وعده کاهش تولید عربستان طلای سیاه را از محدوده خرسی خارج کرد
چرخش قیمتی در بازار نفت
در همین راستا، یکی از مهم‌ترین خبرهای منتشر شده از نشست روز یکشنبه در ابوظبی، برنامه کاهش تولید ۵۰۰ هزار بشکه‌ای در روز از سمت عربستان بود. خالد الفالح، وزیر نفت عربستان اعلام کرد تولید روزانه نفت خام این کشور در ماه دسامبر، نسبت به نوامبر ۵۰۰ هزار بشکه در روز کاهش خواهد داشت اما او پیش از این اعلام کرده بود عربستان تولید روزانه نفت خام خود را در ماه نوامبر (ماه بازگشت کامل تحریم‌های ایران) به ۱۱ میلیون بشکه در روز خواهد رساند. هرچند الفالح کاهش تقاضا از سمت مشتریان نفت خام عربستان را دلیل این میزان کاهش تولید عنوان کرد اما علت اصلی تصمیم عربستان بر فعالان بازار جهانی نفت پوشیده نیست. در واقع نگرانی از افت بیش از اندازه قیمت نفت است که سعودی‌ها و البته روسیه را به تصمیم «کاهش تولید» رسانده است. از دیگر سو در توان عربستان برای تداوم تولید در سطوح فعلی نیز تردیدهایی وجود دارد. این کشور بعد از انتقادهای ترامپ از رشد قیمت نفت، تولید روزانه‌اش را به ۷/ ۱۰ میلیون بشکه در روز رساند که رقمی تاریخی به شمار می‌رود.
اما رقم «یک میلیون بشکه» در حالی به نقل از وزیر نفت عربستان برای کاهش تولید بیان می‌شود که به گفته منابع آگاه بحث‌های عمومی بر سر میزان و چگونگی کاهش تولید ادامه دارد. الفالح در جلسه روز یکشنبه، ضمن اینکه احتمال کاهش تولید نفت در سال ۲۰۱۹ را رد نکرد، گفت: قصد داریم با حداقل مداخله به استقبال سال ۲۰۱۹ میلادی برویم. در شرایط ایده‌آل ما خواهان کاهش تولید نیستیم، ایده‌آل ما حفظ شرایط بازار نفت، یعنی عرضه آزادانه و مناسب است.
نگرانی بازار جهانی نفت از بازگشت تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران، باعث شد قیمت طلای سیاه در اوایل ماه اکتبر با رسیدن به ۸۶ دلار بر بشکه، به رکورد چهار ساله دست یابد. با این حال همکاری عربستان و روسیه با آمریکا به منظور پوشش جای خالی نفت خام ایران در بازار، باعث فشار بر قیمت‌ها شد. نتیجه همراهی دو تولیدکننده بزرگ نفت دنیا با سیاست‌های آمریکا، افت ۱۹ درصدی قیمت شاخص نفت خام برنت از اوج چهار ساله و بسته شدن آن روی قیمت ۷۰ دلار در آخرین جلسه معاملاتی در هفته گذشته بود. در کنار افزایش عرضه از سمت روسیه و عربستان و همچنین تولیدکنندگان شیل آمریکا، اعطای معافیت به هشت کشور برای تداوم خرید نفت از ایران نیز از دیگر عوامل اثرگذار بر کاهش قیمت نفت ارزیابی می‌شود. بنا بر گزارش رویترز به قلم کلاید راسل، با تغییراتی که در قیمت جهانی نفت ایجاد شده است، بر کسی پوشیده نیست که تصمیم کشورهای عضو و غیرعضو اوپک برای کاهش تولید به این منظور است که قیمت‌ها از محدوده ۸۰ دلار بر بشکه کمتر نشود زیرا این سطح قیمتی برای کشورهای تولیدکننده نفت خام، سطحی قابل قبول به شمار می‌رود. در کنار مسائل قیمتی، به نظر می‌رسد انعطاف آمریکا در رابطه با اعمال تحریم‌های نفتی ایران، موضوعی بوده که واکنش روسیه و عربستان را به همراه داشته است. این دو غول نفتی، طی ماه‌های گذشته همکاری سازنده‌ای با آمریکا برای اعمال بی‌نقص تحریم‌ها علیه ایران داشتند و به عقیده کارشناسان با اعطای معافیت شش ماهه به خریداران نفتی ایران، به نوعی غافلگیر شده‌اند زیرا تمام معادلات آنها برای عرضه نفت خام به بازار، با تصور خروج نفت ایران تنظیم شده بود.
