خروج نگرانی از بازار نفت

دست یافتن به یک توافق تجاری به معنای تقویت تقاضای نفت خام و بهبود چشم‌انداز نگران‌کننده‌ای است که آغاز جنگ تجاری آمریکا و چین برای آن ترسیم کرده بود. در کنار این موضوع نشانه‌های کاهش عرضه نفت خام در بازار جهانی نیز از چشم معامله‌گران بازار دور نماند. بر‌اساس این گزارش، مجموع این عوامل باعث شد هر بشکه نفت خام برنت در معاملات روز گذشته و تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۶ به وقت تهران) ۳۸ سنت رشد قیمت داشته باشد و به ۴۵/ ۶۵ دلار بر بشکه برسد. هر بشکه نفت خام آمریکا نیز با رشد ۴۴ سنتی روی قیمت ۲۴/ ۵۶ دلار بر بشکه ایستاد.

نزدیک شدن آمریکا و چین به یک توافق تجاری به معنای حذف تعرفه‌هایی است که این دو کشور از آوریل سال گذشته به این‌سو به شکل متقابل روی کالاهای تولید هر کشور اعمال کرده بودند. آمریکا و چین دو قدرت اقتصادی بزرگ دنیا هستند که تداوم جنگ تجاری میان آنها می‌تواند به تضعیف رشد جهانی اقتصاد منجر شود. اگرچه آمریکا با دستور دونالد ترامپ، آغازگر این جنگ تعرفه‌ای بود اما از آنجا که چین نیز از قدرت کافی برای مقابله به مثل اقتصادی برخوردار است، به نظر می‌رسد دولت ترامپ سرانجام به این نتیجه رسیده که زمان پایان دادن به این جنگ فرارسیده است.

هفته گذشته انتشار آماری ناامیدکننده از تولیدات در آمریکا باعث شد قیمت نفت با افتی چشمگیر مواجه شود. در چین نیز آمارهای ماهانه مربوط به تولیدات کارخانه‌ها وضعیت بهتری نداشت و در فوریه برای سومین ماه متوالی روندی منفی را به ثبت رساند. کند شدن آهنگ تولید در دو کشوری که بزرگ‌ترین‌ مصرف‌کنندگان نفت خام دنیا هستند سیگنال کاهش رشد تقاضای نفت است و به‌عنوان عاملی اثرگذار می‌تواند برقیمت  این کالا فشار وارد کند. انتشار این دو آمار به قدری بر قیمت‌ نفت در بازار جهانی تاثیرگذار بود که پایبندی بیش از صد در صدی اوپک به توافق کاهش تولید و همچنین کاهش بیش از ۸ میلیون بشکه‌ای ذخایر نفت خام تجاری آمریکا را به‌عنوان عوامل مهمی از رشد قیمت‌ها، خنثی کرد. با این حال روند مثبت مذاکرات تجاری میان چین و آمریکا، باعث شده است چشم‌انداز بازگشت رکود به اقتصاد جهانی و در پی آن تقاضا برای نفت خام، تعدیل شود. هرچند باید دید این مذاکرات با وجود قرار داشتن در مسیری خوب، به واسطه اظهارنظرهای گاه و بی‌گاه دونالد ترامپ به نتیجه مطلوب دست خواهد یافت یا خیر. ترامپ به تازگی اعلام کرده بود اگر نتایج این مذاکرات با انتظارات آمریکا برابر نباشد، از آن خارج خواهد شد.

  رشد ۲۴ درصدی نفت از ابتدای ۲۰۱۹

 مذاکرات تجاری آمریکا و چین در حالی به توافقی نهایی نزدیک شده است که با به دست آمدن این توافق، دست‌کم تعرفه ۲۰۰ میلیارد دلاری که آمریکا بر اجناس چینی وضع کرده است، لغو خواهد شد. چین نیز در صورت دستیابی به توافق تجاری، اقدامی مشابه را برای کالاهای آمریکایی انجام خواهد داد. در کنار پیشرفت مذاکرات تجاری دو غول اقتصادی دنیا، به عقیده یک مقام چینی حالا به خوبی در سراسر جهان درک شده است، تداوم توافق کاهش تولید کشورهای عضو و غیرعضو اوپک تا پایان نیمه نخست ۲۰۱۹، چشم‌انداز رشد قیمت‌ها را تقویت کرده است.

