«دنیای‌اقتصاد» احتمالات درباره جلسه امروز اوپک و متحدانش را بررسی کرد
چهار سناریوی عرضه اوپکپلاس
در این حالت عربستان با خیال راحت می‌تواند محدودیت تولید یکجانبه خود که یک میلیون بشکه در روز است را لغو کند. در سناریوی دوم اوپکپلاس ۵۰۰ هزار بشکه در روز به تولید خود می‌افزاید و عربستان هم کاهش تولید یکجانبه خود را تمدید نخواهد کرد. به این ترتیب در مجموع ۵/ ۱ میلیون بشکه در روز به سمت عرضه بازار اضافه خواهد شد. بلومبرگ با استناد به چند منبع ناشناس مبنی‌بر تمایل اعضا به افزایش تولید، بر این سناریو تاکید دارد. همچنین یوسف الشماری، کارشناس بازار و از اعضای پژوهشی سابق اوپک در تحلیلی در اویل‌پرایس دو سناریوی دیگر را مطرح کرده است. به گفته او ممکن است اوپکپلاس ۳۵/ ۱ میلیون بشکه در روز افزایش تولید داشته باشد که در این صورت قیمت‌ها به زیر ۶۰ دلار بر بشکه تنزل خواهند کرد. این رقم را الشماری به این دلیل گفته که این ائتلاف همین میزان از برنامه تولید خود عقب است. در سناریوی آخر الشماری می‌گوید احتمال افزایش تدریجی تولید ۳۵/ ۱ میلیون بشکه جمعی این ائتلاف و همچنین یک میلیون بشکه عربستان نیز وجود دارد. همان‌طور که از سناریوها بر می‌آید احتمال افزایش تولید بسیار بیشتر از بی‌تغییر ماندن آن است.
عرضه بی‌تغییر می‌ماند؟
سه منبع داخلی اوپکپلاس به خبرگزاری رویترز گفته‌اند این ائتلاف در حال بررسی ادامه سطح تولید فعلی به جای افزایش آن از ماه آوریل است چراکه ریکاوری تقاضای نفت به‌دلیل نگرانی‌ها در مورد شیوع کرونا شکننده است. وزرای اوپکپلاس امروز پنج‌شنبه یک جلسه در این مورد برگزار خواهند کرد. براساس این گزارش، بازار تا حدود زیادی انتظار افزایش ۵۰۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت روزانه را از سوی این ائتلاف از آوریل داشته است. توافق کاهش تولید اوپکپلاس در آوریل سال گذشته بزرگ‌ترین کاهش در طول تاریخ به شمار می‌رود. رهبر اوپک، عربستان نیز این انتظار را ایجاد کرده که کاهش تولید داوطلبانه‌اش به میزان یک میلیون بشکه که برای ماه‌های فوریه و مارس (فعلی) برنامه‌ریزی کرده بود را تمدید نخواهد کرد.
با این حال چهارشنبه منابع مذکور اوپکپلاس گفتند برخی اعضای کلیدی اوپک پیشنهاد بی‌تغییر ماندن تولید را مطرح کرده‌اند. آنها همچنین گفتند دقیقا مشخص نیست که عربستان کاهش تولید داوطلبانه‌اش را کنار می‌گذارد یا آن را برای مدت بیشتری تمدید خواهد کرد. قیمت‌های نفت پس از انتشار این خبر جهش حدود یک دلاری داشتند. سه‌شنبه نیز یک سند مربوط به کارشناسان اوپکپلاس به رویترز رسید که خواستار «خوش‌بینی محتاطانه» شده بود و به «عدم‌قطعیت‌ها در بازار فیزیکی و هیجانات کلان، شامل ریسک رو به افزایش ویروس جهش‌یافته کرونا» استناد کرده بود. این سند همچنین حکایتگر این باور کارشناسان اوپک بود که رالی اخیر قیمت نفت ممکن است بیشتر به‌دلیل بازی‌های مالی اتفاق افتاده باشد تا اینکه عوامل بنیادی بازار فیزیکی نفت بهبود یافته باشد. اوپک در آخرین گزارش ماهانه خود رشد تقاضای نفت در سال ۲۰۲۱ را ۸/ ۵ میلیون بشکه در روز تخمین زده بود که به این ترتیب رقم کلی تقاضا به ۹۶ میلیون بشکه روزانه خواهد رسید. پیش از کرونا تقاضا حدود ۱۰۰ میلیون بشکه در روز بود.
