بدترین ماه طلای سیاه از مارس

محدودیت‌های سختگیرانه‌تر در عبور و مرور شهروندان بازگشت تقاضای سوخت مخصوصا در بخش هوایی را تحت‌تاثیر قرار داده است. این در حالی است که بهای نفت برای حدود چهار ماه در محدوده ۴۰ تا ۴۵ دلار بر بشکه نوسان می‌کرد و با وجود سطح بسیار پایین‌تر نسبت به ابتدای سال ۲۰۲۰، توانسته بود از شوک ماه آوریل که قیمت نفت آمریکا را به زیر صفر و برنت را به ۱۶‌دلار بر بشکه پایین کشیده بود، خود را برهاند. شرکت‌های حفاری آمریکا در اکتبر به دلیل ثبات قیمتی ذکر شده بیشترین افزایش تعداد دکل‌های فعال را از می‌۲۰۱۸ رقم زدند. کل دکل‌های فعال ایالات‌متحده در این ماه ۳۵ واحد افزایش یافت. با این وجود، اداره اطلاعات انرژی آمریکا گزارش کرده تولید این کشور در ماه آگوست ۵/ ۳‌درصد کاهش پیدا کرده و به ۶/ ۱۰ میلیون بشکه در روز رسید.

بدبینی‌ها نسبت به آثار شیوع کووید- ۱۹ بر تقاضا باعث شده اقتصاددانان و تحلیلگرانی که در آخرین نظرسنجی خبرگزاری رویترز شرکت کرده‌اند، بهای نفت برنت را تا آخر سال‌جاری میلادی در محدود ۴۰ تا ۴۵ دلار بر بشکه ببینند و روند ریکاوری آن در سال بعد را نیز دشوار توصیف کنند.

ماه تلخ نفت

طلای سیاه بزرگ‌ترین ریزش ماهانه از مارس را به دلیل اقدامات محدودیت‌زای جدید برای کنترل کرونا رقم زد که روند شکننده بازگشت تقاضا را تهدید می‌کند. قیمت نفت‌خام آمریکا جمعه را با قیمت زیر ۳۶ دلار بر بشکه به پایان برد تا در هفته گذشته بیش از ۱۰ درصد کاهش یابد. برنت نیز که در ماه‌های گذشته به ندرت مرز ۴۰ دلار را رد می‌کرد، زیر ۳۸ دلار بر بشکه بسته شد و این هفته ۹ درصد پایین رفت. هر دو شاخص به این ترتیب دومین هفته منفی خود را سپری کردند و باعث شدند بدترین عملکرد ماهانه در هفت ماه اخیر رقم بخورد. در واقع وست‌تگزاس ۱۱ و برنت ۱۰ درصد کاهش ارزش را در اکتبر تجربه کردند.افت بهای نفت در روز جمعه هم‌زمان با رقم‌خوردن بدترین هفته بورس آمریکا از ماه مارس رخ داد. علاوه بر این، آمریکا رکورد ابتلای روزانه به ویروس کووید‌-۱۹ را شکست. این کشور جمعه بیش از ۱۰۱ هزار ابتلا را ثبت کرد و در کل تاکنون بیشتر از ۹ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در ایالات‌متحده به این بیماری مبتلا شده‌اند. همچنین گفته می‌شود اعمال محدودیت‌های جدید در اروپا می‌تواند این قاره را که در حال بازیابی اقتصاد خود بود، وارد رکودی دیگر کند که مطمئنا بر تقاضای نفت اثرگذار خواهد بود.  پائولا رودریگز ماسیو، تحلیلگر ارشد نفت در ریستاد‌انرژی به رویترز گفت: «بسیاری از کشورهایی که مصرف نفت بالایی دارند در حال تجربه سطوح بالای ابتلا هستند که حتی در موج اول دیده نشده بود. این موارد ابتلا راهی جز اثرگذاری منفی بر تقاضای نفت ندارند چراکه ترافیک تا کمترین سطح طی قرنطینه پیش‌رو پایین آورده می‌شود.»