 قیمت نفت از ابتدای سال جاری میلادی با وجود بیم ناشی از جنگ تجاری آمریکا و چین، به واسطه توافق کاهش تولید و شروع موفق آن حدود ۲۴ درصد رشد داشته است. این میزان رشد قیمت با به نتیجه رسیدن مذاکرات تجاری آمریکا و چین و بهبود چشم‌انداز تقاضا در حالی بیشتر خواهد شد که تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران و ونزوئلا، به احتمال قوی به کاهش بیشتر عرضه نفت خام دامن خواهد زد و تبدیل به عاملی اثرگذار بر رشد قیمت‌ها خواهد شد. تا پیش از نوامبر ۲۰۱۸ و اعطای معافیت از تحریم‌های نفتی به خریداران نفت خام ایران، نگرانی از قطع عرضه از سمت کشورمان باعث شد نگرانی از کمبود عرضه قیمت نفت را تا ۸۶ دلار بر بشکه نیز افزایش دهد. بنابراین چنانچه با فرارسیدن ماه مه آمریکا معافیت خریداران نفت خام ایران را تمدید نکند، به احتمال قوی بار دیگر شاهد جهش قیمت‌ها خواهیم بود با این تفاوت که این بار کاهش عرضه ونزوئلا نیز به کاهش عرضه کشورمان اضافه خواهد شد.

 Barclays bank میزان کاهش عرضه ناخواسته از سمت ونزوئلا و ایران را چیزی حدود ۲میلیون بشکه در روز تخمین می‌زند.

در کنار کاهش عرضه ناخواسته‌ای که ایران و ونزوئلا با آن مواجهند، اوپک نیز پایبندی قابل‌توجهی به کاهش تولید و صادرات داشته است. روسیه نیز که روند کاهش تولید را کمی کند آغاز کرد، در فوریه تولیداتش را  نسبت به اکتبر ۸۲ هزار بشکه در روز کاهش داد. این موضوع باعث شده است تا تحلیل‌گران بازار نفت انتظار داشته باشند عرضه و تقاضا بیش از اندازه به یکدیگر نزدیک شوند. در این میان موسسه Fitch Solutions در یک گزارش که روز گذشته منتشر کرده، بر پیش‌بینی‌اش از قیمت نفت خام برنت افزود و میانگین آن را به ۷۳ دلار بر بشکه در سال ۲۰۱۹ افزایش داد.

  اثر دوگانه آمریکا بر بازار نفت

در کنار دو عامل یاد شده، یعنی روند مذاکرات تجاری و پایبندی قابل توجه به توافق کاهش تولید، کاهش تعداد دکل‌های حفاری فعال در آمریکا نیز عاملی برای رشد قیمت‌ها بوده است. به گزارش بلومبرگ، افت ۱۰ عددی تعداد دکل‌های حفاری فعال در آمریکا در هفته گذشته، بازتابی از افت قیمت نزدیک به ۴۰ درصدی نفت در اواخر سال گذشته بود. در حوزه نفتی پرمیان که بزرگ‌ترین‌ حوزه نفت شیل در آمریکا است نیز دکل‌های حفاری فعال افتی هفت عددی داشتند و مجموع تعداد آنها به ۴۶۶ مورد رسید که کمترین سطح از ماه مه به شمار می‌رود.

افت تعداد دکل‌های حفاری فعال نشانه‌ای از کاهش تولید نفت در آینده است با این حال آمریکا از سال گذشته تا کنون رشد تولید روزانه بیش از ۲ میلیون بشکه‌ای را به ثبت رسانده که در تاریخ تولید نفت این کشور بی‌نظیر است. انتظار می‌رود رشد تولید نفت آمریکا در سال جاری نیز به قوت خود باقی بماند. حتی احتمال دارد افزایش عرضه نفت از سمت این کشور، در نیمه دوم سال جاری میلادی تبدیل به عاملی برای فشار بر قیمت‌ها شود.

 این رشد تولید عمدتا از سمت تولیدکنندگان شیل آمریکا خواهد بود. به این ترتیب است که با وجود افت تعداد دکل‌های حفاری فعال، Barclays عقیده دارد انفجار تولیدات شیل در نیمه دوم سال جاری میلادی تداوم خواهد داشت. تولید نفت آمریکا در حال حاضر از ۱۲ میلیون بشکه در روز عبور کرده و پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که توان رسیدن به بیش از ۱۳ میلیون بشکه در روز را تا پایان سال دارد. بار تحقق این پیش‌بینی عمدتا بر دوش تولیدکنندگان شیل آمریکا قرار دارد؛ آن بخش از صنعت نفت این کشور که تلاش زیادی نیز برای توسعه زیرساخت‌های انتقال نفت خام تولیدی به خلیج مکزیک دارد تا با کمترین دغدغه به افزایش تولید ادامه دهد و حضور بیشتری در بازار جهانی داشته باشد.