بلومبرگ تحلیل کرد؛ تحریم ایران چگونه می‌تواند اقتصاد جهانی را تحت تاثیر قرار دهد؟
هشت پرسش دنیا از نفت ۱۰۰ دلاری
اما رشد قیمت نفت چه معنایی برای اقتصاد جهان خواهد داشت؟ آن‌طور که بلومبرگ در تحلیلی اعلام می‌کند، افزایش قیمت نفت به دلیل فشارهای ترامپ بر صادرات نفت ایران، بادمخالف دیگری را در برابر رشد اقتصاد جهانی به وجود آورده است. نفت‌خام برنت از ابتدای سال ۳۳ درصد رشد کرده و در حال حاضر نزدیک به سقف ۶ماهه خود قرار دارد. در حالی که در طول تاریخ معمولا رشد قیمت نفت به دلیل تقاضای قوی این کالا رخ داده و نشان‌دهنده یک اقتصاد خوب و مساعد در جهان بود، اما در مقطع کنونی رشد قیمت‌ها تنها تحت تاثیر اختلال در سمت عرضه بازار رخ داده است. در ظاهر امر به نظر می‌رسد رشد قیمت‌ها به سود کشورهای صادرکننده نفت است. این کشورها با افزایش قیمت‌ها، رشد درآمد خود را تجربه می‌کنند، در حالی که برای کشورهای مصرف‌کننده و واردکننده نفت، افزایش قیمت تنها به معنای افزایش هزینه‌ها است. بنابراین افزایش قیمت نفت در کشورهای مصرف‌کننده در نهایت به رشد نرخ تورم منجر شده و تقاضا برای نفت‌خام را کاهش خواهد داد. از این رو است که بلومبرگ بر این باور است که در نهایت لحظه‌ای در بازار نفت فرا می‌رسد که قیمت بالای نفت به همه، حتی کشورهای صادرکننده این کالا، آسیب وارد خواهد کرد. در ادامه این گزارش به هشت پرسشی که حول شرایط اقتصاد جهانی در صورت تداوم رشد قیمت نفت وجود دارد، پاسخ داده شده است.
افزایش قیمت نفت برای رشد اقتصادی دنیا چه معنایی دارد؟
آن‌طور که بلومبرگ می‌نویسد، تاثیر افزایش قیمت نفت بر رشد اقتصاد دنیا می‌تواند متفاوت باشد. افزایش قیمت‌ها به دخل و خرج خانوارها لطمه می‌زند و می‌تواند به افزایش سریع تورم منجر شود. چین به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکننده نفت خام در دنیا به شدت نسبت به افزایش قیمت‌ها آسیب‌پذیر است. از سوی دیگر بسیاری از کشورهای اروپایی نیز به واردات نفت و انرژی متکی هستند، بنابراین اقتصاد آنها به افزایش قیمت این کالا حساس است. این در حالی است که اثرات فصلی نیز می‌تواند بسیار مهم باشد. در حال حاضر زمستان در نیم‌کره‌شمالی زمین به پایان رسیده و در آستانه فرا رسیدن فصل تابستان قرار داریم. تابستان به معنای افزایش مسافرت‌های جاده‌ای و افزایش تقاضا برای بنزین و به دنبال آن تقاضای پالایشگاه‌ها برای نفت‌خام در کشوری چون آمریکا است. اما در عین حال کشورهای دیگری در نیم‌کره شمالی هستند که در زمستان برای تامین گرما از فرآورده‌های نفتی استفاده می‌کنند، از این رو با فرا رسیدن تابستان می‌توانند منابع انرژی خود را تغییر داده و تقاضا برای نفت‌خام را کاهش دهند. یک کاهش در رشد اقتصاد جهانی به دنبال افزایش قیمت نفت خود می‌تواند به کاهش تقاضای این کالا ضربه بزند.