راب هاوورث، استراتژیست ارشد سرمایه‌گذاری در بخش مدیریت ثروت‌بانک آمریکا در این مورد به بلومبرگ می‌گوید: «ریسک‌پذیری در بازار قطعا پایین‌تر (از گذشته) است. داستان بازگشت تقاضا بسیار بیشتر از آنچه فعالان خوشبین امید داشتند، طول خواهد کشید.»

بر اساس گزارش بلومبرگ، بازگشت قرنطینه سختگیرانه احتمالا ریکاوری تقاضای سوخت هواپیما را تضعیف می‌کند چراکه محدودیت‌های بیشتر در اروپا منجر به کاهش ظرفیت شرکت‌های هواپیمایی تا آخر سال شده است. با این حال، هنوز اندک حمایتی از جانب بخش باربری و همینطور تقاضای چین و هند از بازار نفت می‌شود. در همین حال، بزرگ‌ترین میدان نفتی نروژ پس از آنکه در سپتامبر از دولت این کشور اجازه تولید بیشتر گرفت، عرضه خود را به سطح پیش از کرونا رسانده است. علاوه بر این، منحنی نفت نیز که ساختار این بازار را نشان می‌دهد ضعیف‌تر شده است. قرارداد ماه پیش‌روی وست‌تگزاس اینترمدییت جمعه به سطحی از تخفیف قیمتی نسبت به قرارداد ماه پس از آن رسید که از سپتامبر سابقه نداشته است. همچنین فاصله قیمتی این شاخص با قرارداد سپتامبر در بازار آتی که برای فهم قدرت بازار به‌شدت دنبال می‌شود، بیشتر شده است و اصطلاحا ساختار کنتانگو عمیق‌تر شده. در این ساختار بهای قراردادها برای سررسید نزدیک، ارزان‌تر از قرادادهای سررسید دورتر معامله می‌شود که نشانگر ضعف تقاضا و مازاد عرضه است.

ضعف تقاضا و قیمت نفت حاشیه سود پالایشگاهی را نیز کاهش داده؛ موضوعی که پالایشگران را بر آن داشته برخی واحدها را بسته یا برای بازگشایی بعضی دیگر واحد‌ها احتیاط بیشتری به خرج دهند. فیلیپس ۶۶ گفته برگشت به کار پالایشگاهش در جنوب لوئیزیانا به نام الاینس که قرار بود اوایل ۲۰۲۱ اتفاق بیفتد بستگی به‌شرایط بازار خواهد داشت. همزمان بی‌پی هم اعلام کرده تولید سوخت در پالایشگاه Kwiana در استرالیا را متوقف خواهد کرد. اکسون‌موبیل آمریکایی نیز دشواری‌های بیشتری در فضای پیش‌رو می‌بیند و گفته پالایشگاه‌های نفتی بیشتری نسبت به نیاز دنیا وجود دارند و بنابراین آنهایی که کمترین پیچیدگی فناورانه را دارند بسته خواهند شد.   

پیش‌بینی قیمتی رویترز

نظرسنجی رویترز که جمعه انجام شد، نشان داد قیمت‌های نفت تا پایان ۲۰۲۰ در محدوده ۴۰ تا ۴۵ دلار باقی می‌مانند و تحلیلگران بر این باورند راه ناهمواری برای بازیابی آن در سال ۲۰۲۱ پیش‌رو است زیرا سرعت یافتن شیوع کرونا در موج دوم نگرانی‌ها نسبت به تقاضا را افزایش داده است. این پژوهش که به نظرخواهی از ۴۱اقتصاددان و تحلیلگر در مورد قیمت برنت و وست‌تگزاس اینترمدییت پرداخته، به این نتیجه رسیده که شاخص برنت به‌طور متوسط قیمتی برابر ۳۲/ ۴۲ دلار در هر بشکه در سال‌جاری میلادی خواهد داشت که اندکی از ۴۸/ ۴۲ دلار در پیش بینی قبلی و همین‌طور سطح متوسط ۴۵/ ۴۲ دلار از ابتدای سال تاکنون پایین تر است.