افزایش تولید ۵/ ۱ میلیون بشکه‌ای
افرادی که ادعای آگاهی از اطلاعات خصوصی داخل اوپکپلاس داشتند به بلومبرگ گفتند این گروه آماده شده تا با افزایش تولید موافقت کند چراکه می‌خواهند جلوی افزایش سریع قیمت نفت را بگیرند. این منابع گفته‌اند که دیدگاه گسترده‌ای در اوپکپلاس وجود دارد که بازار می‌تواند بشکه‌های اضافی را جذب کند. آنها همچنین توضیح دادند؛ در‌حالی‌که طبق معمول اختلافات وجود دارد یعنی عربستان محافظه‌کار است و روسیه مشتاق به باز کردن شیر عرضه نفت، همه طرف‌ها آماده افزایش تولید هستند.
این‌ها اوپکپلاس را در مسیر افزایش ۵/ ۱ میلیون بشکه در روز قرار می‌دهد که قرار است در جلسه امروز به بحث گذاشته شود. یک توافق افزایش تولید اوپکپلاس به معنای آخرین نشانه از ریکاوری اقتصاد جهانی از آسیب سال گذشته به‌دلیل پاندمی کرونا خواهد بود. این گروه یک سال پررنج را که همراه با شدیدترین کاهش عرضه نفت تاریخ بود، تاب آورد. با این حال، فداکاری آنها جواب داده و قیمت‌های نفت به سطوح پیش از شیوع کرونا (بیش از ۶۰ دلار بر بشکه) رسیده است.
بهای نفت وست‌تگزاس اینترمدییت در لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۷ به وقت تهران) با ۶۴ سنت افزایش معادل ۰۷/ ۱ درصد به ۳۹/ ۶۰ دلار بر بشکه رسید. همزمان قیمت برنت ۵۹ سنت بالا رفت تا ۶۳ دلار و ۲۹ سنت در هر بشکه معامله شود. محمد بارکیندو، دبیرکل اوپک در سخنان ابتدایی جلسه کارشناسان این گروه در روز سه‌شنبه گفت: «هم چشم‌انداز اقتصاد جهانی و هم بازار نفت نشانه‌‌هایی از ادامه بهبود نشان می‌دهند.» بارکیندو ادامه داد: « موج‌های عدم‌قطعیت که سال گذشته بازار را به شوک فرو برد و باعث اختلال در آن شد در حال از بین رفتن هستند.» اوپک و متحدانش باید در مورد دو مساله تصمیم بگیرند؛ اول اینکه می‌خواهند ۵۰۰ هزار بشکه به تولید روزانه از ماه آوریل اضافه کنند؟ دوم، آیا عربستان کاهش تولید اضافی خود را لغو خواهد کرد؟ به گفته افراد آشنا با این موضوع، روسیه از طرفداران همیشگی افزایش تولید ۵۰۰ هزار بشکه‌ای بوده است و حالا دیگر اعضا تا حدود زیادی با او موافق‌اند. رییس ادنوک امارات که با افزایش تولید موافق است، سه‌شنبه ارزیابی خوش‌بینانه‌ای از بازار ارائه کرد. سلطان الجابر در کنفرانس مجازی سراویک گفت: «تقاضای نفت قوی است. تقاضا تا پایان سال به سطوح پیش از کرونا باز می‌گردد.» اما در مورد مساله دومی که باید برای آن تصمیم گرفته شود باید گفت این کشور همیشه اعلام کرده کاهش داوطلبانه عرضه فقط برای دو ماه باقی خواهد ماند، اما ناظران اوپک پیشنهاد داده‌اند ریاض آن را به‌تدریج لغو کند. منابع مطلع گفته‌اند که عربستان طبق برنامه شروع به لغو کاهش تولید اضافی‌اش می‌کند، اما هنوز در حال بحث در این مورد است که آن را به یکباره در یک ماه لغو کند یا این کار را طی چند ماه انجام دهد. امین ناصر، رئیس آرامکو در سراویک دیدگاهی محتاطانه‌تر از همتای اماراتی‌اش داشت و پیش‌بینی کرد تقاضا در نیمه دوم ۲۰۲۱ قدرت یابد و در سال آینده مصرف به سطح قبل از کرونا برگردد.