اقتصاد جهانی چگونه نفت ۱۰۰ دلاری را جذب خواهد کرد؟
اقتصاددانان بر این باورند که برای یک ضربه پایدار به رشد اقتصاد جهانی، لازم است که نفت به شکل پایداری به سطوح بیش از ۱۰۰ دلار در بشکه برسد. این همچنین به قدرت یا ضعف دلار بستگی دارد، چراکه نفت با دلار در بازارهای جهانی قیمت‌گذاری می‌شود. تحلیل‌های به دست‌آمده از سوی آکسفورد اکونومیکس نشان می‌دهد اگر قیمت نفت برنت در اواخر سال ۲۰۱۹ حدود ۱۰۰ دلار بر بشکه باشد، سطح رشد تولید ناخالص داخلی جهانی ۶/ ۰ درصد پایین‌تر از پیش‌بینی‌های کنونی از این رقم در پایان سال ۲۰۲۰ است و تورم به‌طور متوسط ۷/ ۰ درصد بیشتر است. اقتصاددانان آکسفورد در یادداشتی نوشتهاند: «ما شاهد افزایش قابل توجه ریسک رشد قیمت نفت برای اقتصاد جهان هستیم.» آنها بر این باورند که هرچند در کوتاه مدت کاهش عرضه بازار می‌تواند با افزایش تولید از دیگر نقاط جهان جبران شود، اما در نهایت چنین شرایطی به افزایش حساسیت بازار منجر خواهد شد. به‌طوری‌که با یک شوک دیگر در سمت عرضه، قیمت نفت به بیش از ۱۰۰ دلار بر بشکه برسد.
ایران و ترامپ چگونه بر بازار نفت اثرگذار خواهند بود؟
پیش‌بینی می‌شود که «تحریم‌های اعمال شده از سوی ترامپ بر نفت ایران» مهم‌ترین و اثرگذارترین موضوع بر معاملات بازار این کالا و به دنبال آن بازارهای مالی باشد، چراکه این تنش‌ها حداقل ۸۰۰ هزار بشکه از عرضه روزانه جهانی نفت را تحت تاثیر قرار خواهد داد. عدم اطمینان از در دست بودن نفت و احتمال ایجاد کمبود بازارهای نفت را تحت تاثیر قرار خواهد داد. به دنبال آن، حساسیت این تحولات سیاسی بر بازارهای مالی دیگر اثرگذار بوده و موجب بی‌ثباتی در آنها می‌شود.ترامپ اعلام کرده به کشورهایی که خریدار نفت ایران هستند، به همراه امارات و عربستان برای جایگزینی نفت ایران کمک خواهند کرد. او همچنین مدعی شده که نفت تولیدشده در داخل آمریکا نیز می‌تواند به کمک خریداران نفت ایران بیاید، این در حالی است که حجم نفت تولیدی مشابه نفت ایران در آمریکا، تنها یک‌چهارم نفت تولید شده در ایران است.
چه کسانی برنده قیمت بالاتر نفت هستند؟
افزایش قیمت نفت درآمد جهانی را از مصرف‌کنندگان به تولیدکنندگان باز‌توزیع می‌کند. بنابراین، به یقین کشورهای صادرکننده نفت برندگان رشد قیمت‌ها هستند. افزایش قیمت‌ها به آنها کمک می‌کند تا بودجه و کسری حساب جاری خود را اصلاح کنند و به دولت این کشورها اجازه می‌دهد تا هزینه‌های خود را افزایش دهند که به افزایش قدرت آنها کمک خواهد کرد. بر اساس تجزیه و تحلیل نامورا، برندگان شامل عربستان، روسیه، نروژ، نیجریه و اکوادور است. در مرحله بعد ونزوئلا و برزیل به‌عنوان تولیدکنندگان نفت از رشد قیمت‌ها سود خواهند کرد.