چشم انداز سال ۲۰۲۱ نیز از نظرسنجی ماه گذشته رویترز که قیمت برنت را ۴۱/ ۵۰ دلار بر بشکه پیش‌بینی کرده بود، به ۷۶/ ۴۹ دلار کاهش پیدا کرده است. تحلیلگران می‌گویند بازیابی تولید نفت لیبی فشار مضاعفی بر قیمت نفت گذاشته است.  بر اساس این نظرسنجی، قیمت وست‌تگزاس امسال ۵۳/ ۳۸ دلار در هر بشکه برآورد شده است. این در حالی است که این گروه در سپتامبر قیمت متوسط ۷/ ۳۸ را برای این شاخص آمریکایی پیش بینی کرده بودند. کارستن فریچ، تحلیلگر کومرزبنک به رویترز می‌گوید: «در آمریکا تولید اخیرا مجددا افزایش یافته و با ثبات بیشتر وضعیت لیبی، این صادرکننده مهم نفت می‌تواند قدرت گذشته خود را بازیابد.» آژانس بین‌المللی انرژی در رابطه با بازگشت نفت گفته موج دوم کرونا رشد تقاضا را آهسته می‌کند و تلاش‌های تولیدکننده‌ها برای موازنه کردن بازار را پیچیده می‌کند. جیووانی استونوو که تحلیلگر UBS است نیز بر این باور است که در حالی که ریکاوری تقاضا ادامه می‌یابد، آهنگ آن در ماه‌های آینده کندتر می‌شود تا زمانی که یک واکسن موثر به‌صورت گسترده در دسترس قرار گیرد.

حفاری و تولید آمریکا

بر اساس گزارش شرکت بیکر هیوز، تعداد دکل‌های حفاری آمریکا شامل نفت و گاز در اکتبر ۳۵ واحد افزایش یافته که بزرگ ترین رشد ماهانه آنها از می‌۲۰۱۸ به شمار می‌رود. به نظر می‌رسد ثبات قیمت نفت در چهار ماه گذشته باعث بازگشت دکل‌ها به کار در ۷ هفته گذشته بوده است. تعداد دکل‌های فعال از این نظر اهمیت دارد که تولید آمریکا در آینده را پیش بینی می‌کند.  دکل‌های فعال نفت و گاز آمریکا به ۵۲۶ واحد رسیده که ۶۴ درصد کمتر از تعداد آنها در همین ماه در سال گذشته است. در هفته منتهی به ۳۰ اکتبر ۱۰ دکل نفتی اضافه شد تا تعداد آنها به ۲۲۱ برسد که بیشترین از مارس به حساب می‌آید.  با این حال اداره اطلاعات انرژی آمریکا در گزارش جدید خود گفته تولید نفت این کشور در ماه آگوست ۶/ ۳ درصد کاهش یافته و به ۶/ ۱۰ میلیون بشکه در روز رسیده است. این حجم تولید ۹/ ۱۴ درصد از سطح ۴/ ۱۲ میلیون بشکه در روز آگوست سال گذشته پایین تر است.

جهش یا سقوط ۱۰ دلاری نفت

در ماه پیش رو (نوامبر) دو اتفاق مهم توجه فعالان بازار نفت را به خود جلب خواهد کرد. سوم این ماه (سه‌شنبه همین هفته) انتخابات ریاست جمهوری آمریکا مشخص خواهد کرد تغییرات اساسی در استراتژی انرژی این کشور شامل نفت رخ خواهد داد یا در بر همان پاشنه قبلی خواهد چرخید. دیوید اوزانت، تحلیلگر ریفیسن در این باره می‌گوید: «پیروزی بایدن می‌تواند جرقه نگرانی نسبت به (کاهش) عرضه شیل را بزند، اما از سوی دیگر یک سیاست نرم تر در برابر ایران هم می‌تواند جرقه هراس از مازاد عرضه را روشن کند.»

در روز پایانی ماه نوامبر نیز جلسه اوپک پلاس برای تعیین راهبرد بعدی این گروه تولیدکننده‌ها برگزار خواهد شد. گفته می‌شود عربستان و روسیه خواستار ادامه کاهش تولید ۷/ ۷ میلیون بشکه در روز فعلی طبق توافق هستند. تحلیلگران PVM می‌گویند نتیجه این نشست قابلیت این را دارد تا قیمت‌های نفت را ۱۰ دلار در هر بشکه بالا یا پایین ببرد.