سنت کاهش یافت و به ۶۲/ ۶۱ دلار بر بشکه رسید. این شاخص نفت‌خام درحالی این هفته کاری را با روندی کاهشی آغاز کرد که در روز جمعه از ۶۳ دلار بر بشکه نیز عبور کرده بود. شاخص نفت‌خام آمریکا نیز با کاهش ۹۸ سنتی در هر بشکه، روی قیمت ۰۷/ ۵۶ دلار بر بشکه ایستاد. شاخص دبلیو تی‌‌آی روز گذشته بیش از یک درصد کاهش قیمت داشت که مشابه افتی بود که در معاملات روز دوشنبه تجربه کرده بود. تلاقی دو علت یاد شده، یعنی انتظار افزایش ذخایر نفت‌خام تجاری آمریکا در هفته گذشته و تداوم افزایش تولیدات شیل در کنار طولانی شدن انتظارها برای به نتیجه رسیدن مذاکرات تجاری، بازار جهانی نفت را در وضعیتی نامشخص قرار داده است.
بررسی‌های بلومبرگ نشان می‌دهد احتمالا ذخایر نفت‌خام تجاری آمریکا در هفته گذشته ۵/ ۱ میلیون بشکه کاهش داشته است. رویترز نیز در یک نظرسنجی، میزان رشد ذخایر نفت‌خام آمریکا را ۱/ ۱ میلیون بشکه در هفته منتهی به ۱۵ نوامبر تخمین زده است. آمار رسمی از ذخایر نفت‌خام تجاری آمریکا چهارشنبه‌شب به وقت تهران از سوی اداره اطلاعات انرژی آمریکا اعلام می‌شود. در صورتی‌که که این آمار بررسی‌های بلومبرگ و رویترز را تایید کند؛ این چهارمین هفته متوالی خواهد بود که ذخایر نفت‌خام تجاری در آمریکا روندی افزایشی داشته است. افزایش این ذخایر در بازار نفت به‌عنوان نشانه‌ای از عقب ماندن تقاضا از عرضه به‌شمار می‌رود و نتیجه آن فشار بر قیمت‌ها است. این درحالی است که بازار در عین حال از سمت مذاکرات تجاری چین و آمریکا نیز تحت فشار قرار دارد. فراز و فرود جریان مذاکرات واشنگتن و پکن پیرامون جنگ تعرفه‌ای مدت‌هاست بازار نفت‌خام را تحت تاثیر خود قرار داده است. همین آشفتگی در گفت‌وگوهای تجاری باعث شده بهای طلای سیاه از اوج خود در آوریل، ۱۵ درصد کاهش پیدا کند.
بازی ترامپ
جنگ تجاری که آمریکا علیه چین به راه انداخته، حدود ۱۶ ماه است که ادامه دارد. در طول این مدت تلاش‌هایی از سوی دو طرف برای حل مشکلات تجاری از طریق مذاکره صورت گرفته است تا با دست یافتن به یک توافق، ابرهای تیره کند شدن رشد جهانی اقتصاد و در پی آن رشد تقاضای نفت‌خام، از سر بازارها کنار برود اما هربار این رئیس‌جمهوری آمریکا بوده که با یک اظهارنظر یا اقدامی خلاف جهت روند مذاکرات، باعث برهم خوردن گفت‌وگوها شده است. این بار نیز یک اظهارنظر از سوی دونالد ترامپ بود که امیدها به نتیجه‌بخش بودن مذاکرات تجاری را ناامید کرد و باعث فشار بر قیمت‌ها شد. این درحالی است که تا همین چند هفته قبل ترامپ نسبت به انعقاد یک توافق‌نامه با چین بسیار ابراز امیدواری می‌کرد. با این حال درحالی‌که مذاکره‌کنندگان در تعطیلات آخر هفته گذشته مشغول بحث‌های سازنده بودند، سی‌ان‌بی‌سی در روز دوشنبه گزارش داد که چین نسبت به دست یافتن به یک توافق با آمریکا بدبین است زیرا دونالد ترامپ نسبت به حذف تعرفه‌های فعلی اکراه دارد. به گفته مایکل مک کارتی، استراتژیست ارشد شرکت «سی‌ام‌سی مارکتس» : ما شب گذشته گزارش‌هایی از بدبینی در پکن داشتیم. عدم اعلام توافق میان آمریکا و چین واقعا برای چشم‌انداز تقاضا نگران‌کننده است. بازار نسبت به مذاکرات تجاری بسیار عصبی است. به این ترتیب آن‌طور که معاملات بازار نفت نشان می‌دهد، روند صعودی اوایل اکتبر به‌واسطه خالی شدن بازار از اخبار خوش‌بینانه پیرامون مذاکرات تجاری، درحال به چالش کشیده شدن است. این انتظار درحالی وجود دارد که جریان مذاکرات تجاری ایالات‌متحده آمریکا و چین همچنان مبهم است.
