«دنیای‌اقتصاد» فرمان‌های اجرایی «روز اقلیم» کاخ سفید را بررسی کرد
صف‌آرایی نفتی در برابر بایدن
اما همه ماجرا این نیست و آن گونه که رویترز گزارش کرده است تولیدکنندگان سوخت و پالایشگران آمریکایی در تلاشند تا با ایجاد لابی قدرتمندی با کمک تولیدکنندگان کمربند ذرت آمریکا و زیست‌سوخت‌ها، مانع اجرای فرمان بایدن در راستای حمایت دولت فدرال از توسعه حمل و نقل برقی شوند. البته مخالفت‌ها به اینجا محدود نمی‌شود؛ موسسه نفت آمریکا هم به این رویه دولت بایدن معترض است، هرچند جو بایدن پاسخ انتقاد آنان را در روز چهارشنبه داد. واشنگتن پست هم گزارش کرده که ۶ دادستان جمهوری‌خواه در تدارک دادخواستی علیه فرمان اجرایی رئیس‌جمهور جدید آمریکا هستند تا آن را با چالش‌های حقوقی مواجه کنند.
فرمان‌های اجرایی حکمران جدید
جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا روز چهارشنبه سلسله دستورهای اجرایی را با هدف مقابله با بحران تغییرات اقلیمی صادر کرد. دستورهای سکاندار جدید کاخ سفید از سیاست‌های حفاری و اجاره زمین‌های جدید فدرال برای استخراج نفت و گاز تا تولید برق با استفاده از توربین‌های بادی در دریاها را شامل می‌شود. در واقع از همان ابتدا شرکت‌های نفتی و گازی تقریبا مطمئن بودند با سر کار آمدن دولت جو بایدن که از همان دوران کارزار انتخاباتی حساسیت خود به مساله تغییرات اقلیمی را نشان داده بود، دچار مشکلاتی خواهند شد؛ اما شاید هیچ‌کس فکر نمی‌کرد او با این سرعت حمله به سوخت‌های فسیلی را آغاز کند. بایدن در همان نخستین روز کاری خود دستور توقف پروژه و لغو مجوز خط لوله نفتی کی‌استون اکس‌ال (Keystone XL) که قرار بود نفت را از کانادا به آمریکا انتقال دهد را حتی پیش از گفت‌وگو با جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا صادر کرد. حالا در دستور اجرایی جدید ریاست جمهوری ایالات متحده، اجاره زمین‌های فدرال جدید برای استخراج نفت و گاز متوقف می‌شود و همچنین ادارات فدرال به خرید وسایل نقلیه برقی تشویق شدند و شبکه بزرگی از ایستگاه‌های شارژ برای خودروهای الکتریکی ساخته خواهد شد. به نظر می‌رسد سیاست‌های دولت جدید ایالات متحده در حال حرکت به سوی پایان دادن به یارانه برای سوخت‌های فسیلی است و مساله تغییرات اقلیمی یکی از نقاط اتکای سیاست‌های داخلی، دیپلماتیک، امنیت ملی و اشتغال‌زایی دولت است. به گزارش نیویورک تایمز، بایدن می‌گوید که دستور اجرایی او در راستای ممنوعیت اجاره زمین‌های فدرال برای حفاظت از ۳۰ درصد زمین‌ها و آب‌های فدرال صادر شده است. او همچنین اهمیت این دستورات را اشتغال‌زایی بزرگ آن و توجه به کسب و کارها می‌داند، استدلالی که به نظر می‌رسد بیشتر در راستای مقابله با مخالفت‌های سرسختانه جمهوری‌خواهان در برابر سیاست‌های اقلیمی او مطرح شده است. رئیس جمهور دموکرات آمریکا بر این باور است که سیاست‌های اقلیمی او به ایجاد مشاغل بیشتری در آمریکا منجر خواهد شد و بیکاری ناشی از شیوع بیماری کووید-۱۹ را تا حدود زیادی جبران خواهد کرد. بایدن مدعی است که این امر حتی در مناطقی که اقتصاد آنها وابستگی زیادی به نفت شیل داشته است نیز رخ خواهد داد و همچنین دستور اجرایی‌اش درباره استفاده از قدرت دولت برای خرید وسایل نقلیه سبز را کمک به افزایش سرعت تغییر فاز و دور شدن از خودروهای بنزینی می‌داند که در نهایت منجر به ایجاد یک