نقش ترامپ در افزایش اقبال به طلای سیاه ترش و سنگین چیست؟
تغییر ذائقه بازار نفت
نفت سنگین و ترش دارای درصد بالایی گوگرد است و در عین حال غلظت بسیار بالایی دارد. این نوع نفت بیشتر در کشورهای خاورمیانه از جمله ایران و عراق تولید می‌شود، ونزوئلا دیگر تولیدکننده بزرگ نفت سنگین و ترش است. فرآورده‌های میان تقطیر و سنگین سهم بیشتری از محصولات نهایی پالایش نفت سنگین و ترش دارند. این در حالی است که نفت سبک و شیرین که غالبا دارای درصد پایینی از گوگرد است و همچنین غلظت کمتری نسبت به نفت سنگین دارد، در کشورهای اروپایی و همچنین آمریکا تولید می‌شود. با پالایش نفت سبک و شیرین، بیشتر بنزین و دیگر فرآورده‌های سبک به دست می‌آید. از آنجا که معمولا فرآورده‌های به دست آمده از نفت سبک و شیرین ارزش بیشتری داشته و همچنین پالایش این نوع نفت نیازمند فرآیند پالایشی ساده‌تری است، نفت سبک و شیرین معمولا در قیمت‌های بالاتری نسبت به نفت ترش و سنگین به فروش می‌رسد. اما در هفته‌های اخیر این روند تغییر کرده و آن‌طور که بلومبرگ گزارش می‌دهد، حداقل دو نفت شاخص سنگین و ترش به قیمت‌هایی بالاتر از نفت‌های شاخص سبک رسیده‌اند.
در هفته‌های اخیر قیمت نفت شاخص خاورمیانه یعنی دبی به قیمت نفت برنت رسیده است. این در حالی است که در سال گذشته میلادی به‌طور متوسط ۵/ ۲ دلار در هر بشکه ارزانتر از برنت بوده است. نفت شاخص دبی همچنین اختلاف قیمت ۱۰ دلاری با نفت خام آمریکا یافته که بیشترین سطح ظرف ۵ سال اخیر محسوب می‌شود.قیمت نفت عمان، دیگر نفت شاخص خاورمیانه نیز که میزان گوگرد بالاتری از برنت دارد، در هفته‌های اخیر رشد کرده و برای اولین بار از ماه دسامبر به بیش از قیمت نفت برنت رسیده است. قیمت این نفت شاخص در حال حاضر ۵۰ سنت بیشتر از نفت برنت است. در حالی که اوایل سال جاری میلادی این نفت شاخص تقریبا ۵/ ۱ دلار ارزانتر از نفت برنت به فروش می‌رسید.این تغییرات تنها مختص نفت خاورمیانه نیست؛ قیمت نفت مارس، نوعی نفت تولیدشده در خلیج مکزیک که سنگین و ترش محسوب می‌شود نیز به بالاترین قیمت نسبت به نفت شاخص وست تگزاس اینترمدیت طی ۵ سال اخیر رسیده است.این تحولات ریشه در دو عامل دارد؛ یکی سمت عرضه و دیگری سمت تقاضای بازار که هر دو با سیاست‌های آمریکا بیارتباط نیستند.
اختلال در عرضه نفت سنگین
آن‌طور که بلومبرگ می‌گوید، بخش مهمی از قدرت گرفتن غیرمعمول نفت‌های سنگین ریشه در سیاست‌های ترامپ دارد. تحریم خرید نفت از ونزوئلا و همچنین تحریم خرید نفت از ایران دو سیاست اعمال شده از سوی دولت ترامپ هستند که به کاهش عرضه نفت سنگین منجر شده‌اند. غالب نفت تولید شده در ونزوئلا بسیار ترش است، بنابراین توقف صادرات نفت این کشور به آمریکا به شکل‌گیری تقاضای جدیدی از سوی پالایشگران آمریکایی در بازارهای جهانی برای نفت سنگین و ترش منجر شده است. نفت ایران نیز هرچند از نوع متوسط محسوب می‌شود، اما از نفت‌های شاخص برنت و وست تگزاس اینتر مدیت سنگین‌تر است. بنابراین تحریم صادرات نفت ایران توسط دولت ترامپ عامل دیگر کمبود نفت سنگین در بازار نفت محسوب می‌شود.