اما در پی تصمیم کاهش تولید در کمیته نظارت بر کاهش تولید کشورهای عضو و غیرعضو اوپک، قیمت دو شاخص جهانی نفت خام پس از تجربه افتی ۱۰روزه که طولانی‌ترین دوره افت مداوم قیمت ظرف ۳دهه گذشته محسوب می‌شود، با رشد همراه شدند. به گزارش «دنیای‌اقتصاد» هر بشکه نفت خام برنت در معاملات روز گذشته و تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۷ به وقت تهران) ۸۸ سنت رشد قیمت داشت و به ۰۶/ ۷۱ دلار بر بشکه رسید. نفت خام آمریکا نیز با ۴۳ سنت رشد قیمت ۶۲/ ۶۰ دلار بر بشکه معامله شد.
عامل ترامپ در بازار نفت
به گزارش رویترز، اگرچه اعطای معافیت از تحریم‌های نفتی به مشتریان ایران علت اصلی بازگشت عربستان و روسیه به کاهش تولید بوده است، هنوز برای این دو غول نفتی مشخص نیست که برنامه دولت ترامپ در زمینه اعطای معافیت‌ها چیست. این نامشخصی با حس «بازی خوردن»، به ویژه برای عربستان همراه بوده است. به عقیده راسل، عربستان سعودی که حالا خود را برای کاهش تولید ۵۰۰ هزار بشکه‌ای در روز آماده می‌کند، همان کشوری است که چند ماه قبل و تحت فشارهای توییتری ترامپ، مسوولیت افزایش عرضه گسترده به بازار نفت را بر عهده گرفت و تولید روزانه خود را تا سطوح تاریخی افزایش داد و روسیه را نیز در این مسیر با خود همراه کرد. با وجود این سطح از همکاری با سیاست‌های رئیس‌جمهوری آمریکا، طبیعی است که پس از اعطای معافیت به هشت مشتری اصلی خریدار نفت خام ایران، عربستان حالا این حس را داشته باشد که از سوی دونالد ترامپ بازی داده شده است زیرا هدف اصلی صفر کردن صادرات نفت خام ایران با کمک افزایش تولید این کشور بود.
اما افزایش تولید عربستان و روسیه با وجود افزایش عرضه به بازار جهانی نفت خام، در مقابل نگرانی خروج نفت خام ایران از بازار، تاثیر چشمگیری در پیشگیری از رشد قیمت‌ها نداشت. از همین رو به نظر می‌رسد دولت ترامپ با در نظر گرفتن این واقعیت، تصمیم به اعطای معافیت به هشت کشور خریدار نفت خام ایران گرفت. این تصمیم بر بازار اثرگذار بود و افت چشمگیر قیمت‌ها را نیز در پی داشت. از همین رو عربستان سعودی به‌عنوان کشوری که تکیه زیادی به درآمدهای نفتی دارد، در اقدامی متقابل و به منظور جلوگیری از افت بیش از اندازه قیمت‌ها، پیمان‌های قبلی با آمریکا را نادیده گرفته و برای کاهش تولید آماده می‌شود. این تصمیم آنچنان که رشد قیمت‌ها در بازار جهانی نفت خام نشان می‌دهد، موثر واقع شده است.
دوربرگردان بازار از فاز خرسی
به گزارش رویترز، نفت خام برنت در شروع معاملات روز گذشته ۴/ ۱ درصد رشد داشت. این رشد در ادامه معاملات با اندکی کاهش همراه شد اما همچنان مثبت باقی ماند. به عقیده راسل، این میزان رشد قیمت برای شاخص نفت خام برنت اگرچه چشمگیر نیست، اما می‌تواند باعث خروج این نفت شاخص از فضای خرسی شود. نفت خام برنت در معاملات ۹ نوامبر (جمعه گذشته) تا آستانه ۲۰ درصد کاهش قیمت پیش رفت اما در این سطح کاهشی بسته نشد.
با تمام این تفاسیر، بررسی کاهش تولید یک میلیون بشکه‌ای که نوعی مقابله به مثل عربستان و روسیه با اقدام دولت ترامپ در زمینه اعطای معافیت است، ممکن است بار دیگر به نارضایتی ترامپ منجر شود زیرا کاهش تولید یک میلیون بشکه‌ای، رشد دوباره قیمت‌ها را در پی دارد. بنابراین بعید نیست دونالد ترامپ اقدامات تازه‌ای را برای فشار به عربستان و کاهش مجدد قیمت نفت خام در پیش گیرد. قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد دولت عربستان در کنسولگری این کشور در استانبول که تحقیقات بر سر چگونگی رقم خوردن آن همچنان ادامه دارد، یکی از اهرم‌های فشار آمریکا بر عربستان است. دولت عربستان سعودی و به‌طور مشخص، محمد بن‌سلمان، ولیعهد جوان سعودی هنوز موفق به اثبات عدم همراهی در اجرای این قتل نشده‌اند و این اهرم فشار از سمت آمریکا بر سر آنها سنگینی می‌کند.