میلیون شغل جدید در صنعت خودروی آمریکا خواهد شد. یکی از نکات جالب در متن دستورات اجرایی روز چهارشنبه بایدن، تکرار شدن کلمه «مشاغل» برای ۱۵ بار است که نشانگر توجه جدی او به مساله اشتغال و کسب و کارهاست. بایدن چهارشنبه گفت: « امروز روز اقلیم در کاخ سفید است. تا همین الان هم زمان زیادی را از دست داده‌ایم و دیگر نمی‌توانیم صبر کنیم.» این سخنان بایدن می‌تواند نشانه‌ای از بروز جنگی جدید در ایالات متحده باشد که منافع بسیاری از غول‌های نفتی جهان و شرکت‌های حوزه شیل و بخش انرژی در این کشور را در معرض خطر کامل قرار دهد. البته تصمیمات بایدن با حمایت گسترده فعالان اقلیمی و بسیاری از اقتصاددانان مواجه شد. حتی نهادهای کارفرمایی هم واکنش‌های خنثی یا مثبتی به این تصمیمات بایدن داشتند. اتاق بازرگانی ایالات متحده ضمن محکوم کردن فرمان اجرایی توقف اجاره زمین‌های فدرال، تلاش‌های جو بایدن برای مقابله با افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای را ستایش کرد. از سوی دیگر تلاش دولت بایدن برای ایجاد مشاغل جدید برای پناهجویان و آوار‌گان اقلیمی یا ناشی از توسعه سوخت‌های فسیلی نیز تحسین بسیاری را برانگیخته است.
پالایشگران به دنبال ایجاد یک لابی ضد سبز
اما همان‌طور که احتمالا همگان انتظار داشتند مخالفان قدرتمند سیاست‌های دولت بایدن در زمینه تغییرات اقلیمی دست به تلاش‌های گسترده‌ای در مسیر ایجاد یک لابی قوی برای اعمال فشار بر دولت زده‌اند. مخالفان به دنبال آن هستند تا دولت بایدن از سیاست خود در زمینه خرید وسایل نقلیه برقی توسط دولت فدرال جلوگیری کنند. خبرگزاری رویترز گزارش داده است که گروه تجاری تولیدکنندگان سوخت و پتروشیمی آمریکا (AFPM) طی روزهای گذشته با نمایندگان ایالتی و ملی تولیدکنندگان ذرت و زیست‌سوخت‌ها (Biofuel) تماس گرفته‌اند تا با سیاست حمایتی دولت فدرال برای اعطای یارانه و کمک به توسعه خودروهای برقی مخالفت کنند. پیشنهادی که می‌تواند منجر به فشارهای زیادی روی برنامه برقی‌سازی ناوگان خودروهای دولت فدرال شود و بازار سوخت‌های مایع مانند بنزین و اتانول بر پایه ذرت را تضمین و منافع هر دو گروه شریک در لابی را تامین کند. هر چند که این پیشنهاد از یکسو با استقبال بخشی از تولیدکنندگان ذرت و زیست‌سوخت‌ها مواجه شده است، اما جان داگت، مدیر اجرایی انجمن ملی تولیدکنندگان ذرت (NCGA) به رویترز گفت است که انجمن آنها کاری به ایده اتحاد نفت و ذرت ندارد و هرگونه ارتباط با پالایشگران را تکذیب کرد. به نظر می‌رسد پالایشگران آمریکایی کار دشواری برای پیشبرد سیاست‌های خود دارند، چرا که رقابت طولانی میان تولیدکنندگان زیست‌سوخت و بنزین ممکن است مانع ایجاد اتحادی در راستای منافع مشترک دو طرف به‌صورت موقت شود. همان‌گونه که امیلی اسکور، رئیس شرکت تولیدکننده زیست‌سوخت Growth Energy به رویترز گفته است آنها هیچ همکاری با نفتی‌ها نخواهند کرد. او می‌گوید: «جای تعجب ندارد که صنعت نفت به ناگاه آغوش خود را به سوی ما گشوده است. چرا که ما سوخت‌های کم‌کربن تولید می‌کنیم و آنها تولید نمی‌کنند.» در چنین شرایطی به نظر می‌رسد لابی سوختی از سوی نفتی‌ها در آمریکا مسیر بسیار دشواری در پیش دارد و احتمال موفقیت آن بسیار اندک است و توجیه پالایشگران مبنی بر افزایش اکتان بنزین برای کاهش آلایندگی آن، رهبران کاخ سفید را قانع نخواهد کرد.