سیگنال افزایش تولید نفت‌های غیرمتعارف
آمریکا درحالی به‌عنوان یکی از طرف‌های جنگ تجاری نقشی اساسی در به نتیجه نرسیدن مذاکرات و افزایش نگرانی‌ها از کند شدن سمت تقاضا و فشار به قیمت‌ها دارد که در سمت عرضه نیز بسیار فعال است و یکی از عناصر اثرگذار بر افزایش عرضه نفت‌خام به‌شمار می‌رود. براساس گزارش‌های موجود، درحال‌حاضر ذخایر نفت‌خام تجاری آمریکا در بالاترین سطح در چهار ماه گذشته قرار دارد. در عین حال چشم‌انداز تولیدات روزانه نفت شیل آمریکا نیز افزایشی است. به گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، انتظار می‌رود میزان تولید در میدانهای مهم نفت شیل آمریکا در دسامبر با افزایش ۴۹ هزار بشکه‌ای در روز به ۱۳/ ۹ میلیون بشکه در روز برسد. EIA همچنین تخمینش از تولیدات نفت شیل در نوامبر را نیز افزایش داد و از ۹۷/ ۸ میلیون بشکه در روز به ۰۸/ ۹ میلیون بشکه در روز رساند. در کنار پیش‌بینی‌های افزایشی از تولید روزانه نفت شیل آمریکا، انتظارها از رشد تولید نفت در نروژ نیز از دیگر عوامل فشار بر قیمت‌ها در روز گذشته عنوان شده است. به گزارش رویترز، رشد تولید نفت در نروژ بیشتر از سطح انتظارات بوده است. تولید نفت این کشور در اکتبر افزایش داشته و از پیش‌بینی‌های رسمی فراتر رفته است زیرا تولید در میدان Johan Sverdrup این کشور از برنامه‌ریزی‌های انجام شده جلوتر بوده است. این بزرگ‌ترین میدان نفتی در دریای شمال است که سال‌هاست فعال است. دریای شمال، خاستگاه قرارداد برنت است.
بی‌اثری تنش‌ها در خاورمیانه
قیمت نفت روز گذشته در شرایطی تحت فشار قرار داشت که در خاورمیانه به‌عنوان قلب تپنده تولید نفت دنیا، تنش‌هایی جریان داشت. یکی از مهم‌ترین تنش‌هایی که این روزها در خاورمیانه جریان دارد، اعتراض‌‌های مردمی در عراق است که دامنه آن به میادین نفتی و بنادر نیز کشیده شده است. عراق دومین تولیدکننده بزرگ اوپک بعد از عربستان است و طبق آخرین آمار منتشر شده از سوی اوپک، روزانه ۶۹/ ۴ میلیون بشکه نفت‌خام تولید می‌کند. اقتصاد عراق به صادرات نفت‌خام وابستگی بیش از ۹۰ درصدی دارد.
با وجود اهمیتی که تولید و صادرات نفت‌خام در عراق دارد، معترضان روی این نقطه مهم از اقتصاد کشور دست گذاشته‌اند. بر این اساس طی روزهای گذشته، معترضان عراقی راه‌های منتهی به میدان نفتی «مجنون» از بزرگ‌ترین میدانهای نفتی در منطقه ام‌القصر استان بصره در جنوب این کشور را مسدود کردند. آنها همچنین راه‌ها و ورودی بندر ام‌القصر در استان بصره را مسدود کرده و مانع ورود کامیون‌ها به این بندر شدند. پیش از این مشاور وزیر نفت عراق اعلام کرده بود ترکیه می‌تواند یکی از مراکز صادرات نفت عراق به‌جای بندر بصره در جنوب این کشور باشد زیرا به‌دلیل اعتراضات صادرات نفت عراق از این بندر به میزان چشمگیری کاهش یافته است.
روز گذشته نیز رویترز گزارش داد معترضان عراقی بندر خورالزبیر در نزدیکی بصره را مسدود کردند. خورالزبیر دومین بندر اصلی عراق در حاشیه خلیج‌فارس است که از طریق آن محموله‌های میعانات گازی صادر و محموله‌هایی از فرآورده‌های نفتی وارد می‌شود. مصالح ساختمانی، کالاهای برقی و موادغذایی از دیگر اقلام وارداتی از این بندر هستند. با وجود اهمیت این بندر، مقامات نفتی عراق به رویترز گفته‌اند که صادرات میعانات گازی از طریق یک ترمینال جداگانه در نزدیکی بندر خورالزبیر در جریان است. آنها همچنین اعلام کرده‌اند واردات فرآورده‌های نفتی نیز تحت‌تاثیر قرار نگرفته، زیرا از طریق خط لوله دریافت می‌شود.
خلیج‌فارس مسیر اصلی صادرات نفت عراق است و به همین علت اوج گرفتن اعتراض‌ها در بصره، دسترسی به این مسیر را با چالش مواجه کرده است. با تمام این تفاسیر، فشاری که نگرانی از سمت عرضه و تقاضا در پی رشد تولیدات شیل و جنگ تجاری به بازار وارد کرده، مانع توجه بازار به تنش‌های عراق و اثرگذاری آن بر صادرات نفت‌خام این کشور شده است. در کنار تمام این عوامل، یک عامل اثرگذار دیگر بر بازار باقی مانده است که تکلیف آن در روزهای پنجم و ششم دسامبر در وین مشخص می‌شود. در این روزها نشست رسمی وزرای اوپک پلاس برگزار می‌شود. فعالان بازار انتظار دارند با توجه به گزارش‌های نگران‌کننده از کند شدن رشد اقتصادی و تقاضای نفت‌خام و همچنین افزایش عرضه از سوی تولیدکنندگان نفت‌های غیرمتعارف، اوپک پلاس توافق کاهش تولید را تعمیق یا تمدید کنند. با این حال سیگنال‌ها از تمایل نداشتن کشورهای حاضر در اوپک پلاس برای کاهش تولید بیشتر حکایت دارد. اما چنانچه خروجی نشست پیش روی بزرگان نفتی با خواسته فعالان بازار همخوانی داشته باشد، می‌توان به ثبات بیشتر قیمت نفت امیدوار بود.