سناریوهای سوم و چهارم
یوسف الشماری، کارشناس نفتی برای اویل‌پرایس یک تحلیل نوشته و از دو سناریو در مورد تصمیم اوپک-پلاس سخن گفته است. به گفته الشماری، اوپکپلاس طبق توافق اولیه و اصلی خود که آوریل سال گذشته به نتیجه رسید، از ابتدای ژانویه امسال باید دو میلیون بشکه به تولید خود اضافه می‌کرد. با این حال، در جلسه آخرین ماه ۲۰۲۰، تصمیم گرفت که ۵۰۰ هزار بشکه در روز افزایش تولید داشته باشد. پس از آن نیز این گروه می‌توانست هر ماه نیم میلیون بشکه رشد تولید داشته باشد. اما در جلسه ژانویه با توجه به شرایط بازار در آن زمان تصمیم گرفتند تا روسیه و قزاقستان در مجموع ۷۵ هزار بشکه در ماه فوریه و همین میزان در مارس تولیدشان را بالا ببرند و بقیه اعضا نه تنها افزایش تولید نداشتند، بلکه عربستان نیز در اقدامی غیرمنتظره تولیدش را یک میلیون بشکه کاهش داد. با این حساب، از ۲ میلیون بشکه‌ای که باید افزایش می‌دادند، تاکنون فقط ۶۵۰ هزار بشکه آن عملی شده است و ۳۵/ ۱میلیون بشکه در روز همچنان تولید نمی‌شود.
یک سناریو که الشماری برشمرده اینکه اوپکپلاس تصمیم بگیرد تولیدش را ۳۵/ ۱میلیون بشکه در روز بالا ببرد که جمع محدودیت عرضه‌اش را به ۸/ ۵ میلیون بشکه خواهد رساند. به گفته این کارشناس، چنین سناریویی قیمت‌ها را به زیر ۶۰ دلار بر بشکه خواهد رساند، یعنی آنچه ممکن است روسیه در پی آن باشد. این کشور در گذشته نیز برای توجیه افزایش تولید، از دست رفتن سهم بازار اوپکپلاس توسط تولیدکنندگان شیل آمریکا را مطرح می‌کرد. سناریوی بعدی مورد اشاره الشماری این است که ممکن است این گروه همزمان ۳۵/ ۱ میلیون بشکه در روز تولید خود و یک میلیون بشکه عربستان را به تدریج به بازار بازگرداند. تحت این سناریو قیمت نفت احتمالا در محدوده ۶۰ تا ۶۵ دلار بر بشکه خواهد ماند.
مهم‌ترین محرک‌های رالی قیمت نفت افزایش نرخ واکسیناسیون در کنار کاهش تولید عربستان و پایبندی بالای اعضای اوپکپلاس به توافق بود. یکی دیگر از این عوامل افزایشی آهسته شدن تولید آمریکا بود. تعداد دکل‌های فعال حفاری در این کشور به ۳۰۹ دستگاه رسیده که با وجود افزایش مداوم هنوز ۵۰ درصد کمتر از سطح سال ۲۰۱۹ است و نشان می‌دهد تولید این کشور در ۲۰۲۱ رشد چندانی نخواهد داشت.