تلاش دادستان‌های جمهوری‌خواه
بسیج همگانی در بخش نفت و گاز علیه سیاست‌های جدید دولت البته تنها منحصر به اقدام پالایشگران نیست. به گزارش واشنگتن پست، اقدامات تهاجمی دولت جو بایدن برای کاهش انتشار کربن همان‌قدر که با حمایت و تحسین فعالان محیط زیست و جنبش اقلیمی مواجه شده است، خشم شرکت‌های نفتی و محافظه‌کاران را به همراه داشته است. پاتریک موریسی، دادستان کل ایالت ویرجینیای غربی به همراه ۵ دادستان جمهوری‌خواه دیگر در نامه‌ای به بایدن او را تهدید کردند که در صورت لزوم برای بار دیگر اقدامات اجرایی غیرمجاز و غیرقانونی دولتش را، درست مانند زمانی که معاون رئیس‌جمهور بود، به چالش خواهند کشید. موریسی در دوران اوباما دادخواستی ارائه کرد تا مانع جلوگیری دولت از انتشار گازهای گلخانه‌ای در نیروگاه‌ها شود. فرانک ماکیارولا، معاون ارشد بخش سیاست‌گذاری، اقتصادی و مسائل رگولاتوری موسسه نفت آمریکا (API) نیز با ابراز تعجب نسبت به تصمیم بایدن برای تعطیلی خط لوله کی‌استون عنوان کرد که از تصمیم بایدن برای توقف این پروژه آن‌هم در میانه رکود اقتصادی که منجر به بیکاری بسیاری از آمریکایی‌ها شده، بسیار شگفت‌زده است. البته به نظر می‌رسد بایدن به این نکته هم توجه دارد و تلاش کرده تا دست مخالفان را در این باره ببندد. به گزارش مجله فورچون، او در سخنرانی روز چهارشنبه خود گفت: «ما هرگز زنان و مردانی که به ساخت این کشور کمک کرده‌اند را فراموش نخواهیم کرد و آنها مطمئن باشند که فرصت اینکه در درون جوامع خود بتوانند به ساخت کشور خود ادامه دهند و پول خوبی هم دریافت کنند.» به نظر می‌رسد دولت بایدن کار دشواری در زمینه پیشبرد سیاست‌های اقلیمی خود در پیش داشته باشد، اما قدرت برتر دموکرات‌ها در کنگره و سنا به دولت جدید اطمینان بیشتری داده است که می‌تواند با حمایت جنبش‌های اجتماعی اقلیت‌ها و گره زدن مسائل متفاوت آنها به بحث تغییرات اقلیمی پایگاه اجتماعی بزرگی برای اجرای سیاست‌های اقلیمی در اختیار او قرار می‌دهد.