اما سیاست‌های ترامپ در حالی به کاهش عرضه نفت سنگین و متوسط به بازارهای جهانی منجر شده که توافق اوپک و متحدانش برای کاهش عرضه نیز به کاهش عرضه این نوع نفت دامن زده است. غالب نفت تولیدی در خاورمیانه از نوع سنگین و متوسط است. اوپک بر اساس توافق برای کاهش عرضه نفت، در ماه ژانویه تولیدات خود را حدود ۸۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داده است. علاوه بر آن عربستان اعلام کرده که کاهش بیشتری در تولیدات خود لحاظ خواهد کرد و متوسط عرضه خود در ماه مارس را به ۸/ ۹ میلیون بشکه در روز خواهد رساند. این مقدار نسبت به سطح تولید این کشور در ماه نوامبر بیش از یک میلیون بشکه کاهش نشان می‌دهد.
تغییر در سمت تقاضا
اما افزایش قیمت نفت سنگین نسبت به نفت سبک تنها به سمت عرضه نفت مربوط نمی‌شود و تغییراتی در سمت تقاضای بازار نفت نیز رخ داده که نتیجه آن ارزشمند شدن نفت سنگین و ترش بوده است. داده‌ها نشان می‌دهد که در ماه‌های اخیر حاشیه سود پالایشگاه‌ها از تولید بنزین به شدت کاهش یافته، در حالی که حاشیه سود تولید گازوئیل رشد قابل توجهی داشته است. آن‌طور که گزارش شده، در ماه‌های اخیر سود پالایشگاه‌های آسیا از تولید هر بشکه بنزین تا حدود منفی ۴/ ۱ دلار در بشکه سقوط کرده که کمترین میزان در حدود ۷ سال اخیر است و نشان از منفی شدن کرک اسپرد تولید این سوخت برای اولین بار از نوامبر ۲۰۱۱ دارد. این در حالی است که سود تولید هر بشکه گازوئیل در اوایل ماه نوامبر به بیش از ۱۸ دلار در هر بشکه نیز رسید که بیشترین سطح از اوایل سال ۲۰۱۵ محسوب می‌شد. این موضوع خود به افزایش تمایل پالایشگران به نفت سنگین و ترش منجر شده است.
افزایش قیمت گازوئیل به بیش از بنزین موضوع چندان متداولی نیست و معمولا کرک اسپرد بنزین بیشتر از گازوئیل یا بسیار نزدیک به هم است. اما نگاهی به دلایل این تغییر روند نشان می‌دهد که مجددا سیاست‌گذاری‌ها در آمریکا و افزایش عرضه نفت شیل در این تحولات دخیل بوده است. در سال‌های اخیر به خصوص در یک سال گذشته که تولید نفت شیل رشد قابل توجهی یافته، روند قیمت‌گذاری در بازار فرآورده‌ها تغییر کرده است. تولید نفت آمریکا در حال حاضر به ۱۲ میلیون بشکه در روز رسیده که غالب آن به نفت شیل که نفتی سبک است، اختصاص دارد. راه یافتن نفت آمریکا به بازارهای جهانی به معنای افزایش عرضه بنزین و کاهش حاشیه سود تولید این فرآورده نفتی بوده است. بنابراین در حالی که به دلیل مداخلات ترامپ تولید نفت سنگین در بازارهای جهانی محدود شده است، از سوی دیگر افزایش تولید نفت شیل به ارزان شدن فرآورده‌های سبک و کاهش حاشیه سود پالایش نفت سبک منجر شده است. از این رو تمایل پالایشگران به پالایش نفت کم‌گوگرد و سبک نیز کاهش یافته است.
اما چشم‌انداز افزایش تقاضا برای گازوئیل موضوع دیگری است که بازار این فرآورده را تحت تاثیر قرار داده. طبق قوانین دریایی از سال ۲۰۲۰ استفاده از نفت کوره به‌عنوان سوخت در کشتی‌ها و نفتکش‌ها غیرمجاز می‌شود. چراکه نفت‌کوره که محصول پالایشی بسیار سنگینی است، آلودگی‌های بسیاری را در آب‌های شور ایجاد می‌کند و همچنین یکی از عوامل تولید گازهای گلخانهای است. در این میان به نظر می‌رسد گازوئیل به‌عنوان یک سوخت سبک‌تر و کم‌آلاینده‌تر جایگزین نفت کوره برای استفاده در شناورها و کشتی‌ها خواهد شد. این موضوع که می‌تواند به افزایش بیش از پیش تقاضا برای گازوئیل در سال‌های آینده منجر شود، یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت گازوئیل در بازارهای جهانی و افزایش تقاضا برای نفت سنگین و ترش از سوی پالایشگران است.
ارسال نظر