نگرانی از رشد تولید آمریکا
بررسی بازار نفت نشان می‌دهد که ساختار بازار از حالت بک واردیشن (حالتی که قیمت‌های آتی در آن ارزان‌تر از قیمت‌های نقدی هستند) در حال ورود به حالت کونتانگو (حالتی که قیمت محموله‌‌های نقدی کمتر از قیمت‌ها در بازار آتی است) است. این اتفاق معمولا نشانه‌ای از وجود مازاد عرضه در بازار نفت خام است با این حال موقعیت کونتانگو هنوز به شکلی قدرتمند در بازار نفت وجود ندارد. اما به نظر می‌رسد اگر نگاه معامله‌گران بازار نفت همچنان این باشد که کمبودی در عرضه نفت خام وجود ندارد، ممکن است کونتانگو با شدتی بیشتر جریان گیرد و منجر به ریزش بیشتر قیمت‌ها شود. این تهدید در شرایطی وجود دارد که نمی‌توان رشد چشمگیر تولید روزانه نفت در آمریکا را نادیده گرفت. تولید نفت آمریکا در حال حاضر به ۶/ ۱۱ میلیون بشکه در روز رسیده که بسیار فراتر از انتظارها بوده است. همچنین به گزارش بیکر هیوز، شمار دکل‌های حفاری نفت خام آمریکا در هفته گذشته ۱۲ حلقه افزایش یافته و به ۸۸۶ حلقه رسیده که منعکس‌کننده رشد بیشتر تولید این کشور در آینده است. به این ترتیب آنچه در حال حاضر برای بازار نفت اهمیت دارد این است که عربستان سعودی چگونه می‌تواند کاهش تولید نفت خام را مدیریت کرده و دیگر همراهانش را نیز به این کار دعوت کند. در اولین گام، وزیر نفت عربستان سعودی به عراق سفر کرد تا در گفت‌وگو با وزیر نفت جدید این کشور، دومین تولیدکننده بزرگ نفت خام اوپک را برای کاهش تولید متقاعد کند. به گفته وزیر نفت عربستان «ما زمانی کاهش تولید می‌دهیم که شاهد تداوم مازاد عرضه نفت باشیم و اکنون ما نشانه‌هایی از افزایش تولید نفت آمریکا را مشاهده می‌کنیم.» او همچنین به افزایش سطح انبارهای نفتی نیز اشاره کرده است.
الفالح: حیات اوپک ادامه دارد
همکاری نزدیک عربستان و روسیه طی دو سال گذشته (از زمان توافق کشورهای عضو و غیرعضو اوپک در سال ۲۰۱۶ برای کاهش تولید) و همچنین جریان داشتن مطالعاتی در عربستان سعودی برای بررسی بازار نفت در غیاب سازمانی مانند اوپک، این احتمال را در برخی رسانه‌های بین‌المللی مطرح کرده بود که اوپک به پایان عمر خود نزدیک شده است. از دیگر سو، نفوذ بیش از اندازه آمریکا در اوپک به‌عنوان سازمانی مستقل نیز، افزون بر دو موضوع یاد شده عاملی برای شدت گرفتن گمانه بی‌اثر شدن یا از بین رفتن اوپک پس از حیاتی ۶۰ ساله شد. با این حال آنطور که وزیر نفت عربستان به‌عنوان بزرگ‌ترین عضو اوپک در جلسه روز یکشنبه در ریاض اعلام کرد، هیچ برنامه‌ای برای انحلال اوپک وجود ندارد. وزیر انرژی عربستان گفت: هیچ برنامه‌ای درباره انحلال سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) وجود ندارد. به گزارش سیانبیسی، خالد الفالح، تاکید کرده است «این کشور خود را برای انحلال اوپک آماده نمی‌کند.» به گفته الفالح «اوپک به‌عنوان یک بانک جهانی متمرکز برای بازارهای نفتی، برای مدت طولانی به حیات خود ادامه خواهد داد.» این اظهارات کمی پس از انتشار گزارشهایی مبنی بر اینکه یک اتاق فکر عربستانی در حال بررسی شرایط بازار نفت در صورت انحلال اوپک است، منتشر شده است.الفالح که در ابوظبی صحبت می‌کرد، گفت: هیچ برنامه‌ای درباره از میان برداشتن اوپک وجود ندارد. وی اضافه کرد: اینکه به چنین اتاق‌هایی اتاق فکر گفته می‌شود به این دلیل است که این موسسات خارج از شرایط واقعی مسائل را بررسی می‌کنند.
ارسال نظر