بازندگان چه کشورهایی هستند؟
کشورهای مصرف‌کننده بازندگان رشد قیمت‌ها هستند، اما آن دسته از اقتصادهای نوظهور که در حال حاضر با کاهش حساب‌های جاری و مشکلات مالی مواجهند از رشد قیمت نفت بیش از دیگر کشورها آسیب خواهند دید. این کشورها با خطر خروج سرمایه و کاهش هرچه بیشتر ارزش پول ملی و به دنبال آن رشد تورم مواجهند. نامورا، هند، فیلیپین و ترکیه را در سرلیست بازندگان رشد قیمت نفت قرار داده است. در مرحله بعد آرژانتین، شیلی، چین، مصر، تایلند، اندونزی، پرو و آفریقای جنوبی قرار دارند.
رشد قیمت‌ها برای بزرگ‌ترین اقتصاد جهان چه معنایی دارد؟
در حالی که تولیدکنندگان نفت در آمریکا در تلاشند که از شرایط به وجود آمده حداکثر استفاده را ببرند و مشتریان نفت ایران را جذب کنند، اما همه اقتصاد وسیع آمریکا لزوما از رسیدن قیمت نفت به ۱۰۰ دلار سود نخواهد کرد. افزایش قیمت‌ها به معنای یک فشار فزاینده به مصرف‌کنندگان نهایی نفت که ستون اصلی رشد اقتصادی پایدار در این کشور هستند، خواهد بود. قیمت بنزین از ابتدای سال میلادی ۲۶ درصد و در ماه جاری نیز ۷درصد رشد کرده و به ۸۶/ ۲ دلار در هر گالن رسیده است.علاوه بر این اگر شرایط آن‌گونه که ترامپ پیش‌بینی کرده پیش نرود و قیمت نفت به رشد خود ادامه دهد، این ریسک سیاسی وجود دارد که سرزنش‌ها از شرایط به وجود آمده متوجه ایالات متحده و سیاست ترامپ در مقابل ایران شود. این موضوع می‌تواند به واکنش‌های تند از سوی سرمایه‌گذاران منجر شود یا از طریق کانال‌های دیگری ثبات اقتصادی در این کشور را تهدید کند.
رشد قیمت به افزایش بیشتر تورم در جهان منجر خواهد شد؟
انرژی بخش مهمی از هزینه تولید کالاها را تشکیل می‌دهد، علاوه بر آن قیمت نفت تاثیر بسیاری بر هزینه حمل و نقل و تولید گرمایش خانه‌ها دارد. از این رو تورم و قیمت نفت معمولا رابطه مستقیمی با هم دارند، زمانی که قیمت نفت افزایش می‌یابد، تورم نیز رو به افزایش می‌گذارد. این موضوع باعث شده که سیاست‌گذاران در قیمت کالاها تمرکز خود را بر شاخص‌های اصلی معطوف کنند. به این ترتیب در این شاخص‌ها اجزایی که دارای نوسانات شدیدی هستند حذف می‌شوند. بنابراین اگر پیش‌بینی از افزایش قیمت کالاها قابل توجه و پایدار باشد، این هزینه‌ها از طریق فیلتر هزینه‌های حمل و نقل و یوتیلیتی حذف و معتدل می‌شود.
برای بانک‌های مرکزی چه معنایی خواهد داشت؟
با رشد هر چه بیشتر قیمت نفت بانک‌های مرکزی در سراسر جهان به دنبال فدرال رزرو (بانک مرکزی آمریکا) ممکن است، سیاست‌های انبساطی در پیش بگیرند، به‌طور مثال نرخ بهره بانکی را کاهش دهند. چراکه جلوگیری از افزایش نرخ تورم به سیاست‌گذاران این اجازه را می‌دهد که تمرکز خود را بر رشد اقتصادی معطوف کنند. با این حال بعید است به سرعت شاهد تغییری در سیاست‌های مالی بانک‌های مرکزی باشیم. صندوق بین‌المللی پول در گزارشی که در هفته‌های اخیر منتشر کرد، برآورد خود از رشد اقتصاد جهانی را کاهش داد و اعلام کرد که به مقطع حساسی رسیده‌ایم.
ارسال نظر